NAVO-leden botsen na 'hersendood' uitspraak van Macron
08 Nov, 11:11
foto
"Wat we nu ervaren is de hersendood van de NATO," zei de Franse president Emmanuel Macron in een interview. (Foto: AFP)


De NAVO-partners debatteerden donderdag over de waarde van de alliantie, nadat de Franse president Emmanuel Macron zei dat het "hersendood" was, wat leidde tot een felle verdediging van het blok van Duitsland en de VS, terwijl niet-lid Rusland de uitspraak prees. "Wat we momenteel ervaren is de hersendood van de NAVO," vertelde Macron aan het tijdschrift The Economist in een donderdag gepubliceerd interview, voorafgaand aan een NAVO-top volgende maand.

Maar de Duitse bondskanselier Angela Merkel verdedigde de 70-jarige militaire alliantie als "onmisbaar" en zei dat de "ingrijpende oordelen" van Macron niet "noodzakelijk" waren. NAVO-chef Jens Stoltenberg, die journalisten aan de zijde van Merkel toesprak, waarschuwde dat een verzwakte trans-Atlantische alliantie "Europa kon verdelen", terwijl de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken, ook in Duitsland, benadrukte dat de NAVO "belangrijk, kritisch" was.

In het interview verklaarde Macron een gebrek aan coördinatie tussen Europa en de VS en betreurde de recente unilaterale actie in Syrië door Turkije, een belangrijk lid van de 70-jarige militaire alliantie. "Je hebt geen enkele coördinatie van strategische besluitvorming tussen de Verenigde Staten en hun NAVO-bondgenoten. Geen," zei hij.

"Je hebt een ongecoördineerde agressieve actie van een andere NAVO-bondgenoot, Turkije, in een gebied waar onze belangen op het spel staan," voegde Macron toe volgens een Engelse transcriptie uitgegeven door The Economist. Na gesprekken met Stoltenberg in Berlijn zei Merkel dat Macron "drastische woorden gebruikte, die niet mijn mening zijn over samenwerking in de NAVO". Ze voegde eraan toe: "Ik denk niet dat zulke ingrijpende oordelen nodig zijn, zelfs als we problemen hebben en moeten samenwerken", terwijl ze benadrukte dat "het trans-Atlantische partnerschap voor ons onmisbaar is".

'We hebben een probleem'
Stoltenberg zei dat elke poging om Europa te distantiëren van Noord-Amerika "niet alleen het risico inhoudt het Bondgenootschap, de trans-Atlantische band, maar ook Europa te verdelen".

In een recente tegenslag voor de alliantie werd een Turkse militaire operatie tegen Koerdische troepen in Noord-Syrië krachtig tegengewerkt door collega-leden zoals Frankrijk, maar mogelijk gemaakt door een terugtrekking van Amerikaanse troepen op bevel van president Donald Trump. Voor Macron moeten we "strategisch en politiek erkennen dat we een probleem hebben".

"We moeten de realiteit van wat de NAVO is, opnieuw beoordelen in het licht van de inzet van de Verenigde Staten," waarschuwde hij, eraan toevoegend: "Naar mijn mening heeft Europa de capaciteit om zichzelf te verdedigen."

Stoltenberg zei dat hij de inspanningen om de Europese defensie te versterken verwelkomde, "maar de Europese eenheid kan de trans-Atlantische eenheid niet vervangen. We moeten bij elkaar blijven." De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken, Mike Pompeo, stemde ermee in. Hij is op bezoek in de Duitse stad Leipzig als onderdeel van jubileumevenementen voor de val van de Berlijnse muur 30 jaar geleden. "Ik denk dat de NAVO een belangrijke, kritische, misschien historisch één van de meest kritische strategische partnerschappen in de hele geregistreerde geschiedenis blijft", vertelde Pompeo aan journalisten.

'Strategische dialoog met Rusland'
Macron zei dat het cruciaal was om toenadering te zoeken tot Moskou, dat de NAVO en zijn uitbreiding naar ex-communistische blokstaten met een enorm wantrouwen aanschouwt, gezien het feit dat de alliantie is opgericht om de USSR tegen te gaan. "We moeten een strategische dialoog heropenen, zonder naïef te zijn en dat zal tijd kosten, met Rusland," zei Macron, die een einde wil maken aan het conflict in Oekraïne en president Vladimir Putin als partner heeft beschreven.

Hij zei dat de NAVO haar rol niet opnieuw heeft onderzocht na de val van de Sovjet-Unie en "de onverdeelde veronderstelling is dat de vijand nog steeds Rusland is." En voor alle anti-westerse bombast uit het Kremlin, zou Putin zijn strategische lange termijn opties beperken tot 'een samenwerkingsproject met Europa', zei de president. "Als we vrede in Europa willen opbouwen, om de Europese strategische autonomie weer op te bouwen, moeten we onze positie met Rusland heroverwegen", benadrukte hij.

Uit Moskou beschreef woordvoerster Maria Zakharova van het ministerie van Buitenlandse Zaken de "hersendood" observatie van Macron als "gouden woorden ... een precieze definitie van de huidige NAVO-staat".

'Rand van een afgrond'
De Franse president, door veel analisten gezien als Europa's meest prominente leider te midden van Brexit en de dreigende exit van Merkel in 2021, heeft geprobeerd een hoge positie in te nemen in het buitenlands beleid en een visie op de hervorming van Europa te implementeren. Maar hij zei dat de Europese Unie aan de rand van een afgrond stond.

"Europa is vergeten dat het een gemeenschap is, door zichzelf steeds meer als een markt te beschouwen ...", zei Macron, die onlangs de uitbreiding van de EU met Noord-Macedonië en Albanië, blokkeerde. Hij zei ook dat hij wilde dat Europese landen een "taboe" doorbreken om tekorten te gebruiken om groei en investeringen te stimuleren. Macron zei dat de wereld in beroering was, met een risico dat de VS en China de enige mondiale mogendheden werden en autoritaire regimes opkwamen in de eigen achtertuin van Europa. "Dit alles heeft geleid tot de uitzonderlijke kwetsbaarheid van Europa die, als het niet aan zichzelf kan denken als mondiale kracht, zal verdwijnen, omdat het een harde domper zal krijgen," zei hij.