Nederland: Rutte's VVD wint meeste zetels

De partij van de Nederlandse premier, Mark Rutte, heeft de meeste zetels gewonnen in de parlementaire verkiezingen. Volgens stembuspeilingen heeft zijn centrumrechtse VVD 31 van de 150 zetels in de wacht gesleept. Dat zijn er tien minder dan bij de verkiezingen in 2012.

De VVD loopt ver voor de drie andere partijen, inclusief Geert Wilders zijn anti-immigratie Vrijheidspartij (PVV), de Christen Democraten (CDA) en D66 die elk 19 zetels hebben gehaald. Wilders’ partij had de voorsprong in de opiniepeilingen, maar in de afgelopen dagen is de steun voor de PVV afgenomen.

De opkomst bij de algemene verkiezingen was hoog, naar schatting zo’n 81%; het hoogste percentage in dertig jaar. Analisten zeggen dat de hoge opkomst waarschijnlijk in het voordeel heeft gewerkt van de voorstanders van de Europese Unie (EU) en liberale partijen.

“Vandaag was een overwinning van de democratie,” zegt Rutte, hij voegt eraan toe dat Nederland nee heeft gezegd tegen “het verkeerde soort van populisme.” Ofschoon de VVD enkele zetels heeft verloren sinds de laatste verkiezingen, hadden velen gedacht dat de partij veel meer zou verliezen aan de PVV.

Velen hebben de stembusgang in Nederland nauw gevolgd, als een indicatie hoe de populistische partijen het in de andere verkiezingen in de EU-landen zullen doen. Frankrijk gaat volgend maand naar de stembus om een nieuwe president te kiezen, terwijl Duitsland zijn algemene verkiezingen in september heeft. De Duitse bondskanselier Angela Merkel heeft Rutte gebeld en hem gefeliciteerd, terwijl de premier van Luxemburg Xavier Bettel ook zijn felicitaties heeft getweet.

Martin Schulz, tot begin dit jaar nog president van het Europees parlement, heeft gezegd dat hij “opgelucht” is dat Wilders zijn partij heeft verloren. “We moeten blijven vechten voor een open en vrije Europa,” voegt hij eraan toe op Twitter. Maar, Wilders heeft Rutte gewaarschuwd dat “hij het laatste van hem nog niet heeft gezien.” Hij heeft eerder gezegd dat de “patriottische revolutie” zal blijven doorgaan en dat “de geest niet terug gaat in de fles.”

Met deze uitslag zal de VVD met andere partijen moeten samenwerken. De VVD heeft een coalitie met de PVV uitgesloten, maar niet met de twee andere, de CDA en D66 die beide pro EU zijn. De CDA heeft gezegd dat zij verheugd zijn met het verkiezingsresultaat en dat ze er naar uitkijken om een coalitie te vormen. De VVD heeft minstens drie andere partijen nodig om zich te verzekeren van een meerderheid. De andere kleinere partijen worden gezien als potentiële machtsfactor.

Stembuspeilingen suggereren dat de Groene Partij goed heeft gepresteerd en in totaal 16 zetels heeft gewonnen, vier maal meer dan bij de vorige verkiezingen. De Socialistische partij (SP) heeft er 14, terwijl de coalitiepartij van de VVD, de Arbeiderspartij (PvdA) haar zetels van 38 zal kelderen naar negen. Volgens analisten is de partij gestraft voor haar rol in de coalitie, waar zij geholpen heeft bezuinigingsmaatregelen door te voeren. Partijvoorzitter Lodewijk Asscher noemt het een “bittere dag voor de partij –ongelooflijk teleurstellend.” “Vandaag begint de herbouw van de partij,” zegt hij.

De stembuspeilingen hebben de euro gestimuleerd. De Europese munt heeft zijn hoogste niveau bereikt tegenover de Amerikaanse dollar sinds 7 februari.