Ambassadeur: 'Vrees burgers voor gendarmerie onnodig'

Vrees en angstgevoelens dat de Franse gendarmerie met de goedgekeurde politiesamenwerkingswet in de hand, eigenhandig en hard gaat optreden tegen Surinaamse burgers, zijn onnodig. “De garantie dat dit niet zal gebeuren is de overeenkomst zelf”, zegt Frankrijks ambassadeur Antoine Joly aan Starnieuws. De overeenkomst staat dit niet toe. Surinaamse burgers hoeven niet bang te zijn, criminelen hopelijk wel, “voor de betere samenwerking tussen de Surinaamse en Franse politie”.

De parlementaire goedkeuring voor de politiesamenwerking Suriname-Frankrijk aan weerszijden van de grens is een belangrijke stap in de veiligheidssamenwerkingsrelatie. Joly is erg ingenomen is met deze stap. De ratificatie was hard nodig willen de twee grenslanden projectmatig verder met elkaar werken langs de Marowijnerivier. Joly is de vierde Franse ambassadeur sinds de ondertekening van de overeenkomst in 2006, die op de ratificatie bleef hameren.

Parijs ratificeerde het verdrag in 2008 en stuurde na 2015 geen Franse politie-attaché meer naar Suriname. Op de vraag van de ambassade voor een vervanger reageerde de Franse minister belast met politiezaken dat Parijs op Paramaribo wacht voor de ratificatie. “We hebben geen signaal van de regering voor bereidheid tot politiesamenwerking. Waarom een politie-attaché?”, kreeg Joly te horen.
Voor de ambassade is goedkeuring dinsdag dus heel belangrijk om het werk te continueren. De weg is nu vrij voor eventueel een nieuwe politie-attaché op de ambassade en fondsen voor Surinaamse veiligheidsprojecten. Joly is de president en het parlement dankbaar.

De diplomaat woonde de openbare vergadering dinsdag bij en verliet de zaal vlak vóór de stemming. Ik vond het belangrijk om te luisteren naar de argumenten van de parlementariërs, die het volk vertegenwoordigen, licht hij zijn aanwezigheid toe. Hun bezwaren, zorgpunten, observaties en de manier hoe sommige leden de Fransen gewapende machten zien en beschreven. Ook de aanbevelingen en motivaties voor meer en een hechtere samenwerking, hoorde hij aan.
Over de bezwaren en zorgpunten, zegt hij: “de overeenkomst is bedoeld om criminaliteit tegen te gaan. Het is geen samenwerking om mensen woonachtig in het grensgebied lastig te vallen. Integendeel, is de bedoeling om hun juist veilige wooncondities te bieden.” Hij benadrukt: “De gendarmerie krijgt met de overeenkomst geen enkele (uitvoering)bevoegdheid op Surinaams grondgebied. Ze mogen niet handelen, alleen meelopen en observeren.”

De Fransen werken aan de oostgrens van Frans-Guyana volgens dezelfde structuur met de Brazilianen. Criminaliteit kent geen (land)grenzen, geeft Joly aan. De politie moet hierop inspelen en samenwerken en -lopen is een middel in deze. Criminelen zoeken een schuilplaats in elkaars land op en door samen te lopen kunnen de agenten informatie delen. De gezamenlijke patrouilles tonen tegelijk de goede samenwerking aan, met het doel de grensveiligheid te waarborgen. “De bevolking ziet dan ook dat het grensgebied niet buiten het recht staat.”

De gedachte dat de politiesamenwerking gericht is tegen een bepaalde groep, weerspreekt Joly. “Marrons wonen in Suriname en ook in Frans-Guyana, “De Franse marrons hebben een goede relatie met de gendarmerie. Er is geen reden om te denken dat de situatie anders wordt in Suriname.”
Hij gelooft dat er nog ruis is over de juiste bedoeling van de overeenkomst. “Elke actie of handeling op Surinaams grondgebied zal door de Suriname politie worden gedaan. Niet de Fransen.” Omgekeerd geldt dezelfde regel voor de Surinaamse agenten op Frans grondgebied.

Argumenten als zou de Franse operatie Anaconda voortgezet worden, weerspreekt hij. Anaconda was een militaire operatie (2003-2008) gericht tegen illegaal goudmijnen in Frans-Guyana en geen politieactie. “Deze overeenkomst gaat niet over militaire coöperatie maar politiesamenwerking. Franse militairen hebben geen enkele autoriteit om te handelen op Surinaams gebied.”

Nieuwe overeenkomst
Paramaribo en Parijs plaatsen binnenkort de handtekening onder een nieuwe overeenkomst voor wederzijdse juridische bijstand in strafzaken. Er komt mogelijk een Franse minister (justitie, binnenlandse zaken of overzeese zaken) hiervoor naar Suriname. Dag, tijd en plaats worden nu nog bekeken. De ratificatie van de 2006-overeenkomst is geen voorwaarde hiervoor geweest, zegt de Franse ambassadeur. De samenwerkingsovereenkomsten vullen elkaar aan.

Frankrijk wacht op ratificatie 2004-wet
Voor nu staat de getekende overeenkomst over de terugname van illegaal verblijvende personen uit 2004 nog op de agenda. De ambassadeur hoopt dat Suriname ook deze overeenkomst gauw ratificeert. In het verleden ontving Suriname vaker technische assistentie en donaties, zoals financiën of middelen vanuit Frankrijk. De taak van de politie-attaché is in 2015 overgenomen door de gendarmerie. De Franse defensieattaché werkt vanuit Cayenne aan de operationele samenwerking. En juridische aangelegenheden worden vanuit Brazilië gecoördineerd door een permanente liaison rechter.