Surinamers offeren in India en Pakistan

Moestafa Basnoe en zijn familieleden offeren van het jaar niet in Suriname. Zij doen dit wel in India en Pakistan. De prijs voor vee is lokaal erg gestegen. Voor de prijs van één offerdier (rund) in Suriname, hebben wij twee kunnen kopen – in elk land één. “Wij kunnen op deze wijze, meer arme personen tegemoet komen”, zegt Basnoe. Hij bagatelliseert de nood onder de Surinamers niet, maar “de armoede in die landen is niet vergelijken met die wij in Suriname kennen. Zij hebben het harder nodig.”

De familie heeft enkele dagen geleden het geld overgemaakt naar vertrouwelingen in beide landen. Deze zullen in naam van hen twee dieren offeren en al het geofferde vlees verdelen onder de armen. Tot vorig jaar heeft de familie in Suriname geofferd en nog geld overgemaakt voor offerdieren naar die landen. “Ik stond enigszins wantrouwend tegenover de geste. Wie zegt me dat het geld voor een offerdier wordt gebruikt of dat het vlees werkelijk bij de armen komt.” De twijfels zijn weggenomen, omdat de familie nu persoonlijke kennissen heeft in beide landen. Basnoe lacht, “ja, ik heb in India gewoond, dus ik ken de situatie en mensen daar”.

Geen traditie of verplichting
Offeren op Eid ul Adha is geen traditie, maar deel van je religieuze beleving, vindt Basnoe. Net zoals vasten geen traditie is, maar deel van Islam belijden. In zijn zienswijze is het geen kwestie van een traditie voortzetten, omdat profeet Ibrahim’s (Abraham) heeft geofferd. Het gaat om de essentie achter het gebeuren: het willen hebben van diezelfde liefdevolle band met God.

Offeren is geen verplichting, maar een wajib, een handeling waarbij het niet kunnen nakomen hiervan geen daad van zonde is. Zij die financieel instaat zijn, worden geacht te offeren. Zelf offert Basnoe het gehele jaar door. “De dag Eid ul Adha is religie gebonden, legt hij uit, maar ik heb voor het jaar al vier schapen geofferd, omdat mijn verbondenheid en liefde voor Allah geen vaste dag kent.”

Offer en verdeel
Samen met zijn ouders verbleef hij twee jaar in het dorp Kichaucha-Sareef, Uttar Pradesh .“Te vergelijken met wat wij in Suriname zeggen ‘wonen op boiti’,” Zij hebben twee keer geofferd tijdens Eid ul Adha. Een pakje vlees ging mee naar huis en de rest werd door de moskee verdeeld. “Daar hoeft je niet naar arme personen te zoeken, zij verzamelen zich voor de moskee.” Net een handjevol dorpelingen had een ijskast, die op een generator draaide. “Dus met al je gezinsleden hamsteren voor vlees om op te slaan, had weinig zin. Het gros van de mensen – ook wij, moesten het vlees diezelfde dag eten.”

Deze ervaring werkt door bij Basnoe. In de familiekringen drukt hij mensen op het hart om net genoeg geofferd vlees naar huis mee te nemen, dat zij kunnen nuttigen. “Offer en verdeel zoveel mogelijk onder hen die het nodig hebben. Stop je eigen vriezer niet vol voor de komende maanden, omdat je het hebt betaald.” Bij het offeren mag een Moslim één derde van het vlees zelf houden, terwijl twee derde deel wordt verdeeld onder familie, kennissen en minder draagkrachtigen.

Respect
Basnoe heeft tijdens zijn verblijf in India verschillende deelstaten bezocht en religieuze feestdagen van Hindoes en Moslims meegemaakt. “Wij denken dat Hindoes en Moslims niet door één deur kunnen, maar ze leven daar heel broederlijk met elkaar. Misschien in de kleinere dorpen, heb je wat spanningen.” In sommige deelstaten heeft India een verbod op het slachten van koeien. Uit respect en om problemen te voorkomen, offeren de Moslims buffels in plaats van koeien, die de Hindoes als heilige dieren zien.

Het offerfeest duurt in sommige landen drie tot vier dagen. Er zijn regels die onder meer aangeven welke vierpotige dieren en hun minimale leeftijd als offer mogen dienen. In Suriname is het gangbaar om een bok, ram of stier te kiezen, terwijl elders in de wereld ook kamelen, ossen en buffels als offerdieren dienen.