Ultieme overeenkomst redt lastige VN-klimaattop

De klimaatconferentie van de Verenigde Naties in Polen is beëindigd met een compromis over hoe de opwarming van de aarde te bestrijden. Na een 30-uur durende impasse hebben de afgevaardigden op de top de weg geopend naar een nieuw mondiaal klimaatverdrag in Parijs in 2015.

De overeenkomst is bereikt na een reeks van ultieme compromissen, vaak met vage woorden in conceptteksten. Onderhandelaars hebben ook vooruitgang geboekt in de omstreden kwestie van de schade die ontwikkelingslanden verwachten te zullen lijden in een opwarmende wereld.

Milieuactivisten waren boos over het gebrek aan specifieke verbintenissen over financiële vergoedingen. De Conferentie van de Partijen (COP ) begon twee weken geleden in de schaduw van tyfoon Haiyan.

De leider van de Filippijnse delegatie, Yeb Sano, heeft het publiek in de zaal tot tranen bewogen met haar hartstochtelijke oproep om " te stoppen met deze klimaat waanzin". Maar de goede bedoelingen leden schipbreuk op de politieke en economische realiteit van een complex proces waar overeenstemming moet worden bereikt bij consensus. De stemming werd er niet beter op toen de Japanse overheid aankondigde dat zij niet in staat zal zijn om haar beoogde uitstootvermindering in 2020 te bereiken.

Kritiek element
De Polen, die de gesprekken voorzaten, zijn bekritiseerd omdat ze te dicht bij de kolenindustrie zijn betrokken. De voorzitter van de vergadering is vervolgens ontslagen als minister van Milieu bij een herschikking van de Poolse regering. Al die tijd waren er berichten van veel deelnemers dat er inhoudelijk weinig was bereikt. Er waren problemen met financiën, vergoeding voor verlies en schade en met het ontwikkelen van een raamwerk waarbinnen de partijen zouden werken in Parijs in 2015, de uiterste datum voor een nieuw mondiaal akkoord.

Het kritiekelement was de inkadering. Het was het moeilijkste aspect van de onderhandelingen, terwijl de vergaderingen van vrijdagavond tot zaterdagavond werden voortgezet.

In tegenstelling tot het Kyoto-protocol willen de rijkere landen dat het voor iedereen geldt, met name voor de opkomende reuzen als India en China. Echter zijn veel van de opkomende landen, waaronder Venezuela, enthousiast over het invoegen van een " firewall " in de toekomstige overeenkomst om de bestaande verschillen te behouden.

Enkel woord
De strijd was gericht op een enkel woord in het document. Paragraaf 2b van de tekst sprak oorspronkelijk van "verplichtingen" door alle partijen. Maar in een plenaire zitting haalden afgevaardigden uit China en India zwaar uit en zeiden dat ze het woordgebruik niet konden accepteren.

"Alleen de ontwikkelde landen moeten verplichtingen hebben," zei de Chinese hoofdonderhandelaar Su Wei. Van opkomende economieën kan alleen worden verwacht dat ze "de actie bevorderen", zei hij.

Terwijl de tijd drong, doken wanhopige ministers en hun adviseurs in de hoek van de hal ineen om een compromis uit te werken. Na een uur kwamen zij overeen om "verplichtingen" te veranderen in "bijdragen".

Het flexibeler woord bood de VS en de EU de mogelijkheid om aan te dringen dat iedereen op gelijke voet staat, terwijl ook China en India de kans kregen om nadrukkelijk erop te wijzen dat ze iets anders doen dan de rijkere landen.
Op zich zijn deze compromissen geen grote doorbraken en de afgevaardigden weten dat er veel grotere gevechten in het verschiet liggen.