Wereld in shock door overwinning Donald Trump

Regeringen van Azië tot Europa hebben met verbijsterde ongeloof gereageerd op de overwinning van Donald Trump bij de Amerikaanse presidentsverkiezingen. Populisten zien het resultaat echter als een triomf boven de mislukte gevestigde politieke orde.

De Duitse minister van Defensie, Ursula von der Leyen, een bondgenoot van bondskanselier Angela Merkel, heeft het resultaat beschreven als een "enorme schok" en vraagt zich af of dit het einde betekent van de "Pax Americana", de toestand van relatieve vrede onder toezicht van Washington dat de internationale betrekkingen sinds de Tweede Wereldoorlog heeft geregeerd.

De Franse minister van Buitenlandse Zaken, Jean-Marc Ayrault, heeft toegezegd om mee te werken met Trump, maar stelt dat zijn persoonlijkheid "vragen oproept." Hij heeft toegegeven dat hij niet zeker weet wat het presidentschap van Trump zal betekenen voor belangrijke uitdagingen van het het buitenlands beleid, van klimaatverandering en de nucleaire overeenkomst van het Westen met Iran tot de oorlog in Syrië.

"Het lijkt erop dat dit het jaar van de dubbele ramp van het Westen zal zijn", heeft de de voormalige Zweedse minister van Buitenlandse Zaken, Carl Bildt, op Twitter laten weten. Daarmee verwijzend naar de stemming in Groot-Brittannië in juni om de Europese Unie te verlaten. “ Doe de veiligheidsgordels om,” zegt hij.

Ondertussen hebben rechtse populisten van Australië tot Frankrijk het resultaat toegejuicht als een zware slag voor de gevestigde politiek."Hun wereld valt uiteen. De onze wordt gebouwd," tweette Florian Philippot, een bekende van het Franse National Front (FN). Jean-Marie Le Pen, de stichter van de partij en de vader van voorzitter Marine, stelt: "Vandaag de Verenigde Staten, morgen Frankrijk!" Beatrix von Storch, plaatsvervangend leider van de partij Anti-immigrant Alternatief voor Duitsland (AfD): "De overwinning van Donald Trump is een teken dat de burgers van de westerse wereld een duidelijke verandering willen in het beleid."

Tijdens de Amerikaanse verkiezingscampagne heeft Trump zijn bewondering uitgesproken voor de Russische president Vladimir Putin, vraagtekens geplaatst bij de centrale leerstellingen van het militaire bondgenootschap NAVO en gesuggereerde dat Japan en Zuid-Korea moeten worden toegestaan om nucleaire wapens te ontwikkelen om te zorgen voor hun eigen defensie.

Hij heeft gezworen om een mondiaal akkoord over klimaatverandering dat vorig jaar is overeengekomen door wereldmachten in Parijs ongedaan te maken en opnieuw te onderhandelen over de deal tussen Teheran en het Westen, die sancties tegen de Islamitische Republiek versoepeld in ruil voor het toestaan van nauwkeurige controle van zijn nucleair programma.

Maar veel westerse regeringen weten niet zeker of Trump, een invloedrijke makelaar en voormalig reality tv-ster zonder overheid ervaring, zich zal houden aan de beloften die hij heeft gedaan tijdens zijn campagne. Sommige van die beloften zouden de naoorlogse orde op zijn kop zetten.

"We beseffen nu dat we geen idee hebben van wat deze Amerikaanse president zal doen als de stem van woede in het Witte Huis komt en de stem van woede de machtigste man in de wereld wordt", vertelt Norbert Roettgen, een conservatieve bondgenoot van Merkel en hoofd van de Duitse parlementaire commissie van Buitenlandse Zaken aan de Duitse radio. "Geopolitisch zijn we in een zeer onzekere situatie."

De prominente historicus Simon Schama heeft de overwinning van Trump en de Republikeinse controle van zowel de Senaat en het Amerikaanse Huis van Afgevaardigden beschreven als een "echt beangstigend vooruitzicht".

"De NAVO zal onder druk komen te desintegreren, de Russen zullen problemen creëren, 20 miljoen mensen zullen hun ziektekostenverzekering verliezen, beleidsmaatregelen over de klimaatverandering zullen worden teruggedraaid en de bank verordening zal worden geliquideerd. Wil je dat ik doorga ?," heeft Schama de BBC verteld. "Natuurlijk is het niet Hitler. Er zijn vele variëteiten van het fascisme. Ik heb niet gezegd dat hij een Nazi is, hoewel neo-nazi’s de overwinning vieren."