Hans Breeveld
Sinds zondag 21 juli 2024, de dag waarop Joe Biden zich terugtrok uit de race voor het presidentschap van de Verenigde Staten van Amerika (VS) is er veel gebeurd dat niet eerder was vertoond. Er waren toen nog slechts 100 dagen te gaan voor de verkiezingsdag in de VS. De positieve uitstraling van Kamala Harris – die van Biden overnam - revitaliseerde de Democratische partij. Kamala Harris werd het antwoord op de veel gestelde vraag: Hebben wij in de VS geen andere keuze mogelijkheid dan die twee oude witte heren?

Neergaande trends in de polls voor de democraten maakten opwaartse bewegingen. In het kamp van de republikeinse uitdager Donald Trump heerste er verwarring. Enerzijds vanwege Trump zelf en anderzijds vanwege de onvoorzienbare keer in de voorspellingen van de uitkomst van de verkiezingen.

De strijd tussen de twee relatief oude kandidaten - Biden en Trump - had beide partijen, maar vooral de democraten geschaad. De ogenschijnlijk fragiele gezondheid van Joe Biden riep vragen op, terwijl het egocentrisch gedrag van Trump, waarbij waarden en normen als overbodige relikwieën werden beschouwd vele republikeinen tegen de borst stuit. Met de kandidaat Kamala Harris hadden velen weer eens iemand om op te stemmen.

De Nationale Democratische Conventie die van 19 t/m 22 augustus in Chicago werd gehouden was een happening van eenheid en optimisme.  Een uitstekende uitgangssituatie voor de verkiezingen die op 5 november moeten plaatsvinden.
De polls laten nog steeds gunstige uitslagen zien voor Kamala Harris en haar partij, maar de race is nog niet gelopen.
In haar eerste grote toespraak lanceerde Kamala Harris een meesterlijke zet. Zij koos als slogan: “Freedom”. Als onderbouwing gaf ze mee:
Reproductieve vrijheid van de vrouw (Vrije toegang tot anticonceptie en abortus rechten).
Vrijheid wat betreft de voting rights.
Vrijheid je eigen keuzes te maken op grond van financiële onafhankelijkheid.
Vrijheid om schone lucht in te ademen en schoon water te drinken
Vrijheid in het opvoeden van je eigen kinderen.
Vrijheid om scholen en gebedshuizen te bezoeken zonder de dreiging van wapengeweld.

En zo ging ze nog even door met het noemen van items die ook grote groepen republikeinen aanspreken.
Trump is zo bezig met zichzelf dat hij niet eens gemerkt heeft dat de Democraten met Kamala Harris het belangrijke begrip ‘vrijheid’ – in de zin van vrij van de overheid - van de republikeinen heeft gecoupt. Maar vervolgens zet Kamala Harris Trump en zijn aanhang neer als personen die oppression en exclusion  - dus geen inclusion – voorstaan. Kamala Harris ageert en Trump reageert. Overigens niet altijd even snel. Harris is nieuw en verfrissend, Trump repeteert, soms tot vervelens toe. 

Als hij denkt met een nieuw item te komen dan weet Harris dat uitstekend te pareren. Zo kwam Trump bij zijn bezoek aan de National Association of Black Journalists aan dansen met de opmerking dat hij niet weet tot welke etnische groep Kamala Harris hoort. “Zij was ooit ‘Indian’ en nu is ze ‘black’”, zei hij.  Diplomatisch en zeer verstandig bleef Kamala Harris niet te lang stil staan bij deze opmerking van Trump toen journalisten haar daarmee confronteerden: “I’ve always been, who I am”. Vervolgens wees zij op de universaliteit van de mens. Het lijkt mij dat met zijn zinspelingen en negatieve stereotyperingen van de zwarte mens in en buiten de VS Trump die minderheden in de VS nader tot elkaar brengt.

Zijn zelfingenomenheid maakt dat Trump blind is voor het ongenoegen en de gevolgen daarvan binnen de Republikeinse partij, vanwege zijn manier waarop zijn gedachten onder woorden brengt. Dat Dick Cheney, die tot twee keer toe vicepresident is geweest onder de republikeinse president George Bush jr, maar ook een icoon voor de conservatieven – nu aangeeft op de democraat Kamala Harris te zullen stemmen moet toch een wake up call zijn.

Maar misschien dat Trump zich schaamt voor het lesje ‘Bipartisanship’ dat Cheney hem geeft in de motivering voor zijn stem: "Als burgers hebben we allemaal de plicht om het land boven partijdigheid te stellen om onze grondwet te verdedigen. Daarom zal ik mijn stem uitbrengen op vicepresident Kamala Harris.". Niet alleen Dick Cheney, maar ook zijn dochter, Liz Cheney, die ruim 5 jaar voor de Republikeinse partij namens de staat Wyoming in het Huis van afgevaardigde zat, heeft aangegeven op Kamala Harris te zullen stemmen.

Het eerste debat is dinsdagavond begonnen.

Nu staan de debatten voor de deur. Trump weet dat hij moreel ethisch en intellectueel geen hoogvlieger is en naast Kamala Harris figuurlijk in haar schaduw verdwijnt. En dan grijpt hij naar het verwerpelijk wapen: het kleineren van een achtenswaardige opponent. Een voorproefje mochten we recentelijk beleven.

Het campagneteam van zijn partij stuurde Trump naar de Economic Club in New York zodat hij een discussie op niveau zou kunnen voeren en wat verstandige uitspraken over de economie kon doen. Maar wat doet hij daar? Nota bene voor een uitgelezen gezelschap. Sprekend over de vicepresident van de VS zegt hij: “Who is Kamala? We don’t know Kamala? En als dat niet aanslaat gaat hij op de etnische tour: Kamala is an unusual name? Voor het gemak vergeet Trump dat in 2008 Barack en Obama unusual names waren in de VS. Maar hoe vaak worden deze twee namen in combinatie met elkaar vandaag wereldwijd, inclusief de VS gebruikt?

Het is nog een behoorlijke groep kiezers in de VS die hun stem aan Trump geven.  Daaronder bevinden zich veel witte en vaak ook zwarte mannen. Als belangrijkste argument voor die ondersteuning aan Trump geven zij aan dat ze de economie liever toevertrouwen aan Trump, omdat die zakenman is. Zijn deze kiezers vergeten hoe vaak Trump failliet is gegaan? Zijn ze vergeten dat hij geen openheid durfde te geven over het nakomen van zijn belastingverplichtingen, zoals alle president kandidaten voor hem wel trouw deden?

Beide kandidaten hebben nog een lange intensieve weg af te leggen. Deze weg zal vooral door de swing states gaan; waarna uiteindelijk kiesmannen hun lot zullen bezegelen.

Hans Breeveld