Arbeidsomstandighedenwet moet veiligheid waarborgen

Voor het ministerie van Arbeid wordt de Arbeidsomstandighedenwet het nieuwe instrument tegen de negatieve trend van de afgelopen jaren, waarbij jaarlijks steeds meer beroepsziekten, bedrijfsongevallen en ongevallen met dodelijke afloop, plaatsvinden. Deze wet zal de zeventig jaar oude Veiligheidswet van 1947 die schromelijk tekort schiet, in haar geheel vervangen. Het ontwerp is aangeboden aan minister Soewarto Moestadja door de commissie Modernisering Veiligheidswetgeving. Tegelijkertijd mocht de minister ook een wetsontwerp in ontvangst nemen gericht op de instelling van ondernemingsraden in bedrijven. Beide ontwerpwetten hebben betrekking op het bevorderen van veilige arbeidsomstandigheden op de werkvloer en zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden.

Het ontwerp 'Arbeidsomstandighedenwet' heeft het karakter van een raamwet. Deze wet bevat algemene bepalingen en richtlijnen over het nieuw arbeidsomstandighedenbeleid in bedrijven. Hierbij moet gedacht worden aan het bevorderen van gezondheid, veiligheid en het welzijn van werknemers, zegt het ministerie in een persbericht. Het wetsproduct heeft tot doel om ongevallen en ziekten die veroorzaakt worden door het werk, te voorkomen en om de verantwoordelijkheid van zowel werkgevers als werknemers te vergroten. Hierdoor kunnen ze gezamenlijke acties ondernemen voor het verbeteren van veilige arbeidsomstandigheden in hun bedrijf middels verplicht risico-inventarisatie en -evaluatie.

Maatwerk mogelijk
Het arbeidsomstandighedenbeleid moet zoveel mogelijk tot stand komen binnen bedrijven, zodat maatwerk mogelijk is. De overheid zal slechts de normen bepalen voor algemene doelstellingen die behaald moeten worden. Hoe de doelen bereikt zullen worden blijft een aangelegenheid van de individuele ondernemingen en een verantwoordelijkheid van zowel werkgever als werknemers binnen het bedrijf. Uiteraard blijft in deze verhouding de werkgever de uiteindelijke verantwoordelijke partij, maar overleg met zijn werknemers wordt volgens het ontwerp verplicht gesteld en elke partij heeft daarin zijn eigen specifieke taak.

Deze wet zal werkgevers verplichten om in hun bedrijf onder andere een preventiemedewerker aan te stellen en om een gezamenlijke arbeidsomstandighedencommissie alsook een ondernemingsraad in te stellen. De preventiemedewerker zal in staat moeten zijn beroepsziekten en risico’s van bedrijfsongevallen in een vroeg stadium te herkennen en beoordelen, terwijl de ondernemingsraad zal fungeren als een inspraak- en medezeggenschapsorgaan over veiligheid en gezondheid binnen het bedrijf. Deze raad zal bestaan uit enkele werknemers die namens het personeel structureel overleg zullen voeren met de werkgever over gezondheid- en veiligheid. De instelling van ondernemingsraden binnen bedrijven zal niet vrijblijvend zijn. Dit is ook de reden waarom tegelijkertijd een ontwerp is voorbereid gericht op de instelling van ondernemingsraden in bedrijven. In de arbeidsomstandighedencommissie werken werkgever en werknemer samen op het gebied van veiligheid en gezondheid.

Eerste fase
De twee ontwerpen moeten gezien worden als de eerste fase van de nieuwe veiligheidswetgeving in het traject naar de gewenste veilige arbeidsomstandigheden op de werkvloer. De nieuwe veiligheidswetgeving moet nog worden gecompleteerd met specifieke veiligheidsbesluiten en -beschikkingen. Dit zal volgens de voorzitter van de commissie, Glenn Piroe, nog zeker een jaar in beslag nemen. Moestadja vindt dat de inzetbaarheid van werkenden voor de gewenste ontwikkeling van ons land, slechts verhoogd kan worden als de beroepsbevolking gezond en vitaal is. Daarom vindt hij het belangrijk dat zijn ministerie wetgeving op dit stuk vernieuwt. Hij zegt dat het ministerie goede vooruitgang boekt in het streven om in deze regeerperiode twintig arbeidswetten goedgekeurd te krijgen. Intussen zijn vijf van de zes wetten, die zijn aangeboden aan de Nationale Assemblee, aangenomen. De resterende wetten staan nu op stapel. Wetsontwerpen zoals: aanpassing ontslag, zwangerschapsregeling en contractarbeid zijn intussen aangeboden aan het Arbeidsadviescollege voor commentaar.

De commissie Modernisering Veiligheidswetgeving werd in mei 2016 geïnstalleerd. Uit statistieken van de Arbeidsinspectie blijkt dat de oude Veiligheidswet die bedoeld is om ongevallen en beroepsziekten tot een minimum te beperken, kennelijk niet krachtig genoeg is om de verhoogde trend van bedrijfsongevallen te stuiten. Evenmin biedt deze wet de Arbeidsinspectie voldoende grip om beroepsziekten vroegtijdig te detecteren en te voorkomen. In Suriname vindt gemiddeld elk klokuur een bedrijfsongeval plaats uitgaande van een werkweek van 48 uren. Dit komt neer op jaarlijks meer dan 2400 bedrijfsongevallen. Voorts laten jaarlijks twaalf tot achttien werknemers het leven door een ongeval op het werk. Deze aantallen zijn buiten proporties veel, gezien de kleine Surinaamse beroepsbevolking. De cijfers zijn zorgwekkend, zegt het ministerie. Dit is ook de reden waarom de Internationale Arbeidsorganisatie bij verschillende gelegenheden haar bezorgdheid heeft geuit over deze negatieve ontwikkeling op het arbeidsvlak.

Suriname werd daarom aangespoord om vanuit de gedachten van decent work via aangepaste wetgeving de gezondheid, veiligheid en het welzijn van werknemers te bevorderen. Daarom is in het kader van het Decent Work Country Programma voor Suriname, dat met technische assistentie van de ILO wordt uitgevoerd, de modernisering van de Veiligheidswet 1947 geïdentificeerd als één van de prioriteiten. Bij het ontwikkelen van de nieuwe veiligheidswetgeving heeft de commissie zich ook laten leiden door de verdragen en aanbevelingen van de ILO en de Caricom Modelwetgeving. Eveneens is gebruik gemaakt van wetgeving uit het bestand van de ILO, deelt Arbeid mee.