Het graf van de pijay-man helpt Ordening Goudsector

Zo’n 300 kilometer verwijderd van Paramaribo, ligt in het zuidoosten van het land, het indianendorp Anapaike. Een paar kilometer richting Braziliaanse grens, heeft de commissie Ordening Goudsector (OGS) een grenscontrolepost opgezet. De bewoners van het dorp zijn hier heel blij mee. Zij ondervinden veel hinder van de goudactiviteiten en de criminaliteit. Anapaike is ingenomen met deze ontwikkeling. OGS stuit bij de schoonmaak van de omgeving op een graf. Dit heeft gezorgd voor de verbinding tussen het verleden en het heden.

Everaldo Tempico is de bootsman die ons over de Lawarivier zal varen. Samen met vijf anderen behoort hij tot de plaatselijke medewerkers van de OGS. “We kennen het gebied, de rivier en de taal”, zegt Tempico aan Starnieuws. Gekleed in een lichtbruine kaki overall, gidst hij ons op de plek waar drie helikopters zijn geland en een groot blauw gebouw is verrezen.

Het graf
Als een ervaren gids vertelt Tempico dat deze plek eigenlijk een verlaten dorp is. De bewoners zijn van hier vertrokken om de laatste wens van de overleden pijay-man te vervullen. “De pijay en zijn vrouw zijn hier begraven”, zegt Tempico “ik kan jullie het graf wijzen”. Langs de geparkeerde hefschroefvliegtuigen lopen we het bos in. “Kijk hier is het”, wijst onze gids en warempel, tussen de bomen staat er een afdakje met zinkplaten en de grafattributen eronder.

Gerold Dompig, voorzitter van het management team OGS is bekend met de aanwezigheid van het graf. Hij vertelt dat bij het open kappen en schoonmaken van het terrein een graf is ontdekt. Een van de dorpsbewoners heeft aangegeven dat het een familiegraf is van zijn grootouders. “Om respect te tonen omdat wij hier een pand hebben neergezet, hebben wij in bijzijn van de kapitein hem gevraagd of hij ons wil toestaan om de plaats te verfraaien”, zegt Dompig. “Hij kan ondanks dat we hier zitten, wanneer hij maar wil komen om zijn overleden dierbaren te bezoeken”.

Ijs gebroken
Dompig noemt de wijze waarop er contact is geweest over het graf “één van de meest indrukwekkende gebeurtenissen sinds we hier zijn”. Hij geeft aan dat dit meteen een goede band heeft geschapen tussen zijn organisatie en het dorp Anapaike. De dorpelingen zijn blij met de komst van de OGS en rekenen erop dat de problemen aangepakt zullen wroden. Ze hebben aangegeven dat ze de vissen niet meer kunnen eten door de kwikvervuiling en daarom niets met de goudwinning te maken willen hebben. Ze hebben een grote behoefte aan banen.

“Het is belangrijk dat je aan community building doet”, zegt Dompig “wij hebben daarom besloten om zoveel mogelijk de jongemannen die dat wensen, bij ons aan een baan te helpen als bootsman, gids, onderhoudsman”. Hij geeft aan dat momenteel zes plaatselijke krachten zijn aangenomen en binnenkort dit aantal te verdubbelen. De OGS maakt plannen om van een oud voetpad naar het dorp, een verbindingsweg te maken. Dit zal de aanvoer van materialen en middelen voor de grenspost vergemakkelijken, omdat dan het vliegveld van Anapaike gebruikt kan worden. De dorpelingen eisen als tegenprestatie van Dompig dat hij hen vrijwaart van illegale goudzoekers.

Edward Troon