Paus Franciscus reageert op de dag dat hij zijn traditionele Urbi et Orbi-toespraak op Eerste Kerstdag houdt voor de stad en de wereld vanaf het hoofdbalkon van de Sint-Pietersbasiliek in het Vaticaan. (Foto: Reuters)
Paus Franciscus riep in zijn kersttoespraak op woensdag op tot gesprekken tussen Oekraïne en Rusland om een ​​einde te maken aan de oorlog die volgde op de grootschalige invasie van Moskou twee jaar geleden en die tienduizenden mensen het leven heeft gekost.

In zijn toespraak "Urbi et Orbi" (tot de stad en de wereld) op Eerste Kerstdag noemde Franciscus het conflict in Oekraïne rechtstreeks en riep op tot "de stoutmoedigheid die nodig is om de deur naar onderhandelingen te openen".

Sprekend vanaf het centrale balkon van de Sint-Pietersbasiliek tot duizenden mensen op het plein beneden, zei de paus: "Moge het geluid van wapens tot zwijgen worden gebracht in het door oorlog verscheurde Oekraïne!"

Hij riep ook op tot "gebaren van dialoog en ontmoeting, om een ​​rechtvaardige en duurzame vrede te bereiken".

Franciscus, die sinds 2013 paus is, werd dit jaar bekritiseerd door Oekraïense functionarissen toen hij zei dat het land de moed van de "witte vlag" moet hebben om te onderhandelen over een einde aan de oorlog met Rusland.

De Oekraïense president Volodymyr Zelensky had eerder uitgesloten om vredesbesprekingen te voeren zonder het herstel van de vooroorlogse grenzen van Oekraïne. Maar Zelensky heeft in de weken sinds de herverkiezing van Donald Trump als president van de VS een toenemende bereidheid getoond om onderhandelingen aan te gaan.

Eerder in december opperde Zelensky het idee van een diplomatieke regeling die een "bevriezing" van de huidige gevechtslinies en de inzet van buitenlandse troepen in Oekraïne zou inhouden. Rusland heeft geëist dat Oekraïne zijn ambities om zich bij de militaire alliantie van de NAVO aan te sluiten, opgeeft.

De 88-jarige Francis, die de 12e kerst van zijn pontificaat vierde, riep op tot een einde aan conflicten, politiek, sociaal of militair, in onder meer Libanon, Mali, Mozambique, Haïti, Venezuela en Nicaragua.

Situatie in Gaza 'extreem ernstig'
Francis, die de laatste tijd kritischer is geworden over de militaire campagne van Israël in Gaza en deze vorige week omschreef als "wreedheid", herhaalde ook zijn oproep tot een staakt-het-vuren in de oorlog tussen Israël en Hamas en tot de vrijlating van de resterende Israëlische gijzelaars die door Hamas worden vastgehouden.

Hij noemde de humanitaire situatie in Gaza "uiterst ernstig" en vroeg om "de deuren van dialoog en vrede open te gooien".

De oorlog tussen Israël en Hamas begon toen door Hamas geleide Palestijnse militanten op 7 oktober 2023 zuidelijke Israëlische gemeenschappen aanvielen, waarbij 1.200 mensen, voornamelijk burgers, omkwamen en meer dan 250 gijzelaars terug naar Gaza werden gebracht, aldus de Israëlische autoriteiten.

De vergeldingscampagne van Israël, die volgens het land gericht is op het elimineren van Hamas, heeft meer dan 45.000 mensen, voornamelijk burgers, gedood, aldus de autoriteiten in de door Hamas gerunde Gazastrook. De campagne heeft bijna de hele bevolking ontheemd en een groot deel van de enclave in puin achtergelaten.

Franciscus opende dinsdagavond, kerstavond, een Heilig Jaar voor de wereldwijde katholieke kerk, dat duurt tot 6 januari 2026. Een katholiek Heilig Jaar, ook wel bekend als een Jubeljaar, wordt beschouwd als een tijd van vrede, vergeving en gratie.

Op woensdag zei de paus dat het Jubeljaar een tijd zou moeten zijn voor "elk individu, en alle volkeren en naties ... om pelgrims van hoop te worden, om het geluid van wapens tot zwijgen te brengen en verdeeldheid te overwinnen".

Franciscus zei ook dat het een tijd zou moeten zijn "om alle scheidingsmuren af ​​te breken".

Hij riep op tot een "wederzijds overeengekomen oplossing" om de grensmuur neer te halen die het mediterrane eiland Cyprus sinds 1974 verdeelt tussen de Republiek Cyprus en de Turkse Republiek Noord-Cyprus.