Column: Jyoti Singh Pandey

Jyoti Singh Pandey, de 23-jarige Indiase student die het slachtoffer is geworden van een groepsverkrachting, is niet alleen een symbool geworden in India. De hele kwestie heeft internationaal enorm veel aandacht gehad. Het laat de hele wereld nadenken over wat dit betekent.

Sommige mensen in het westen proberen de hele kwestie af te schilderen als een cultureel probleem van India. Het zou typisch zijn voor de Indiase cultuur. Maar verkrachting en groepsverkrachting komen overal voor.

Wat kunnen wij leren uit de ervaringen van India? Ik haal er drie lessen uit.

Ten eerste, ook al komt verkrachting overal voor, er is een probleem rond cultuur en seksualiteit waar we onze ogen niet voor kunnen en mogen sluiten. In conservatieve culturen is er een zekere krampachtigheid rond seksualiteit die gevaarlijk is en ongezonde uitspattingen juist bevordert. Dat kennen we niet alleen in de Hindostaanse gemeenschap, maar in de Surinaamse gemeenschap in het algemeen en bijvoorbeeld in streng-christelijke gemeenschappen in Europa.

Daar waar seksualiteit gezien wordt als iets vies en verboden, als een zonde of alleen maar om kinderen te krijgen en niet om van te genieten, daar worden de grootste seksuele frustraties ontwikkeld.

Seks is een normale menselijke behoefte net als eten en drinken. In onze Surinaamse gemeenschap – dat geldt niet alleen voor de Hindostaanse groep – is er een cultuur van schaamte en verbod rond seksualiteit. Seks is een taboeonderwerp.
Die cultuur moeten we doorbreken. In het onderwijs en de media moet er aandacht zijn voor seksuele opvoeding vanuit de gedachte dat seks een normale behoefte is die op een normale manier besproken moet worden. De onderwerpen kunnen heel breed zijn: het taboe op seks, omgaan met seksuele fantasieën, intimiteit en seksualiteit, liefde en seks, zelfbevrediging, porno. Noem het maar op. Allerlei onderwerpen die seks uit de taboesfeer haalt en op een gezonde manier bespreekbaar maakt. Dat zal ertoe bijdragen dat mensen geholpen kunnen worden om op een gezonde manier om te gaan met seksuele behoeften.

Een tweede les heeft betrekking op de positie van vrouwen in de samenleving. India heeft vrouwen als president gehad. Vrouwen zijn doorgedrongen tot veel hoge functies in India. Maar het respect voor vrouwen is soms ver te zoeken. Het idee dat vrouwen minder zijn dan mannen en in het sociale verkeer ook als minder behandeld kunnen worden leeft nog diep bij veel mannen. Dat is niet alleen in India het geval. Dat heeft te maken met opvoeding in het gezin, op school en in de samenleving. En ook hier is er beleid en verandering mogelijk. Ook hier hebben wij, de overheid, de media en maatschappelijke organisaties een rol te vervullen. Het begint in het gezin. Hoe gaan vaders om met hun dochters? Hoe gaan moeders om met hun zonen? Wat leren we onze kinderen over onze dochters, vrouwen en moeders en over de verhouding tussen man en vrouw. Maar de overheid, media en maatschappelijke organisaties zouden die verhouding steeds ter discussie moeten stellen en zo een klimaat scheppen van respect voor onze vrouwen.

Een derde les heeft betrekking op de rol van ons als individu en als deel van de maatschappij.
De vriend van Jyoti Singh Panday vertelde hoe ze lange tijd naakt op de grond lagen en mensen gewoon langs ze heen liepen en geen hulp boden. Dat gebrek aan solidariteit is tekenend voor een samenleving waarin saamhorigheid en maatschappelijke verantwoordelijkheid tot een minimum zijn gereduceerd.
We moeten onderkennen dat dit een probleem is in de samenleving en dat er mechanismen moeten worden ontwikkeld om die saamhorigheid en maatschappelijke verantwoordelijkheid te vergroten. Het waarderen van mensen die geheel belangeloos hun tijd, geld en energie steken in vrijwilligerswerk en het opbouwen van maatschappelijke organisaties is zo’n mechanisme. We moeten er meer bedenken.

En wat dat betreft is India weer een inspiratiebron. Daar is er een enorme beweging opgekomen die de hele samenleving op zijn kop heeft gezet en hopelijk het begin is van een fundamentele verandering op dit gebied. Alle ogri e tyari wan bun. Dat is ook een les die we ter harte kunnen nemen.

Sandew Hira