Is de Chinalco deal onder de door de regering Simons/Rusland gestelde voorwaarden te realiseren?
Wij zouden deze vraag bevestigend willen beantwoorden, mits de regering met slagvaardigheid nu al begint mee te werken aan de oplossing van de knelpunten, die de realisatie van de Chinalco deal in de weg staan. Wij willen in het navolgende het een en ander nader belichten en aangeven hoe in onze visie het ontwikkelingstraject zal zijn om toch te kunnen voldoen aan de door de regering te stellen voorwaarden, waardoor de Chinalco deal nog binnen deze regeerperiode gerealiseerd kan worden.

De regering heeft recent bij monde van de president en de vice-president het bauxietbeleid duidelijk geformuleerd en dit is gebaseerd op drie punten te weten,
1. Het bauxiet mag niet worden geexporteerd, maar moet lokaal verder verwerkt worden tot tenminste aluinaarde.
    (Onze aanvullende opmerking: voor de aluinaarde plant (Refinery) is de beschikbaarheid van aardgas een                  noodzakelijke voorwaarde. Nu besloten is dat het gas uit het Sloanea-1 reservoir al in 2030 in productie komt,            kunnen wij het gas voor de raffinaderij op Apoera gebruiken.)
2. Het milieu moet zodanig beschermd worden dat de bosbedekking door de bauxietwinning niet onder de 90% komt.
3. De lokale bevolking moet meegenomen worden in het ontwikkelingsproces, m.a.w. het Free, Prior and Informed          Consent (FPIC) beginsel zal gerespecteerd moeten worden. “No Refinery no deal” werd er gezegd. In aanvulling          hierop zeggen wij “No Natural Gas no Refinery.” Het goede nieuws is dat de president voorafgaande aan de DNA          vergadering de mededeling gedaan heeft dat Staatsolie en Petronas hebben vastgesteld dat het Sloanea-1                  reservoir voldoende commerciele hoeveelheden bevat en dat voortgegaan zal worden met de FID, die in de                tweedehelft van 2026 genomen zal worden. Verwacht wordt dat de gasproductie al in 2030 zal kunnen plaats              vinden. 

Welnu, wat zal de regering nu moeten doen?
Laten we eerst nagaan wat in de Mineralenovereenkomst tussen de Republiek Suriname en Aluminum Corporation of China staat over de raffinaderij en de smelter? In de overeenkomst is bepaald hoe het traject naar de raffinaderij en de smelter zal worden gevolgd. In de eerste plaats zal de haalbaarheidsstudie voor de raffinaderij aanvangen 6 maanden na de ondertekening van de overeenkomst en binnen 18 maanden daarna zal de studie zijn opgeleverd en
vervolgens zal de haalbaarheidsstudie van de smelter binnen 18 maanden na voltooiing van de
haalbaarheidsstudie van de raffinaderij zijn afgerond. De overheid heeft het recht om over deze studies te beschikken en deze te gebruiken om andere investeerders aan te trekken, indien Chinalco besluit om af te zien van verdere investering in de raffinaderij en of smelter, doch Chinalco behoudt zich wel het recht voor op de eerste aanbieding.

Tijdens de uitvoering van de haalbaarheidsstudie voor de raffinaderij zal vastgesteld moeten worden wat de prijs per miljoen BTU voor het aardgas zal moeten zijn op Apoera om het aluinaarde project feasible te doen zijn.
Er zijn veel vragen en onderwerpen die in de haalbaarheidsstudie beantwoord en nog onderzocht moeten worden, om maar enkele voorbeelden te noemen:
Hoe zal het gas worden getransporteerd vanaf de FLNG op zee naar Apoera? Zal het gebeuren in vloeibare vorm (Liquid Natural Gas) met kleine LNG tankers of als ruw gas via een aan te leggen pijpleiding vanaf de FLNG tot Apoera? Is Chinalco verder bereid voorafgaande aan de bauxietwinning de haalbaarheidsstudie voor de raffinaderij uit te voeren in plaats van na 6 maanden na ondertekening van de overeenkomst?

Voor de duidelijkheid zou het goed zijn nu de bovengenoemde beleidsuitgangspunten aan Chinalco mee te delen en ze uit te nodigen om hierover van gedachten te wisselen in plaats van de zaken zo op hun beloop te laten. Wij kunnen niet alleen blijven zitten te wachten op de oliedollars en andere potentiele investeringsmogelijkheden buiten de deur houden. Een belangrijke vraag voor de beleidsmakers is ook:
Moet de regering besluiten om te wachten voor de goedkeuring van de overeenkomst tot dat er een harde garantie door Chinalco zal worden gegeven voor het opzetten van een raffinaderij? Of zou het niet verstandig zijn om te beginnen met de bauxietwinning en zoals in de overeenkomst is bepaald de haalbaarheidsstudies voor de raffinaderij en de smelter tegelijkertijd door Chinalco uit te voeren?

In elk geval zal het gas-to-shore project van de president, dat als een prioriteitsproject door de regering wordt beschouwd, zo gauw als mogelijk van de grond getild moeten worden, als basis voor de verdere industrialisatie en duurzame economische en sociale ontwikkeling van het land. Vervolgens wat staat in de overeenkomst over het milieu en de herbebossing?

Drs. Johan Tjang-A-Sjin,
Voormalig lid van de Presidentiele Commissie Bakhuis Bauxiet