Grenspasje voor oversteek Marowijnerivier

Jaarlijks zetten de Franse autoriteiten in Frans-Guyana ongeveer 8000 illegale personen het land uit. Hiertussen zitten Surinamers, Guyanezen en Haïtianen. Om het probleem van de illegalen enigszins aan te pakken, wil de ambassadeur van Frankrijk, Antoine Joly, grenspasjes introduceren. Personen aan weerszijden van de Marowijne grensrivier kunnen zo een kaart gebruiken bij de oversteek, zegt de ambassadeur aan Starnieuws.

Op 18 juli staat dit plan onder meer op de agenda van de bijeenkomst van de River Council, een gezamenlijke werkgroep Suriname/Frans-Guyana te Albina. Er wordt dan een aparte werkgroep benoemd om het plan uit te werken. De grenspasjes (border cards) zullen op naam worden verstrekt. “Het is belangrijk om de illegalen te legaliseren en zo een betere controle te hebben.” Het idee voor de grenspasjes komt, terwijl de Fransen op Suriname wachten voor de ratificatie van de getekende overeenkomst in 2004 over de terugname van illegaal verblijvende personen.

Al jaren maken tientallen personen dagelijks gebruik van de grensrivier. Surinaamse kinderen bezoeken scholen in Frans-Guyana en gezinsleden wonen aan beide kanten aan de Marowijne rivier. “De mensen zien de rivier niet als een grens, maar als een reisweg. En wij kunnen niet tegen de geschiedenis ingaan.” Het grenspasje kan het korte verblijf in elkaars land regelen, zegt Joly. Het verschil, zoals de toegang die het grenspasje en een visum bieden, moet worden uitgewerkt.
De Fransen voeren dit experiment al enkele maanden uit aan hun grens met Brazilië. “De grens Frans-Guyana-Brazilië is niet zo levendig. Er wonen niet veel mensen aan de gehele grensrivier Oiapoque (Oyapock). Het experiment aan de Surinaamse zijde zal wat gecompliceerder zijn, denkt de ambassadeur. De bevolking in de grensstadjes Albina en St-Laurent du Maroni is groter. En er liggen meer dorpen langs de gehele grensrivier.

200 Surinamers in Franse gevangenis
Ongeveer 200 Surinamers bezetten een plekje in de strafinrichtingen in Frans-Guyana. Tijdens de afgelopen protestacties in Frans-Guyana werd aandacht gevraagd voor de problemen zoals de toenemende criminaliteit, illegale immigratie en overbezetting van gevangenissen. Deze zouden mede door Surinamers zijn veroorzaakt. De protesterende wilden dat de Fransen de Surinaamse gedetineerden de grens overzetten, om in eigen land hun straf uit te zitten.

Deze oplossing klinkt simpel, maar is niet zo eenvoudig, zegt de Franse diplomaat. Ten eerste is er een verdrag tussen Suriname en Frankrijk nodig, dat de overbrenging van gevonniste personen regelt. Via zo een overeenkomst kan bijvoorbeeld een veroordeelde Surinamer in Frans-Guyana, de grens worden overgezet om op eigen bodem de straf uit te zitten. Joly heeft dit verdrag al voorgesteld aan het Surinaamse ministerie van Buitenlandse Zaken.

“Maar, het verdrag zal geen wondermiddel betekenen.” Er zijn meer internationale regels te volgen, geeft hij aan. Zo moet een gedetineerde ook zelf toestemming geven dat hij/zij ermee eens is om de straf in eigen land uit te zitten. En verder moeten het land van herkomst van de persoon en het land van de strafbepaling ook nog akkoord gaan. “Het moet allemaal op basis van vrijwilligheid geschieden.”
Volgens Joly hebben functionarissen van de strafinrichting al laten doorschemeren dat weinig gevonniste buitenlanders zullen meewerken. Tegelijk zijn er ook wel personen die geïsoleerd zijn. Zij spreken de taal niet of hebben geen familie in Frans-Guyana, die hun eventueel kunnen ondersteunen. “Ongeveer de helft van de gedetineerden in Frans-Guyana zijn buitenlanders.” Naast de 200 Surinamers, zitten circa 100 Guyanezen, 100 Brazilianen en 50 Haïtianen in de Franse gevangenissen.