Sasi Sura-maand afgesloten met dankdienst

Met de woorden “Slamet tahun baru” (gelukkig Nieuwjaar), “Podo podo” (zelfde), schudden de genodigden elkaar de hand zaterdagavond. Ter afsluiting van de Sasi Sura periode, het Javaans Nieuwjaar heeft de gemeente Sapto Darmo (zeven wegen die wij bewandelen) Tamanredjo te Commewijne, een feestelijke dankdienst gehouden. Hierna volgde de slametan, een religieuze heilsmaaltijd.

“Onze Sasi Suro Tanggal Sidji, ons Nieuwjaar hebben wij op 22 oktober verwelkomd”, zegt voorzitter Oesoep Darmowiredjo. “We hebben die dag een etmaal lang gevast. Niet gegeten, gedronken of geslapen.” Hij voegt er snel aan toe dan sommige Javanisten misschien een 5cc water hebben gebruikt om de keel te bevochten of een dutje hebben gedaan. Gedurende twee weken hebben de Javanisten, individueel nog gevast en gemediteerd, “de een houdt zich behalve met het religieuze ook nog met het spirituele aspect bezig”.

Terwijl de gasten binnenlopen, trekt geestelijk opvoeder Erik Toredjo zich even terug om de Sadjen (kerkdienst) te doen in het gebedshuis. “De Sadjen is het belangrijkste vandaag, wie financieel instaat is, geeft een dankdienst voor gasten, gevolgd door een feestbijeenkomst voor andere gemeenteleden.” De gasten zijn onze getuigen dat wij onze verplichtingen volgens de religie hebben voldaan.”

Zeven repen
Tijdens de dienst in de hal naast het gebedshuis, wordt Toredjo bijgestaan door geestelijk leider Darham Ponimin. Op tafel zijn verschillende gerechten met elk een eigen betekenis. Centraal is de pompelmoes met ananas, versierd met zeven repen van de kokospalmbladeren. De pompelmoes symboliseert de cyclus van het leven: “vanwaar wij komen en wat onze bestemming is.” De ananas geeft de vier elementen: water, lucht, vuur en aarde weer, terwijl de zeven repen de zeven lichaamselementen symboliseren: haar, ingewanden, merg, been, bloed en huid, geeft de voorzitter in het kort aan.

Wanneer de wierook is aangemaakt, worden in afzonderlijke gebeden de verschillende Gusti’s (Goden) en voorouders bedankt dat de vastenperiode goed is verlopen. “Via de rook die naar boven trekt, sturen wij de boodschap aan de voorouders en vragen Gusti, nogmaals om vergiffenis, gezondheid, kracht en wijsheid.” Alle gerechten op tafel worden hierna verdeeld, ter plekke genuttigd of meegenomen.

Een uurtje, nadat de gasten zijn vertrokken, stromen tientallen Javanisten uit De Hulp, Tamanredjo, Paramaribo, Lelydorp en Welbedacht binnen met bakken zoetigheden en hartige snacks. Terwijl de kinderen rondrennen, de mannen een sigaretje roken op het voorerf, de vrouwen gezellig bijpraten, worden de apart bereidde warme maaltijd, soep, snacks en taart verdeeld. “We zouden een Wajangvoorstelling hebben, maar de groep had op het laatste moment andere verplichtingen”, verontschuldigt de voorzitter zich.

Darmowiredjo verduidelijkt dat alle gemeentes op dezelfde dag het Nieuwjaar vieren, maar op verschillende dagen gedurende de vastenmaand hun feestelijke dankdienst houden. Sommige koppelen er nog entertainment aan zoals een Wajang voorstelling of dansoptreden. “Wij ondersteunen elkaar soms financieel of met goederen, en bezoeken elkaars feest. Daarom houdt iedereen het op een andere dag.” Zijn gemeente is blij met de toekenning van de eenmalige vrije dag, maar is evenals het merendeel binnen de Federatie Javanisme, voorstander dat Sasi Sura, het Nieuwjaar zelf wordt verheven tot een nationale dag. “Niemand heeft er misschien bij stil gestaan, maar wij hebben van het jaar samen met de Hindoes op Divali, het Hindoe Nieuwjaar, onze bezinningsdag gehad.”