John Kerry verbijstert Cubanen met zijn toespraak

Sommige Cubanen konden het nauwelijks geloven; een Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken die hun communistische regering onderricht over democratie en mensenrechten. En dat op de staatstelevisie!

Toen de Amerikaanse vlag bij de Amerikaanse ambassade in Havana voor de eerste keer in 54 jaar jaar werd gehesen, riep John Kerry op tot een “echte democratie” in Cuba. Zijn opmerkingen zijn uitgezonden in het hele land, volledig en nauwkeurig vertaald in het Spaans, zodat eenieder het kon begrijpen.

Cubanen moeten vrij zijn om hun eigen leiders te kiezen, zei Kerry. Hij vertelde de overheid dat zij de internationale normen van de mensenrechten moet respecteren. Cuba's regering sloeg terug door Washington te bekritiseren over zijn eigen reputatie over de rechten. Maar Havana heeft zijn bevolking de woorden van Kerry laten horen. Velen betwijfelen of het zal leiden tot grote veranderingen.
"Het zou geweldig zijn als alles wat gezegd is, daadwerkelijk wordt bereikt. We zullen zien of het meer is dan alleen praten,” zei Leyania Martinez (44), een buurman van de Amerikaanse ambassade, die de ceremonie op de televisie heeft bekeken.

Kerry is de eerste Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken die Cuba in 70 jaar bezoekt. Hij was er voor twee dagen in verband met de opening van de Amerikaanse ambassade in Havana. De Amerikaanse vlag is gehesen door dezelfde Amerikaanse mariniers die haar in 1961 hadden gestreken. In een open brief op donderdag, zei de voormalige Cubaanse leider Fidel Castro dat de VS Cuba miljoenen dollars verschuldigd is voor het 53 jaar durende handelsembargo. Kerry heeft het hijsen van de vlag vrijdag een historisch moment genoemd. Hij waarschuwde tegelijkertijd dat de VS niet zal stoppen om te hameren op politieke veranderingen in Cuba.

'Niets gaat veranderen'
De betrekkingen tussen Washington en Havana hebben in december een dramatische wending gekregen, nadat de Cubaanse president Raul Castro en zijn Amerikaanse ambtgenoot Barack Obama het einde aankondigden van decennia van vijandigheden. Sindsdien heeft Obama beperkingen op reizen en handel versoepeld. Hij gelooft dat betrokkenheid met Cuba meer zal doen om persoonlijke vrijheden op het eiland aan te moedigen dan de stijl van het Koude Oorlog-tijdperk en een economisch embargo. Cubaanse dissidenten geloven dat Obama een echte poging doet tot verandering, maar dat Castro zal vasthouden en weigeren de greep op de macht van de communistische partij los te laten.

"Nee, niets gaat veranderen, omdat de Amerikaanse regering goede bedoelingen toont, maar het Cubaanse regime niet, in feite doet hij alles van het tegendeel," zegt Jose Daniel Ferrer, de leider van de grootste dissidente groep, de Patriottische Unie van Cuba. Ondanks zijn scepsis is Ferrer getroffen door het beeld van Kerry's boodschap dat is uitgezonden op de streng gecontroleerde Cubaanse televisie. “Ja, dat is positief voor de zaak," stelt hij.

Cubanen zijn over het algemeen tevreden met de toenadering tussen Havana en Washington, maar houden er gemengde meningen op na over de mate waarin het misschien hun leven zal verbeteren. Velen hopen dat een toevloed van Amerikaanse toeristen en bedrijven, de Cubaanse economie zal opfleuren, maar zolang het Amerikaanse handelsembargo voor Cuba blijft gehandhaafd, blijft de economie zwak.

Twijfelen
Terwijl sommige Cubanen zich verbazen over hun eigen regering, betwijfelen anderen dat de Verenigde Staten klaar is om te veranderen. In elk geval hebben ze weinig geloof in de mensenrechtenkwesties. "De VS wil laten zien dat ze 'echte' democratie toepassen. Maar wie veroorzaakt meer wreedheden in de wereld dan de Verenigde Staten? Wie is alle landen van Latijns-Amerika, waaronder Cuba binnengevallen? De Verenigde Staten", stelt de 79-jarige Melanio Martinez.

Zowel de Amerikaanse als de Cubaanse overheid zegt dat er veel obstakels en geschillen zullen zijn in de toekomst. Castro, die bescheiden markthervormingen heeft doorgevoerd sinds hij de macht in 2008 heeft overgenomen van zijn oudere broer Fidel Castro, heeft duidelijk gemaakt dat hij niet de intentie heeft snelle politieke veranderingen toe te staan.