In bloemenmandjes alle zondes en hebi’s weggooien

Nog voor de regen met bakken uit de hemel valt, plaatsen de Kedjawenisten maandagmiddag hun takir (bloemenmandjes) in de Surinamerivier. “Het is symbolisch weggooien van onze zondes, verwijderen van alle kwaad uit het lichaam en hebi’s van het afgelopen jaar,” zegt Sesepoh (ouderling) Soetiran Kromoredjo van de Stichting Agomo Kedjawen Suriname. Belijders van Kedjawen (ngawi), een eeuwenoude Javaanse religie hebben maandag Hosoro, de Dag van de Vergeving gevierd en het Javaans rituele Nieuwjaar 6442 ingeluid.

Bij de Marinetrap zakken Lionel en Arindi Mertosetiko met hun kinderen op de arm, de stenen trede af tot aan het water. Beide ouders prevelen woorden, plaatsen hun eigen takir en die van de kinderen in het water. Andere belijders lezen eerst van een blaadje een vers op en doen dan de rituele handeling. Eenieder heeft zondag van kokosbladeren, naar eigen creativiteit een mandje of bootje gemaakt en daarop de naam van een gezinslid geschreven. Deze zijn maandagochtend gevuld met kleurrijke bloemen en door de Sesepoh gezegend. Door de sterke rivierstroom trekken de bloemenmandjes in seconden richting de monding. “Het wegtrekken, wegstromen van je ‘zondes en hebi’s’, werkt symbolisch als een soort zelfreinigende kracht,” geeft hij aan. “Je moet het oude achter je laten, om opnieuw te beginnen.”

De religie Kedjawen is gebaseerd op het Heilig Boek ‘Djojobojo’ (ordening). Hierin staan de regels waarom personen Javanen zijn. Het boek ordent het leven van de Javaan vanaf geboorte tot de dood. Allerlei levensvragen die elk mens zich weleens stelt, over het hoe en waarom van de mensheid en natuur komen aan de orde. Voor Lionel Mertosetiko reden genoeg om de Islam te verruilen voor Kedjawen. Hij is al langer dan 10 jaar Kedjawenist. “Ik wilde meer weten over mijn oorsprong, mijn roots als Javaan.” Het Agama Jawa (Javanisme) sprak hem niet aan, “deze is een mengeling van verschillende religiën, terwijl het Kedjawen voor mij puur is”.

Voorafgaand aan Hosoro, hebben de ingewijden een halve etmaal, vanaf zondagmiddag tot maandag 12.00 uur gevast. Hierna hebben zij een kawiludjengan slamentan (gebedsbijeenkomst ), gevolgd door een gezamenlijke maaltijd gehouden. De komende dagen komen de belijders regelmatig bijeen om te bidden. “Maar je kunt ook gewoon thuis je gebed doen, de verzen lezen en zingen,” zegt Kromoredjo. De verzen zijn vergelijkbaar met Psalmen uit de Bijbel.

Met het hebben van een Heilig Boek, een profeet en openbaring onderscheidt Kedjawen zich van Agama Jawa (Javanisme). Kedjawen kent de vastenmaand Sasi Sura niet, brandt geen wierook, offert geen gerechten tijdens een slamentan en maakt geen onderscheid in gender. Volgens Kromoredjo moet religie de mens van angsten bevrijden. Eenieder moet dagelijks nagaan wat verkeerd is gelopen die dag, om de volgende dag opnieuw te beginnen, teneinde een gelukkig leven te leiden en tot volle ontwikkeling te komen. “Op het einde gaan wij allemaal terug naar huis, onze oorsprong. Er bestaat geen hemel of hel, vagevuur, slechts onze oorsprong.”