VSG: Verweer over Saamaka vonnis 'vaag en vol excuses'

Het antwoord van Suriname om het Saamaka vonnis niet uit te voeren, is 'hypothetisch en vaag'. Dit vindt de juridische vertegenwoordiging van de Saramaccaanse gemeenschap bij het Inter-Amerikaans Hof voor de Rechten van de Mens in Costa Rica. Suriname heeft dinsdag tegenover deze rechtbank rapportage gedaan over hoever het is met de uitvoering van het vonnis.

De Surinaamse delegatie heeft aangegeven dat het zich wil houden aan het vonnis, maar dat het in strijd zou zijn met de grondwet en of delen ervan. Daardoor zou het niet uitvoerbaar zijn. De verdediging heeft na het verslag van Suriname, aangegeven dat het Saamaka vonnis mede is ondersteund door internationale rechtbanken. Wereldwijd hebben inheemsen en in stamverband levende gemeenschappen voordeel aan dit soort vonnissen. Echter moeten de Saramaccaners die voordelen ontberen, omdat de staat Suriname weigert het vonnis uit te voeren. De verdediging wordt gevoerd door een team onder aanvoering van Fergus Mackay en Hugo Jabini, de afgevaardigde van de Vereniging van Saramaccaanse Gezagdragers (VSG).

In strijd met de feiten
De verdediging vindt dat Suriname veel excuses opgeworpen heeft om onder het vonnis uit te komen. Die excuses zijn in strijd met de feiten en in tegenspraak met het vonnis, dat bindend is. De Staat heeft zich op het standpunt gesteld dat de uitvoering van het vonnis niet in strijd mag zijn met de etnische samenstelling en vreedzame cultuur. Juist door het uitvoeren van het vonnis en ratificeren van het grondenrechtenverdrag zou de overheid blijk geven dat alle andere etnische groepen de rechten van de Saramaccaners erkennen en respecteren, vindt de verdediging van VSG.

Op de mededeling van Suriname dat eind 2014 het vonnis zal zijn uitgevoerd, zegt de verdediging dat sinds het vonnis al vijf jaar geleden is geveld, de overheid nog geen woord heeft geformuleerd over hoe dat in de wet op te nemen. Ook heeft er tot nu toe geen enkele zinvolle discussie hierover plaatsgevonden, terwijl er geen plan van aanpak is hoe het Saramaccaanse volk zal worden geraadpleegd. Een voorlopige kaart waarin het Saramaccaanse gebied is weergegeven en waarover in een plenaire zitting overeenstemming is bereikt, wordt door de Staat Suriname afgedaan met het excuus dat het naar De Nationale Assemblee moet. De verdediging wijst er op dat dagelijks aan nationale en internationale bedrijven en personen gronden worden uitgegeven, zonder dat het parlement daarbij betrokken is. Waarom moet dat nu wel in t geval van de Saramaccaners?

Schending
De verdedigers stellen dat Suriname niet alleen het vonnis niet heeft uitgevoerd, maar het herhaaldelijk schendt. Het laatste voorbeeld is de uitbreidingsdeal met goudmaatschappij Iamgold, die rechten krijgt in het oorspronkelijk traditioneel gebied van de Saramaccaners. Dat Suriname in zijn rapportage zegt in contact te zullen treden met de Saramaccaanse gemeenschap en haar te informeren, wordt definitief verworpen als te zijn het plaatsen van de Saramaccaanse gemeenschap voor een voldongen feit. Overigens blijkt volgens VSG uit geen enkel document dat de staat de Saramaccaanse gemeenschap heeft geconsulteerd zoals het vonnis beveelt.

De verdedigers van de Saramaccaanse gemeenschap stellen dat de deal met Iamgold in strijd is met het vonnis. Er wordt aan herinnerd dat het vonnis een internationaal karakter heeft en boven de nationale wetgeving en zeker ook boven de gesloten deal staat. De halsstarrige houding van Suriname wordt ervaren als onwil en totaal in strijd met het vonnis. Er is volgens VSG geen respect, maar minachting voor het Inter-Amerikaans Hof voor de Rechten van de Mens. Terwijl dit gebeurt, blijft het Saramaccaans volk radeloos achter met de opgelopen schade, zonder zicht op enig herstel. De verdedigers hebben met klem dan ook gevraagd dat het Hof maatregelen neemt tegen Suriname en hem dwingt zijn verplichtingen jegens het Saramaccaans volk na te komen.