'Waarom hebt U mij niet gered?'

Tijdens een overstroming merkt een man dat zijn huis onder water loopt. Hij bidt tot God om hem te redden. Er komt een auto langs en de chauffeur biedt de man een lift aan naar veiligere streken. "Nee, God zal me redden," zegt de man. Het water stijgt en er komt een gezin in een korjaal langs die de man veiligheid biedt. Ook deze bedankt hij vriendelijk en besluit op God te wachten. Nu is het water helemaal tot het dak van het huis en er komt een boot langs die hem wilt oppikken, maar ook deze keer zegt hij dat hij heeft gebeden en dat hij sterk gelooft dat God hem zal redden.

Uiteindelijk verdrinkt hij en komt voor God te staan. "Ik heb zo gebeden, waarom hebt U mij niet gered?" Daarop antwoordt God: "Ik heb een auto gestuurd, ik heb een korjaal gestuurd, ik heb je een boot gestuurd... Wat wil je dat ik nog meer moest doen???"

Dit is de tijd waarin delen van de gemeenschap Pasen viert. In de periode rond de dood van Jezus vierde men het Pesach feest (passover) ter herinnering aan de bevrijding uit Egypte. Na 400 jaar slavernij heeft Mozes de Israëlieten begeleid uit Egypte, in opdracht van God. De joden waren heel blij met hun vertrek, maar al gauw werden ze ontevreden. Ze reisden door een wildernis, een woestijn, met weinig water, weinig eten. Steeds werd het feit dat Mozes door God was uitverkoren om de exodus te leiden, in twijfel getrokken door dezelfde personen die zo blij waren met hun bevrijding. Sommigen waren liever slaaf in Egypte, waar ze verzekerd waren van voedsel, kleding en onderdak, hoe gebrekkig maar ook, dan een vrije mens in de wildernis, waar deze zaken schaars waren. Deze personen hitsten de massa op om in opstand te komen. Het gevolg: God strafte ze door ze nog 40 jaar in de wildernis te laten ronddwalen, voor ze het beloofde land mochten betreden.

Fast forward naar de tijd van Jezus. De Zoon van God werd naar de aarde gestuurd voor bevrijding van de mens. Aan de ene kant had je Joden, die uitkeken naar een messias, die ze zou bevrijden van de oppressie van de Romeinen. Echter, God had andere plannen voor de messias: De weg openen voor de gehele mensheid om bevrijd te worden van de zonde en de vloek die daarmee gepaard gaat. Hiervoor moest het bloed van deze messias vloeien. Dit viel niet in goede aarde bij delen van de joden. Omdat het niet was wat ZIJ verwachten, had het geen zin.

Aan de andere kant had je de Schriftgeleerden. Deze boys vormden altijd de religieuze top. Zij waren op de hoogste posities, als het over 'geloof in God' ging, hadden zij het voor het zeggen! Plotseling komt iemand claimen dat Hij de Zoon van God is. Op Zijn twaalfde heeft hij al getoond kennis te hebben die ver boven hun eigen kennis lag, dus die claim zou voor een groot deel al bewezen moeten zijn. Maar Zijn leer was een gevaar voor hun positie. Ook het feit dat Hij, de Zoon van God, verkoos om zich te laten omringen door 'zondaren' in plaats van een positie naast de Schriftgeleerden op te eisen, was een doorn in hun oog. Zij hebben op allerlei manieren geprobeerd Hem te bekladden, bij de joden, bij caesar, bij de koning. Zij hebben geregeld geprobeerd Hem zich te laten verspreken om aan te tonen dat Hij een gevaar is voor het Romeins rijk, zodat Hij gearresteerd kon worden. Onder valse claims werd Jezus uiteindelijk toch gearresteerd. Echter kon de keizer noch de koning gegronde reden vinden om Hem te veroordelen. De religieuze leiders bleven druk uitoefenen.

Uiteindelijk werden de joden voor een keuze gesteld: Moet Jezus, de Zoon van God, worden vrijgelaten, of Barabbas, een moordenaar. Voor ons in deze tijd, die het verslag achteraf lezen, lijkt de keuze een simpele: je verkiest toch liever de Zoon van God voor vrijlating wanneer de andere kandidaat een moordenaar is? Nope! Wanneer er constant door Schriftgeleerden aan je hoofd wordt gezeurd over hoe slecht 'de Zoon van God' is en het gevaar dat Hij met Zich meebrengt en je dat combineert met het feit dat die 'messias' de zaak niet aanpakt zoals jij dat graag wilde zien, lijkt het kiezen voor een grove zondaar een betere keuze.

Dagen waarop men religieuze feesten viert zijn momenten waarop wij moeten stilstaan en bezinnen en de lessen uit het feest en de omstandigheden moeten proberen te halen. Voor mij vielen rond Pasen dit jaar de bovengenoemde zaken op. Wat zijn de lessen?

1: De meesten van ons bidden geregeld om hulp en wij geloven er sterk in dat degene die ons gebed verhoort, ons zal helpen. Echter laat God ons niet weten met wie, wanneer en in welke vorm Hij die hulp stuurt. Het kan zijn dat een Samaritaan (een volk waar de Joden minachtend op neerkeken) zich barmhartig toont, terwijl degenen van wie je verwacht je te zullen helpen (een priester of een Leviet) jou links laten liggen. Met andere woorden kan God de persoon, die jij het meest minacht, gestuurd hebben om jou te hulp te springen. Sla je die hulp af? Wanneer het heel duidelijk is dat het de hulp van God is, zoals je had verwacht en het op het moment komt waarop je het verwachtte, lijkt het onlogisch dat je het afslaat. Maar hoe ga je om met goddelijke hulp die komt in een vorm die jij niet had verwacht? Wat als de hulp komt in een vorm die jij juist als destructief of onkan ziet? Gaan we van God eisen dat Hij ons helpt zoals WIJ dat willen? Gaan wij aan God vertellen welke vormen van hulp we wel en niet accepteren? Of moet God persoonlijk naar ons toe komen om ons te vertellen welke hulp Hij ons gaat bieden, wanneer en waarom (want ook in dat geval geloof ik sterk dat de mens in discussie met God zal willen treden over redenen waarom de hulp anders geboden zou moeten worden!)?

2: Een veelgehoorde gezegde is: 'Bid en werk'. Dit houdt in dat God niet alles voor ons zal doen. Wij moeten zelf ook ons deel doen. In de praktijk zien gelovigen vaak dat god een deur voor ze opent en het aan hen is gelegen om daadwerkelijk door die deur te stappen. Maar vaak komt de goddelijke hulp ook met verantwoordelijkheden voor jou als vrager. Het kan voorkomen dat met de hulp een lijdensweg gepaard gaat. Zijn we bereid die offers te brengen die onderdeel kunnen zijn van de goddelijke hulp? Leveren wij onze bijdrage?

Het is belangrijk dat wij, nadat wij hebben gebeden om hulp, de principes en de lessen die wij uit de heilige boeken halen, blijven toepassen. 'Bid en BLIJF werken' zeg ik. We weten immers niet of wij getoetst worden. Blijven we onze naaste liefhebben in tijden van nood? Blijven wij vergeven? Blijven wij de andere wang keren? Of doen we die dingen alleen wanneer het ons goed uitkomt of wanneer het goed gaat? Martin Luther King Jr. zou hebben gezegd: "To be honest is to realize that the ultimate measure of a man is not where he stands in moments of convenience and moments of comfort, but where he stands in moments of challenge and moments of controversy. However unpleasant and inconvenient the truth may be, I believe we must expose and face it if we are to achieve a better quality of American life." Dit geldt ook voor de rest van de wereld.

3: Opstand is altijd een middel geweest om de naleving van rechten af te dwingen. Het is tegenwoordig een democratisch recht. Na het doornemen van de eerdergenoemde historische verhalen komen er echter andere vragen om mij op. Ervan uitgaand dat we niet weten met wie, hoe en wanneer god hulp stuurt, hoe kunnen wij zeker zijn dat hetgeen waartegen wij in opstand komen, niet door God zelf in place is gezet als middel om ons hulp te bieden? Hoe weten wij wanneer wij in opstand komen tegen de goddelijke wil? Is de opstand niet gemotiveerd door personen die hun eigen belangen in gevaar zien komen, zoals dat het geval was met de Schriftgeleerden in Jeruzalem? Laat ik me gebruiken door deze personen om zaken, die mogelijk gods wil zijn, tegen te werken?

Een ding is zeker: Hoewel het niet duidelijk is met wie, wanneer en hoe God hulp biedt door gebeden te beantwoorden, hebben gelovigen genoeg aanwijzingen en lessen in de heilige boeken, die als leidraad moeten dienen voor het herkennen van "het werk van God". Als jij ervoor kiest slechts delen te gebruiken die jou goed uitkomen, of zaken in jouw voordeel te interpreteren, is dat voor jouw eigen rekening. In the end zullen wij allemaal zelf verantwoording moeten afleggen voor onze daden op de dag van oordeel, judgement day (hoe het er ook zal uit zien). Will you pass?

Mijn wens rond dit paasweekend is dat wij, naast het eten van vis in plaats van vlees, naast de eieren en konijnen, naast alles dat aan dit feest wordt gerelateerd, de omstandigheden rondom deze gebeurtenis tot ons nemen en de lessen daarin toepassen in ons leven. Het moet niet slechts bij woord blijven, laten onze daden ook 'heilig' zijn. Vanwege het christelijk karakter van dit feest, sluit ik af met een aanhaling uit de christelijke bijbel uit Mattheüs 13 vers 9: Wie oren heeft om te horen, die hore.

Rehuël Lobato de Mesquita
A non-religious believer