Anthony Caram: Situatie moeilijk, maar niet onoplosbaar

Hoogleraar Anthony Caram vindt dat Suriname in een moeilijke economische situatie is beland, "maar het is niet onoplosbaar". Hij vindt dat "wij de komende twee jaar op onze tanden moeten bijten, totdat er meer vruchten zullen worden afgeworpen uit de natuurlijke hulpbronnen". In die periode zal de goudmijn van Surgold in productie zijn en Staatsolie zal brandstof produceren. Caram vindt niet dat er sprake is van een crisis, want Suriname heeft genoeg mogelijkheden om uit de situatie te kunnen geraken.

Caram hield dinsdag een lezing voor de Rotary, waarbij hij aangaf dat er geen goed financieel beleid is gevoerd. De regering, de Centrale Bank van Suriname, internationale organisaties en ratingbureaus hebben de situatie onderschat de afgelopen jaren. Er was weinig transparantie. Nu wordt de samenleving mee geconfronteerd dat de betalingsachterstanden van de overheid voor goederen en diensten boven de SRD 1,3 miljard is. Dat is ruim 7% van het bruto binnenlands product. Het gaat om een gigantische last.

"Er zijn geen eenvoudige oplossingen voor het probleem," stelt Caram. In gesprek met Starnieuws zegt de hoogleraar dat door het beleid dat gevoerd is en door de ontwikkelingen op de internationale markt "wij met z'n allen armer zijn geworden". De exportopbrengsten zijn drastisch teruggelopen door de daling van de prijzen, maar ook is de productie verminderd. "Ook andere landen zijn armer geworden, maar dan moet er een aanpassingsprogramma worden uitgevoerd. De bestedingen moeten worden teruggedrongen, de belastingen moeten worden opgevoerd, er moet een integraal aanpassingsprogramma worden uitgevoerd. Hier is politieke wil en moed voor nodig", constateert Caram.

In de afgelopen periode zijn de kinderbijslag en oudedagsvoorziening verhoogd. Er is een ziekteregeling doorgevoerd waarbij kinderen tot 16 jaar en ouderen boven 60 jaar niet hoeven te betalen. De pensioenregeling is doorgevoerd. De subsidies zijn van SRD 500 miljoen opgelopen naar ruim een miljard. Daarnaast is het ambtenarenapparaat verder gegroeid. Nagegaan moet worden of iedereen de subsidies nodig heeft en het ambtenarenapparaat moet worden ingekrompen, legt Caram uit. Oplossingen kunnen theoretisch worden bedacht, maar de kunst is om ze daadwerkelijk door te voeren.

Devaluatie is een van de mogelijkheden, maar is deel van een pakket van maatregelen. Als een product SRD 10 kostte, zal bij een devaluatie van 20%, hiervoor SRD 12 worden neergeteld. De vakbonden hebben al aangegeven dat zij loonsverhoging willen van 20%. Dit is ook gebeurd bij de devaluatie in 2011. "Als dat gebeurt, heeft devaluatie geen enkele zin," stelt Caram. Hij pleit voor transparantie en een goed economisch beleid, waarbij de CBvS haar onafhankelijke positie behoudt. Nu wordt de Staat geaccommodeerd via eigen kredietverlening en tot nog toe niet gebruikelijke transacties met andere financiële instellingen en zelfs met private bedrijven.