40 jaar republiek: Leren van andere landen!

25 november bestaat de republiek Suriname 40 jaar. De financiële situatie waarin het land verkeert, was voor de onlangs geïnstalleerde commissie die de festiviteiten moet voorbereiden, reden om de feestvreugde te temperen. Aan de borreltafels en achter de coulissen van de ‘doksa clubs’ wordt de hoop op de toekomst gericht. Menigeen debatteert en droomt van een Suriname die zich kan ontwikkelen tot een Singapore of Dubai in de Amazone-delta. Hoe reëel is het om een dergelijke vergelijking te maken als wij terugkijken op ontwikkelingen in de afgelopen 40 tot 50 jaar?

Suriname 40 jaar onafhankelijk
We kunnen de staat van 40 jaar onafhankelijkheid als volgt samenvatten. Bestuurlijk hebben opeenvolgende regeringen hun onvermogen getoond door een korte termijn beleid te voeren. Het ontbrak aan een goed doordachte toekomstvisie waar politieke leiders met het land heen wilden, aan daadkracht, aan human capital om meerjaren beleidsprogramma’s uit te voeren, er is sprake geweest van politieke instabiliteit en last but not least het ontbrak aan krachtig leiderschap. De resultante van een dergelijke ontwikkeling is een gebrekkig functionerende democratie geweest, een coup door militairen, een bloedige strijd tussen Surinamers onderling, een moeizaam proces van herstel van de democratie waarbij een zwarte bladzijde uit de recente Surinaamse geschiedenis nog steeds voor polarisatie in de samenleving zorgt. Financieel staat het land ondanks de vele natuurlijke hulpbronnen er slecht voor. Het ambtelijke apparaat heeft de omvang van een waterhoofd dat zwaar drukt op ’s lands financiën, het opleidingsniveau van de beroepsbevolking laat te wensen over, de werkloosheid onder jongeren is hoog.

Menige lezer zal het niet eens zijn met deze opsomming en wijzen op de vele bruggen die gebouwd zijn, de geasfalteerde wegen, opkomende industrieën in goud, hout en oliesector. Anderen verwijzen als teken van ontwikkeling naar de vele luxe villawijken, de toename van casino’s en het grote aantal SUV dat de Surinaamse autowegen amper meer aankunnen. Men zal mij ook een gebrek aan politieke en historische kennis verwijten. Erger nog, men zal mij het etiket 'katheder deskundige' opplakken. U weet wel, de mensen die vanuit een comfortabele positie uit het verre buitenland commentaar leveren, zonder een actieve bijdrage te leveren. Om de discussie over de toekomst van Suriname plat te slaan, kan ik nog een aantal dooddoeners bedenken.

Echter, ik beschrijf de ontwikkelingen van 40 jaar republiek Suriname tegen een ander perspectief. Dat het ook anders had gekund bewijst bijvoorbeeld de ontwikkeling van een land als Singapore, die in augustus van dit jaar haar 50e onafhankelijkheid vierde. Daarnaast zeg ik niet alleen wat verkeerd is gelopen, maar doe ik ook een poging om aan te geven hoe het in de toekomst anders zou kunnen.

Ontwikkelingspotentie
Suriname heeft in tegenstelling tot veel andere ontwikkelingslanden wel alle potenties om een succesvolle ontwikkeling door te maken. Het land beschikt over talrijke onontgonnen natural resources. Een deel van deze bronnen wordt al in ontwikkeling gekomen. Het land heeft een ecologische rijkdom, dat uniek is in de wereld. Zowel de natuur als het klimaat bieden voor toeristische doeleinden enorme mogelijkheden. Gelukkig wordt dit zowel door de overheid als de particuliere sector ook onderstreept en ontwikkeld. De geografische ligging biedt unieke kansen om een "logistieke hub" te worden voor het Latijns Amerikaanse en Caraïbische continent. Met de diversiteit in de bevolking en het cultureel erfgoed van de verschillende bevolkingsgroepen beschikt Suriname over een 'asset' voor een harmonieuze samenleving dat voor andere Multi etnische samenlevingen als model kan dienen. Het human capital vraagstuk wordt schoorvoetend breder aangepakt door actief gebruik te maken van kennis en netwerken van de Surinaamse diaspora.

Singapore 50 jaar onafhankelijk
Singapore werd op 9 augustus 1965 onafhankelijk van Maleisië. Dit jaar vierde deze stadstaat op uitbundige wijze haar 50e onafhankelijkheid. In 50 jaar is deze stadstaat van een nietszeggend vissersdorp uitgegroeid tot een van de welvarendste landen ter wereld.
In de Global Competitiveness Index 2015-2016 (Mondiale concurrentie Index) van het World Economic Forum is een ranking opgesteld van 140 landen op het gebied van hun concurrerend vermogen. De ranking is gebaseerd op 12 pijlers namelijk instituties, infrastructuur, macro economische omgeving, gezondheidszorg en lager onderwijs, hoger onderwijs en training, efficiency van de goederenmarkt, werking van de arbeidsmarkt, ontwikkeling van financiële markten, technologische aanpassing, omvang van de economie, transparantie van de handel en tot slot de pijler innovatie. Singapore staat op de 2e plaats van de meest concurrerende economieën ter wereld en aan kop van de Aziatische economieën.

Singapore ontleent deze positie aan de volgende zaken. Het land heeft een zeer effectieve goederen markt, een efficiënt werkende arbeidsmarkt en een zeer goed ontwikkelt financieel systeem. Daarnaast is Singapore een topper met investeringen in de infrastructuur, gezondheidszorg en lager onderwijs en hoger onderwijs en training. Volgens het rapport van het World Economic Forum wordt daarmee de basis gevormd voor een hoogwaardige kenniseconomie.
Van de Latijns Amerikaanse en Caribische landen staat Chili op de 35e plaats met de hoogste notering; Brazilië staat op nummer 75. Meer dichter bij huis komen we Guyana tegen op plek nummer 121 en Venezuela op plaats 132 van de Index (link naar PDF voor landen overzicht)
Naast Zwitserland die de koppositie inneemt en Singapore op de tweede plaats bestaat de top 10 van de meest concurrerende economieën uit de Verenigde Staten, Duitsland, Nederland, Japan, Hongkong, Finland, Zweden en Engeland.

Gemeenschappelijk
Alle landen die voorkomen in de top 10 van de meest concurrerende economieën hebben gemeenschappelijk dat zij investeren in en beschikken over een kwalitatief goed hoger onderwijs- en scholingsinfrastuctuur (excellent education system). Andere gemeenschappelijk kenmerken van deze landen zijn de transparantie van publieke instituties en een goed functionerende arbeidsmarkt. De combinatie van de kennisinfrastructuur, transparantie van instituties en de beschikbaarheid van voldoende gekwalificeerde arbeidskrachten die ook goed gealloceerd worden op basis van gevraagde en geboden competenties vormt de basis voor innovaties in deze landen.

Lessen voor Suriname
Vergelijkingen met Singapore of Dubai worden makkelijk gemaakt. Wat de Mondiale Concurrentie Index laat zien, is dat er drie dingen noodzakelijk zijn om als land de concurrentie aan te gaan met andere landen. Langdurige investeringen in transparant werkende instituties, in combinatie met kennisinvestering in mensen en een goed werkende arbeidsmarkt. Het is de combinatie die garant staat voor een duurzame ontwikkeling en echte welvaart. Dat is wat anders dan luxe villawijken en grote SUV voor de happy few. Vaststaat dat Suriname nog een lange weg heeft af te leggen om het welvaartsniveau van Singapore te bereiken. Een lange weg afleggen kan echter alleen als ooit een eerste stap wordt gezet. De viering van 40 jaar republiek Suriname op 25 november a.s. is een mooi moment om die eerste stap te markeren. En misschien dat ik dan over 25 jaar al is staat ben om een meer positieve balans op te maken. Ik wens een ieder die dit artikel leest alvast een goede Srefidensi.

Drs. Stanley A. Ramkhelawan (Arbeidsmarktstrateeg)
(Mijn contact gegevens zijn bij de redactie van Starnieuws bekend, voor het geval u wenst te reageren)

Bijlage_Landenoverzicht_Index_2015_2016.doc