Onderzoek massagraf Mariënburg gestart

"Het is als zoeken naar een speld in een hooiberg", verzucht archeoloog Benjamin Mitrasingh. De Stichting Hindostaanse Immigratie (SHI) heeft hem gevraagd het onderzoek naar de massagraf van 1902 te Mariënburg te leiden. De zoektocht is gistermorgen gestart.

Mitrasingh legt uit, “dat men in de loop der tijd graafwerkzaamheden heeft verricht en nieuwe irrigatiekanalen heeft gemaakt, waardoor het moeilijk wordt om de oude infrastructuur terug te vinden en daardoor de plaats van het massagraf”. Daarnaast weet de archeoloog nog niet welke van de drie soorten ongebluste kalk is gebruikt om de stank van de ontbindende lichamen te voorkomen. "Als we het massagraf vinden, is het niet zeker of we de botten zullen vinden, want de kalk van de botten kan door de jaren heen zijn ontbonden."

Opgelucht
Shabier Ishaak, voorzitter van SHI, zegt aan Starnieuws dat hij opgelucht is dat het veldwerk van dit project is aangevangen. Hij ontkent met krachtige stem dat de startdatum bewust is gekozen vlak voor de de feestelijke herdenking van de Hindostaanse Immigratie. “We zouden sinds vorig jaar oktober begonnen zijn, maar omdat we van zoveel instanties toestemming nodig hadden, heeft het zolang geduurd.” Aan het eind van 2012 is toestemming van president Desi Bouterse gekregen om op Mariënburg te mogen zoeken. Daarna heeft het de SHI zes maanden gekost om het pad tot uitvoering van dit project te effenen.

De regen valt met bakken uit de hemel, terwijl de zware graafmachine zich een weg baant door het hoge gras en bosschages op het complex van de toeristische bestemming “Mariënburg Suikerfabriek”. Mitrasingh zegt dat hij werkt met historische gegevens uit het Koloniaal Verslag van 1902, “daarin staat heel duidelijk hoe laat de 17 slachtoffers zijn begraven, dat ze door zeven soldaten op een lorrie wagen over het spoor één kilometer verder zijn vervoerd en dat het buiten het gezichtsveld van de Dessa-bewoners moest worden gedaan.”

Plantagekaarten
Volgens de onderzoeksleider heeft Mariënburg ook een groot archief gehad en het indertijd aan het Surinaams museum in bewaring gegeven. Helaas heeft hij de voormalige plantagekaarten met de exacte locaties van de 12 km lange spoorbaan nog niet kunnen inzien, want deze zijn in het bezit van de Stichting ter bevordering en ontwikkeling van Mariënburg.

Mitrasingh legt uit dat niemand van Mariënburg of de directie omgeving deel is van het onderzoeksteam. De veldwerkers, waaronder twaalf arbeiders beschikbaar gesteld door het directoraat Openbaar Groen, komen allen van ver buiten de voormalige suikerplantage. Ishaak geeft aan dat deze fase van het project ongeveer SRD 300.000 kost en, “het Kabinet van de President financiert een groot deel hiervan”. Begroot zijn de kosten voor de machines, arbeiders en benodigd materiaal. Volgens Ishaak en Mitrasingh moet dit voldoende zijn om drie weken flink te kunnen werken, daarna wordt de stand van zaken geëvalueerd en besloten hoe verder te gaan.

Binnen twee of drie weken krijgt Suriname's enige archeoloog steun van de Nederlandse archeoloog met Surinaamse roots Roena van Ams, om te helpen met het digitaliseren van de archeologische informatie van het project. Lokale scheikundige Glenn Sahtoe en fysisch anatoom Rakieb Khodabux begeleiden het opgraven van de stoffelijke resten. De Nederlandse ambassade heeft aangeboden, indien gewenst, om andere technische experts beschikbaar te stellen. De planning is om de operatie binnen een maand te voltooien.

Edward Troon