Van Maele en Evers presenteren 'Bouterse aan de macht'

Hun boek 'Bouterse aan de macht' was af, Pieter van Maele en Ivo Evers moesten alleen nog even een toelichting geven. Maar het leek net of ze woensdagavond ten overstaan van een volle zaal aan het Spui in Amsterdam een mondeling examen moesten afleggen. Zo werd tijdens de boekpresentatie niet meteen duidelijk waar hun boek precies over gaat.

Wil Hansen, redacteur van beide journalisten bij uitgeverij De Bezige Bij, trad tijdens de presentatie op als interviewer. Maar Hansen stelde zoveel verschillende vragen dat het publiek de indruk kreeg dat het om een overhoring van de recente Surinaamse geschiedenis ging.
Hoe was Bouterse eigenlijk getransformeerd van de ietwat verlegen sportinstructeur tot de geslepen politicus zoals iedereen hem tegenwoordig kent? Hoe zat het ook alweer met de Binnenlandoorlog? En die decembermoorden; was Bouterse nou wel of niet aanwezig in het fort en klopte het dat hij persoonlijk de trekker had overgehaald?

Twee jaar regering-Bouterse
Bij sommige vragen keken Van Maele en Evers elkaar aarzelend aan. Inderdaad, het was snel gegaan met de opkomst van Bouterse begin jaren tachtig. En die oorlog had diepe wonden geslagen in de samenleving, een gegeven waar volgens hen in het buitenland veel te weinig aandacht aan is besteed. Ze durfden ook wel te beweren dat Bouterse in december ’82 aanwezig was in fort Zeelandia.

Maar al te stellige uitspraken over bijvoorbeeld 8 december of de ware toedracht rond dood van Roy Horb, medecouppleger in 1980), kwamen woensdag niet over hun lippen. Ze kiezen liever voor een genuanceerde aanpak, zegt Van Maele: ‘In Suriname is het niet zo moeilijk om aan bronnen te komen. Het is wel een hele toer om betrouwbare bronnen te kunnen citeren. We hebben pas iets gepubliceerd zodra het door verschillende personen, onafhankelijk van elkaar, was bevestigd.’
Pas in de loop van de avond werd duidelijk dat Van Maele en Evers met hun boek vooral een zorgvuldige en goed gedocumenteerde weergave proberen te bieden van de laatste twee jaar Suriname. De periode na de door de NDP gewonnen verkiezingen van mei 2010 en de inauguratie van Desi Bouterse als president, een paar maanden later.

Geen westerse bril
Destijds raakten Evers en Van Maele gefascineerd door de nieuwe machtsgreep van de figuur Bouterse die met name in Nederland nog altijd heftige reacties oproept. Ze wilden met 'Bouterse aan de macht' een ander beeld van Suriname neerzetten. Als antwoord op al die verbaasde en verontwaardigde reacties op de verkiezing van Bouterse tot president. Anders, in vergelijking met de meeste buitenlandse verslagggevers. Zo putten ze vooral uit hun persoonlijke ervaringen als journalist tijdens hun periode bij de Ware Tijd, vertelt Evers: ‘We hebben het boek niet geschreven met een westerse bril maar met een soort helikopter view. Met oog voor wat er speelt in de Surinaamse samenleving.’

De twee auteurs waren blij dat de deadline voor het manuscript voor augustus was vastgesteld. Dat bood hen de kans om in het boek uitgebreid in te gaan op de voorbereiding en totstandkoming van de begin april in de Nationale Assemblee aangenomen amnestiewet: ‘Daardoor zijn we op dik 400 pagina’s uitgekomen, terwijl we aanvankelijk minder dan 300 hadden afgesproken met de uitgever’, zegt Van Maele.

Diederik Samwel