Jaarlijks is er de Werelddag van de Persvrijheid: deze dag valt elk jaar op 3 mei en is ingesteld door de Verenigde Naties en Unesco. Belangrijk is om op deze dag de doelstellingen en verdiensten van de vrije pers uit te dragen en te benadrukken dat een vrije pers vrede en welvaart kan brengen in deze roerige wereld. In een goed geregeerd democratisch land is het heel belangrijk dat al vanaf de basisschool jongeren worden opgevoed om hun meningen in woord en geschrift te kunnen ventileren. 

In Frankrijk is het satirische weekblad Charlie Hebdo bekend om zijn cartoons en tekst, geen foto’s. Enige tijd geleden (tegen 26 augustus 2020) was er een tekening gemaakt in een plaatselijk dagblad van een bestuurder met een crimineel verleden als aap die veel ophef veroorzaakte, terwijl de cartoonist deze persoon juist wilde neerzetten als iemand die apetrots is. Reinier Asmoredjo, had absoluut geen racistische motieven zoals hij zelf heeft verklaard. Het moet duidelijk zijn dat Surinaamse bestuurders wel hoge ambten willen bekleden maar heel onverdraagzaam zijn als iemand het vuur na aan de schenen wordt gelegd, terwijl juist deze acties de democratische principes van het bestuur kunnen toetsen. 

Tevens hierom wordt wellicht elk jaar de World Press Freedom Index gepubliceerd! In deze Index stond Suriname in 2023 op de 48e plaats. In het Algemeen Dagblad van 8 maart 2024 wordt deze plek “slecht” genoemd. De link naar dit artikel waarin: Suriname in de ban van het corruptieboek Nederlandse kippenboer wordt beschreven, gaat hierbij zodat u het stuk integraal kunt lezen. Ons land stond in 2022 nog op de 30e plaats op voornoemde index.

De Vrijheid van Meningsuiting is als een Grondrecht in de Grondwet van Suriname vastgelegd zoals gewijzigd in 1992 voornamelijk in de artikelen 19 t/m 22. Ik heb beslist niet geaarzeld om dit artikel te schrijven, omdat het lijkt alsof de persvrijheid in ons land geen recht is om te koesteren alsmede een zeer hoge waarde eraan toe te kennen. Tevens omdat de rechtbank in Nederland alle vorderingen om het boek van Gerard van den Berg te muilkorven, heeft afgewezen. 

Suriname volgt de Nederlandse uitspraken omdat het Concordantiebeginsel de facto wel geldt in Suriname (Carlo Jadnanansing, 2018). Dat wil dus zeggen dat er nog winst te behalen valt op het gebied van de vrije meningsuiting in Suriname. Zo gebruikt de president van Suriname het containerbegrip “het instituut van de president” om zijn “autoritaire bestuur” handen en voeten te geven als een executieve president, terwijl Suriname de staatsvorm van een democratische presidentiële republiek heeft en als regeringsvorm een parlementaire meerpartijendemocratie. De president is in dit verband rekenschap verschuldigd van zijn functioneren aan DNA als hoogste College van Staat. 

In het kader van het vorenstaande is het mijns inziens volstrekt onjuist om politieke partijen hoge bedragen als waarborgsom te laten betalen om deel te kunnen nemen aan de verkiezingen. Vooralsnog meld ik de bedragen die genoemd zijn niet, omdat deze kwestie nu bij het Constitutioneel Hof ligt voor toetsing. Ik stip deze zaak aan omdat bij de Vrijheid van Meningsuiting vaak op dezelfde wijze bestuurders zich van powerplay bedienen om hun zin te krijgen, dan van de democratische beginselen: het is eveneens niet meer van deze tijd dat de voorzitter van een politieke partij (partijleider) de beste baantjes krijgt na de verkiezingen, terwijl deze figuren veelal niet zijn getoetst op hun competenties als bestuurder. Zo gebeurt het dat coalities worden aangegaan met politieke partijen waarvan de leiders een crimineel verleden hebben. 

Door de VHP is er al een initiatiefwet ingediend om deze notoire criminelen uit te sluiten, maar deze initiatiefwet is nog steeds niet in behandeling genomen. Want wanneer er over bepaalde mensen wordt geschreven alsmede satirische tekeningen gepubliceerd in de vrije pers, worden journalisten alsmede andere publicisten soms heel negatief bejegend. Sommige bestuurders willen dat deze personen zelf niet meer het woord voeren bij een persconferentie. Uiteraard beïnvloeden idem dit soort zaken de democratische beleving in ons land. Maar wat idem dito een neveneffect veroorzaakt, is dat buitenlandse bedrijven huiveren om te investeren in Suriname. 

Volgens mij wordt het evenzeer voor Surinamers in het buitenland niet gemakkelijk gemaakt om een bijdrage te leveren aan de opbouw van Suriname. Dat is desgelijks een reden dat instituten die deze opbouw moeten creëren zoveel problemen ervaren. Maar wat de democratische beleving op dezelfde wijze negatief beïnvloedt, is wanneer politieke organen zoals het Congres standpunten bespreken hierop nauwelijks geamendeerd kan worden. Soms worden personen massaal uitgelachen als zij het standpunt van het bestuur van een politieke partij niet delen. 

In het licht hiervan zou het correct zijn om de Wet op de Politieke Partijen evenzo voor te leggen aan het Constitutioneel Hof voor toetsing: want nu keurt de slager zijn eigen vlees! De vele commissies en raden die deze regering heeft ingesteld alsmede het friends and family-beleid in ons land bevorderen fraude en corruptie, aangelegenheden waar door de samenleving tegen geageerd moet worden. Deze commissies en raden hebben de regering van Suriname nog steeds niet kunnen adviseren waarom gepensioneerden in het buitenland – waar er buitendien voedselbanken zijn – categorisch worden uitgesloten van alle pensioenverhogingen in tegenstelling tot de gepensioneerden in Suriname: dat is pas discriminatie! Vandaar dat ik zulks meld in het kader van de Vrijheid van Meningsuiting.

Robby Roeplall