Hoe safe zal de bonafide burger zijn in 'safe city'?

Het is een lofwaardig streven van de regering de criminaliteit zo effectief mogelijk te bestrijden. Recentelijk werd de gemeenschap kond gedaan van het project 'safe city'. Dit project heeft als doel de criminaliteit zoveel mogelijk te voorkomen c.q. te reduceren. Voorwaar een lofwaardig streven van de regering. De wijze waarop dat zal gebeuren is echter niet zonder risico wat betreft de privacy van de burger.

Eerbiediging persoonlijke levenssfeer
De vraag kan gesteld worden of deze aanpak van de criminaliteit niet een ander kwaad met zich kan meebrengen. Ik geloof zeker in de goede bedoelingen van de bedenkers van dit project, maar hoe vaak zijn goed bedoelde vindingen niet misbruikt? Ook is het van belang te stipuleren dat de introductie van dit project plaatst vindt in een tijdsbestek waarbij internationaal nog steeds veel discussie gaande is over het recht op privacy en het grondrecht op eerbiediging van de persoonlijke levenssfeer.

De vele camera’s die in grote delen van Paramaribo en later ook in de overige districten zullen worden geplaatst met de bedoeling (potentiële) criminelen te registeren, kunnen ook gebruikt c.q. misbruikt worden om politiek andersdenkenden te bespioneren.

Een van de grondrechten is zeker dat bonafide burgers in een vrij land overal mogen gaan en staan zonder het gevoel te hebben dat 'Big Brother is watching you'. De hamvraag bij de uitvoering van dit project zal dan ook moeten zijn of eventuele beelden niet bewaard kunnen worden om die mogelijk politiek of anderszins tegen andersdenkenden te gebruiken wanneer het de 'bewaarder' goed uitkomt.

Veiligheid en rechtstaat
De veiligheid is een groot goed, maar de rechtsstaat zeker ook. Het is een ongelukkige - of misschien juist wel een gelukkige - coïncidentie dat de aankondiging van de 'safe city' plaatsvindt in een periode waarbij grote delen van de bevolking de wenkbrauwen fronsen over de wijze waarop bestuurders van ons land denken om te mogen gaan met de verworvenheden van de rechtsstaat.
Ik noem u het feit dat van de ene op het ander moment aangeven werd dat de ‘Staatsveiligheid in gevaar is’. Er kwam daarna geen nadere verklaring en niemand weet hoe lang dit nog zal duren, indien dat zo is.

De pogingen om het vertrouwen in de procureur-generaal op te zeggen is ook zo een geval. Goed opgeleide juristen hebben met verbazing deze actie aanschouwd. Het is zeker niet geruststellend dat steeds vaker verkregen regeermacht vertaald wordt als almacht, terwijl de executieve president systematisch weigert in het huis van het volk verantwoording af te leggen. Als het toch uiteindelijk moet dan liefst in het 'geheim'. Dit zijn niet de optimale condities om met een gerust hart onconditioneel het safe-city project te omarmen.
Het is van het grootste belang dat de introductie van dit project gepaard gaat met de nodige waarborgen ter voorkoming van eventueel misbruik daarvan.

Leren van voorbeelden
Wie de Duitse film Das Leben der Anderen gezien heeft, zal mijn reserves bij de introductie van dit project begrijpen. De film werd in 2006 gemaakt. Na in Duitsland uitgeroepen te zijn tot de beste film van dat jaar mochten de makers daarvan in 2007 de Oscar voor de beste buitenlandse film in ontvangst nemen. Het verhaal speelt in de DDR (Deutsche Demokratische Republik oftewel Oost Duitsland). De Stasi, de veiligheidsdienst van die Staat krijgt de opdracht burgers in de gaten te houden en hen soms zelfs in hun eigen huis af te luisteren.

Ik beweer niet dat de sfeer die op dit moment in Suriname heerst enige overeenkomst vertoont met wat toen gebeurde in de DDR, maar die sfeer heeft er aanvankelijk ook niet geheerst. Het is voor allen goed – maar vooral voor de naam van Suriname – dat wij waakzaam blijven, door proactief te handelen.
Guyana had in juni 1980 zelfs geen camerasysteem toen de briljante wetenschapper Walter Rodney in ons buurland Guyana werd vermoord. Het feit dat hij steeds meer een electorale bedreiging voor de zittende regering vormde wordt gezien als de reden tot deze laffe moord.

Om alle misverstanden te voorkomen wens ik nadrukkelijk vaststellen dat de bestrijding van de criminaliteit mij zeker ter harte gaat. Elke overval en/of beroving is er één teveel. Ik vraag alleen maar om proactieve waakzaamheid. De kuur mag namelijk nooit erger zijn dan de kwaal.

Hans Breeveld
(Politicoloog)