Een drone-opname van een jongen die over de blootgestelde zandbanken in de Paraguay-rivier loopt, tijdens een scherpe daling van de waterstanden, die een recordlaagte bereikten vanwege een droogte stroomopwaarts in Brazilië, en die een conflict tussen Paraguayaanse vissers en rijstboeren over watergebruik aanwakkerden, in Ype Ka'e bij Villeta, Paraguay. (Foto: Reuters)
Een scherpe daling van de Paraguay-rivier, die deze maand een recordlaagtepunt bereikte vanwege droogte stroomopwaarts in Brazilië, voedt een conflict tussen de vissers en rijstboeren van het land over watergebruik in een zuidelijk wetlandgebied dat grenst aan Argentinië.

Inwoners van het departement Ñeembucú en lokale vissers zeggen dat waterintensieve rijstboerderijen, die rivierwater gebruiken om hun gewassen te irrigeren, de toch al lage waterstanden verergeren die verband houden met droger weer als gevolg van klimaatverandering.

"Het is zeer schadelijk. Ze nemen veel water op en de rivierstanden worden slechter", aldus Crescencio Almada, al 35 jaar visser in de regio, onderdeel van een wetland in het Plata-bekken, dat de stroming van de rivieren Paraguay en Paraná reguleert.

De droogte stroomopwaarts waardoor rivieren in het Braziliaanse Amazonegebied opdroogden en de opkomst van landbouw hebben het landschap van het gebied veranderd, met grote stukken land die beplant zijn met rijst waar ooit water of bossen stonden.

Rijstboeren en de overheid zeggen echter dat het probleem te maken heeft met klimaatverandering, niet met irrigatie.

"We werken al vijf jaar in het gebied en we hebben cyclische momenten van lage waterstanden in de rivier meegemaakt, evenals momenten van grote hoeveelheden water," zei Ignacio Heisecke, voorzitter van de Paraguayaanse Rijstfederatie.

"De rivier loopt 1.600 kilometer door Brazilië en het lage waterpeil komt stroomopwaarts. De Paraguayaanse producent die stroomafwaarts is, is niet de schuldige."

David Fariña, directeur waterbescherming en -behoud bij het ministerie van Milieu van Paraguay, zei dat de belangrijkste oorzaak van de lage waterstanden een gebrek aan regenval in het stroomgebied van de rivier was en de "kritieke" situatie stroomopwaarts in Brazilië.

"Moeten we de huidige situatie van de Paraguay-rivier aan de landbouwsector wijten, aangezien het hele Plata-bekken al ongeveer vier jaar een regentekort heeft?" zei hij, eraan toevoegend dat andere regionale rivieren ook waren gedaald.

"De Paraná-rivier en de Pilcomayo-rivier bevinden zich allemaal in dezelfde situatie. Er is daar geen rijst."

Paraguay verbouwt 175.000 hectare rijst in Ñeembucú en vijf andere departementen en produceert ongeveer 1,5 miljoen metrische ton van het graan. In 2023 exporteerde het land ongeveer 900.000 ton ter waarde van $ 400 miljoen, volgens de federatie.

De Paraguay-rivier bereikte op 11 oktober een recordlaagtepunt in de haven van Alberdi, voordat het licht verbeterde. Het nationale Meteorologisch Directoraat verwacht dat de rivier tot het einde van het jaar laag zal blijven.

Sergio Jara, een andere visser, vertelde Reuters dat de rivier "veel was gedaald" en gaf de boeren de schuld die water gebruikten voor irrigatie, terwijl hij een modderpoel in de gaten hield waar hij vroeger viste in Villa Oliva, ongeveer 100 km van Asuncion.

"Vroeger vingen we tenminste iets meer, nu bijna niets. Het is niet genoeg om van te leven, het waterpeil is flink gedaald," zei hij.