Ambassades en diplomaten: de eerste lijn van defensie

In de afgelopen jaren praten Surinaamse beleidsmakers telkenmale over de economische diplomatie als zijnde de belangrijkste taak van onze ambassades. Er moeten afzetmarkten worden gevonden en investeringen worden binnengehaald; het idee dat dan ontstaat is dat onze diplomaten 'salesmen' zijn geworden met de ambassadeur als hoofdkassier. Echter, de belangrijkste opdracht van een staat is de bewaking van zijn territoriale integriteit en politieke onafhankelijkheid. In het kader van deze opdracht is de nationale veiligheid daarom de belangrijkste prioriteit en het hoogste doel in het buitenlandse beleid van elk land, dus niet de economische diplomatie.

Hoewel volgens John Cabot Moore de ultieme veiligheid van een land het duidelijkst berust op de kracht en bekwaamheid van de gewapende machten om af te schrikken, om te ontmoedigen en indien nodig om aanvallen af te slaan, is de eerste lijn van defensie van elk land, niet zijn militaire kracht.
De eerste lijn van defensie van elk land wordt gevormd door de diplomaten van dat land in het buitenland. Het is altijd de belangrijkste taak van de diplomatie geweest om oorlogen en gewapende conflicten te voorkomen. Daarom is het zo van belang dat de vertegenwoordiging van een land in het buitenland in handen wordt gelegd van goed geschoolde, goed getrainde en toegewijde diplomaten onder leiding van een wijze, ervaren en gezaghebbende ambassadeur. Hieraan kan ook nog worden toegevoegd welbespraaktheid’ want eeuwen geleden stelde Demosthenes al vast “diplomaten hebben geen oorlogsschepen en infanterie ter hunner beschikking, hun enige wapens zijn woorden”.

Eigenschappen diplomaat
Diplomaten moeten het land waar zij gestationeerd zijn door en door kennen, dat wil zeggen, al zijn eigenaardigheden, vooroordelen en verschillen. Zij moeten zonder vrees en partijdigheid rapporteren. Zij moeten de vertegenwoordigers zijn van de idealen waar hun land voor staat, zij moeten dat tactvol doen met het oog op het verkrijgen van begrip voor de nationale standpunten. Zij moeten te allen tijde de vriendschap met bevriende naties bewaken en veiligstellen. Zij moeten zonder overdrijving alle indicaties die veranderingen zouden kunnen inhouden in zowel de bilaterale als de multilaterale sfeer tijdig doorspelen naar het hoofdkantoor zodat die meegenomen kunnen worden in het buitenlandse beleid.

De voorkeur moet gegeven worden aan een stille vorm van diplomatie of diplomatie achter gesloten deuren, want indien goed uitgevoerd, is die meestal succesvoller dan het gekletter van degens en vanuit podia tegen elkaar schreeuwen. Politici en speciale gezanten zijn in het algemeen niet de beste lui voor de diplomatie, zij denken te vaak aan korte termijn, soms zelfs spectaculaire acties. Zij beseffen te weinig dat internationale relaties gebaseerd zijn op continuïteit, stabiliteit en visies op lange termijn.

Blijven praten
Diplomatie moet altijd de eerste lijn van defensie zijn, het is de beschaafde manier om conflicten op te lossen. Diplomatie kan heel instrumenteel zijn in het vermijden van financieel kostbare en tijdrovende conflicten. Volgens Susan Scharfman, een Amerikaanse schrijfster en diplomate, is het niet praten tot diplomaten van soevereine naties geen diplomatie; het terugtrekken van diplomaten uit soevereine naties is ook geen diplomatie. Het muilkorven van diplomaten i.c. hen een spreekverbod opleggen is ook geen diplomatie. Het vernederen en beledigen van collega diplomaten zowel uit de eigen gelederen als daarbuiten is ook geen diplomatie. Het is arrogantie.

Het muilkorven van diplomaten kan ook betekenen dat niet de juiste personen zijn geselecteerd voor diplomatieke functies. Puttend uit de ‘mission statements’ van de Amerikaanse, Britse, Indiase en Indonesische buitenlandse dienst volgt hieronder een omschrijving van de taken van een in het buitenland gevestigde missie, van wie diplomaten zijn en wat zij doen.

Frontlinie
Diplomatieke missies: zij zijn de eerste lijn van defensie van een land. Zij bevorderen, verdedigen en verklaren de nationale belangen van het land. Zij adviseren de beleidsmakers van het land op het gebied van buitenlandse zaken en voeren nauwgezet het beleid en de instructies van deze beleidsmakers uit.
Wie zijn diplomaten: zij zijn de frontlinie in de verdediging van een land en zijn de officiële, overzeese vertegenwoordigers van een regering. Bij voorkeur dienen zij onafhankelijke d.w.z. niet partij-gebonden mannen en vrouwen te zijn uit alle delen van het land en alle lagen van de bevolking.

Zij dienen geschoold te zijn in talen, internationale betrekkingen, geschiedenis, handel en economie en goed geïnformeerd te zijn in actuele mondiale ontwikkelingen. Zij dienen ook het vermogen te hebben om zich aan te passen aan de cultuur en tradities van de landen waar zij gedetacheerd worden. Zij gaan waar zij nodig zijn, ook daar waar er sprake is van ‘hardships’ in de zin van gevaar, ziekten, ongemak en scheiding van familie en vrienden. Geen enkele handeling van een diplomaat mag de indruk wekken beledigend of vernederend te zijn voor de lokale bevolking.

Verantwoordelijkheid
Wat doen zij: in het kader van de frontlinie functie verhogen zij de veiligheid van het land door het screenen i.c. weghouden van ongewenste bezoekers, criminelen en terroristen. Zij anticiperen op mogelijke dreigingen i.c. verlies van invloeden; zij brengen advies uit over buitenlandse zaken aan de leiders van het land. Zij bevorderen economische en commerciële landsbelangen i.c. binnenhalen van investeringen en zoeken naar afzetmarkten. Zij maken vrienden en zoeken bondgenoten. Zij zijn de pleitbezorgers van de democratie en de rechtsstaat. Zij onderhandelen en zoeken naar overeenkomsten die bevorderlijk zijn voor de welvaart en welzijn van het land; zij beschermen en helpen landgenoten die in het buitenland in problemen zijn geraakt door ziekte, dood of bij verlies van reisdocumenten.

Op de schouders van de diplomaten rust een zware verantwoordelijkheid . Van hun wordt verwacht dat zij alle werkzaamheden die het beroep van diplomaat met zich meebrengt naar eer en geweten uitvoeren, gepaard gaande met waardigheid en diep respect voor de lokale bevolking. Hun diplomatieke immuniteit is geen vrijbrief voor het etaleren van een gedrag dat hun land in diskrediet brengt. Bij de uitvoering van hun werkzaamheden dienen zij de hoogste standaard van professionalisme, discipline en ethiek te betrachten. God zij met hen.

Rudie Alihusain