Kwestie Maho: Reactie op stellingen advocaat ondernemer

Naar aanleiding van de reactie van de advocaat mr. Gregory A.T.T. Sitaram over het nieuwsbericht Maho vraagt weer indringende aandacht DNA, wil ik als belanghebbende het volgende expliciet aan de totale Surinaamse gemeenschap verduidelijken.

De landkaarten J.F.A. Cateau van Rosevelt – J.F.A. van Lansberge, gedateerd 1882 en L.A. Bakhuis-W. De Quant 1930 bevestigen het bestaansrecht van het Inheemse dorp Maho. Op de landkaart van J.F.A. Cateau van Rosevelt – J.F.A. komt het Marron dorp Maho niet voor, waardoor het bezijdens de waarheid is dat het Marron dorp honderden jaren langs de Saramaccarivier heeft bestaan. Wel is op de landkaart van L.A. Bakhuis-W. De Quant van 1930 een punt geprojecteerd waarschijnlijk om aan te duiden dat er mensen in dat gebied zijn aangetroffen, althans dat derden een nederzetting hebben gesticht. De genoemde landkaarten geven de juiste feitelijke grondsituatie aan van het Inheems dorp Maho, echter blijkt dat derden – geen nakomelingen van de eerste bewoners van de Republiek Suriname - vermoedelijk een eigen beeld hebben gevormd over de landsgrenzen van het Inheems dorp Maho. Zelfs hebben toenmalige overheden na de onafhankelijkheid van de Republiek Suriname zonder een gemotiveerd besluit en voldoende bekendmaking (ARS) de landgrenzen van het Inheems dorp Maho gewijzigd, waardoor de Inheemsen door deze (onrechtmatige)rechtshandeling in hun bestaansrecht zijn benadeeld.

Om het bestaansrecht van het Inheems dorp te behouden en te verdedigen, worden aan derden die vermoedelijk in aanmerking zijn gekomen voor een grondtitel en mijnbouw activiteiten in en rondom het Inheems territoir volgens het internationaal recht willen ontplooien, aangemaand om zulke activiteiten die van invloed kunnen zijn op het leven (recht op leven) en flora en fauna (bescherming van het milieu in het kader van klimaatverandering, conservering van de bossen en het jachtgebied) van het woon- en leefgebied van de Inheemsen, stop te zetten en overheidsinstanties alsook Inheemse organisaties daarvan op de hoogte te stellen.

Suriname heeft zich gecommitteerd aan internationale verplichtingen, normen en rechterlijke uitspraken om zorg te dragen dat de rechten van de Inheemse Volken worden beschermd zoals overeengekomen bij het Statuut van de Verenigde Naties, het Bupo-verdrag, het Inter-Amerikaans Verdrag voor de Rechten van de Mens, de VN Verklaring over de Rechten van Inheemse Volken (UNDRIP), de OAS verklaring over de Rechten van de Inheemse Volken, de Resolutie van de VN A/69/L1 over het ‘outcome document van de World Conference of Indigenous Peoples’ van september 2014 en de HAVANA DECLARATION II CELAC SUMMIT van 28-29 Januari 2014 dat geratificeerd is bij de VIIe vergadering van de ACS op 4 juni 2016 in Havanna, Cuba.

In nummer 16 van de Havanna Verklaring is het volgende opgenomen: i>‘Recognize that indigenous peoples and local communities play a significant role in economic, social and environmental development and recognize also the importance of traditional sustainable agricultural practices, associated with biodiversity and the exploitation of their resources, their right to access to suitable water for irrigation, in keeping with the legislation of each country, and their traditional systems of land tenure, seed supply systems and access to financing and markets’ en het vonnis van het Inter-Amerikaans Hof voor de Rechten van de Mens ‘The Kalina and Lokono Peoples v. Suriname, Case No. 198-07.
In het kader van goed bestuur van Suriname bestaat er geen valide redenen om geen of gebrekkige uitvoering te geven aan deze juridische bindende afspraken. De Inheemse Volken hebben het volste recht om genot te hebben van hun rechten die aan hun internationaal door Suriname is toegekend. Op grond van deze rechten maken de Inheemsen van Maho ook recht op het claimen van hun vooroudelijke gebieden. Indien de claim van de Inheemsen van Maho op grond van het internationaal recht is gebaseerd, waarbij het recht van eigendom (nationaal recht) in strijd is met een ieder verbindend(e) verdragsbepaling(en) (mogelijk ook besluiten van volkenrechtelijke organisaties), dan kan de Surinaamse rechter de strijdige geldelijke wettelijke voorschrift buiten toepassing laten.

Blijkens jurisprudentie van het Inter-Amerikaans Hof voor de Rechten van de Mens wijken de zogenaamde ‘gepretendeerde’ rechten af van de Rechten van de Inheemse Volkeren, waardoor degene die een beroep doen op hun ‘gepretendeerde’rechten logisch in het ongelijk worden gesteld met als gevolg het betalen van schadevergoeding aan de Inheemse Volken.

Op de landkaarten is duidelijk waar te nemen dat er een bestaande wegstrook van 45.32 m tussen de aldaar bevindende percelen loopt, doch wordt deze wegstrook zonder toestemming van de overheid open gegraven en met draadpalen voorzien met prikkeldraad afgesloten, waardoor de Inheemsen ook niet gebruik kunnen maken van deze wegstrook om naar hun gronden en/of jacht- en visgebieden te begeven. De vrijheid van de Inheemsen op het grondgebied van de Republiek Suriname wordt door toedoen van deze rechtshandeling beperkt.

Het is de taak van de overheid om haar bestuursorganen die met publiekrechtelijke bevoegdheden zijn omkleed in het district Saramacca omstandig te informeren over de internationale verplichtingen die op Suriname rusten en rechten die aan de Inheemsen door deze verplichtingen zijn toegekend, met het oogmerk de veiligheid en de rechtsbescherming van de rechten van de Inheemse volk van Maho blijvend te waarborgen.

mr.K.S. Jakaoemo
Jurist