Afzetting Lugo stelt Mercosur en Unasur op proef

De afzetting van de Paraguayaanse president Fernando Lugo stelt de democratische principes van de Mercosur en Unasur opnieuw op de proef. Volgens het Ushuaiaprotocol, dat de vier Mercosurleden – Brazilië, Argentinië, Uruguay en Paraguay – in 1998 ondertekenden, is "de volledige geldigheid van de democratische instellingen" een absolute voorwaarde om lid te zijn van het handelsblok.

Het protocol kwam twee jaar daarvoor, na een poging tot staatsgreep in Paraguay, tot stand. Door een snelle reactie van de andere lidstaten, die met uitsluiting dreigden, werd de afzetting van toenmalig president Juan Carlos Wasmosy, de eerste verkozen burgerpresident sinds de dictatuur, voorkomen.
En opnieuw is Paraguay geïsoleerd. Zowel de Mercosur, een douane-unie, als de Unasur, de politieke en economische unie van twaalf Zuid-Amerikaanse landen, hebben het land geschorst na de afzetting van president Fernando Lugo vrijdag. Op de Mercosur- en Unasurtop van donderdag en vrijdag is Paraguay niet welkom. Venezuela liet ook al weten dat het de olieleveringen aan Paraguay opschort. Caracas leverde vorig jaar een kwart van de Paraguayaanse olie.

Economische sancties
Brazilië en Argentinië hebben de kracht om Paraguay economisch op de knieën te krijgen. Bijvoorbeeld door de grens te sluiten en economische sancties af te kondigen. Paraguay ligt volledig ingesloten. Het hangt af van de wegen en havens van beide grote buren. Het deelt ook twee grote waterkrachtcentrales met Brazilië en Argentinië, Itaipú en Yacyretá.

Brazilië legt momenteel een hoogspanningsleiding aan van Itaipú naar de Paraguayaanse hoofdstad, wat nieuwe industrie naar het land moet lokken. De Amerikaanse aluminiumgigant Alcoa begon al onderhandelingen met Asunción. De onderlinge afhankelijkheid van Paraguay en zijn buurlanden, vooral Brazilië en Argentinië, maakt het niet eenvoudig om tot sancties over te gaan. De Mercosur heeft sinds zijn oprichting in 1991 nog altijd maar vier volle leden. Paraguay eruit zetten zou een flinke stap achteruit zijn.

Eén van voorstellen die de Mercosur en Unasur deze week zullen bespreken is de schorsing van Paraguay tot de presidentsverkiezingen volgend jaar. Vorig jaar groeide de Paraguayaanse economie met 15,4 procent. Dit jaar wordt een groeivertraging verwacht, wat het land nog kwetsbaarder maakt voor externe omstandigheden.