Dreiging apotheek ontwikkelingslanden

De details van een Europees-Indiaas handelsverdrag zijn na jaren onderhandelen vaag gebleven. Het verdrag moet binnenkort worden afgerond. De bezorgdheid over het handelsverdrag groeit niet alleen in en buiten India, maar ook buiten de Europese Unie (EU). Het document kan grote gevolgen hebben voor betaalbare geneesmiddelen in ontwikkelingslanden.

De onderhandelingen achter gesloten deuren duren al vijf jaar, maar naderen nu een finaal akkoord. EU-commissievoorzitter José Manuel Barroso noemde de laatste top tussen de EU en India, op 10 februari, "een significante stap vooruit". De EU is nu al de grootste handelspartner van India en de grootste bron van buitenlandse investeringen, zei Barroso. De handel tussen de twee partners verdubbelde tussen 2003 en 2010 tot 67,9 miljard euro. Barroso verwacht een akkoord tegen september/december dit jaar.

De huidige voorstellen op het vlak van intellectuele eigendomsrechten in het verdrag maken het voor grote geneesmiddelenproducenten in de toekomst mogelijk om processen aan te spannen tegen producenten, distributeurs en zelfs gebruikers van generische middelen. Die dreiging kan hulporganisaties en ziekenhuizen ervan doen afzien om generische middelen aan te kopen, waardoor de enige optie die overblijft dure merkgeneesmiddelen zijn.

Generische geneesmiddelen

Uit cijfers blijkt dat generische geneesmiddelen van levensbelang zijn, met name in ontwikkelingslanden. Volgens Oxfam International daalt dat de kostprijs van geneesmiddelen met 90 tot 99 procent als er generische concurrentie is. De cijfers in India liegen er niet om: de generische concurrentie heeft de prijs van een behandeling met aidsremmers gedrukt naar 75 euro per jaar. Tien jaar geleden was dat nog 7.582 euro per jaar.

De bezorgdheid is niet nieuw: verschillende organisaties voeren al jaren campagne tegen de controversiële bepalingen in het verdrag. De alarmkreet heeft invloed gehad op de onderhandelingen, maar verschillende omstreden bepalingen zijn gebleven.

Artsen zonder Grenzen is één van de organisaties die de oppositie tegen het verdrag leiden, onder de slogan "Handen af van onze geneesmiddelen". De organisatie voerde samen met hiv-patiënten actie in New Delhi tijdens de recente top tussen de EU en India. "We hebben te veel mensen zien sterven op plaatsen waar we werken, omdat de geneesmiddelen te duur zijn", zei Unni Karunakara, voorzitter van de organisatie. "We kunnen niet toelaten dat dit verdrag de apotheek van de ontwikkelingslanden sluit."