Column: Laatste resten tropisch Nederland

Afgelopen weekend was ik op Curaçao op uitnodiging van het Tula Museum, het Cultuurhuis van Curaçao en de UNESCO om te spreken op een conferentie getiteld: “The Collective Identity as the Foundation for Durable en Sustainable Development.” Het thema was hoe een land als Curaçao een collectieve identiteit kan ontwikkelen dat gebruikt kan worden om duurzame ontwikkeling mogelijk te maken.

Sprekers uit Curaçao en het buitenland gingen in op verschillende onderwerpen. Het onderwerp “Decolonizing the mind” was een belangrijk thema van de conferentie. De vraag daarbij is hoe de geest misvormd is geworden door het kolonialisme waardoor mensen onzeker zijn, geen initiatief durven nemen en niet assertief zijn. Ze zijn er niet op gericht om het beste uit zich te halen, maar kijken vaak neer op zichzelf.
Ik was verrast door het feit dat zo’n gevoelig thema nota bene in een Nederlandse kolonie – want dat is Curaçao – op de agenda was geplaatst. We zaten in het gebouw van een international school.

Curaçao heeft in november met enorme regens te kampen. Echte sibiboesi’s maken binnen de korte keren de wegen onbegaanbaar. Stanley, die me kwam halen van het hotel, vertelde me dat bij zulke regens de wegen wel een meter onder water kunnen staan. Vorig jaar kwam iemand tijdens zo’n bui vast te zitten en voordat hij er iets aan kon doen, was hij in zijn auto verdronken.

Zondag was er weer zo’n sibiboesi, maar die duurde uren. Toen we bij de international school aankwamen, was de vloer ondergelopen. De elektriciteitskabels en allerlei elektrische apparatuur leverden een zorgwekkende situatie op.
Na wat noodverbanden kon de laatste dag van de conferentie beginnen. Gelukkig hielden de grote regens op en werden met swabbers en emmers de hele zaal weer schoongeveegd.

Curaçao verkeert in een merkwaardige situatie. De meerderheid van de bevolking is door de indoctrinatie van de Nederlanders tegen onafhankelijkheid. Het eiland wordt overspoeld door Nederlandse ondernemers die met hun euro’s veel onroerend goed kopen en investeren in toerisme.
Sommigen proberen hun koloniaal verleden weer glas te geven. Zo wilde een Hollander een restaurant openen met de naam De West Indische Compagnie, het bedrijf dat heel lang betrokken was in de misdadige mensenhandel in Afrikanen. Na protesten uit de samenleving is de naam uiteindelijk veranderd.

De pro-Nederland partijen zijn bij de laatste verkiezing uit het machtscentrum verdreven. Nu zitten er mensen die openlijk praten over onafhankelijkheid. De premier Gerrit Schotte, een blanke Curaçaoënaar, opende de conferentie en sprak zich onomwonden uit voor onafhankelijkheid. Ik vroeg hem tijdens de informele uurtjes hoe hij dat traject van onafhankelijkheid zag.
Hij antwoordde dan een meerderheid nu tegen onafhankelijkheid is, maar dat ze wel proberen een bewustzijn te scheppen van meer vertrouwen in eigen kunnen en hun zelfrespect opvijzelen zodat op die manier het draagvlak voor onafhankelijkheid kunnen vergroten. Hij zelf dacht dat het 10-15 jaar zou kunnen duren.

De Curaçaoënaars hebben respect bij me afgedwongen. Niet alleen zetten ze het thema “Decolonizing the mind” pontificaal op de agenda en denken publiekelijk na over de vraag hoe je dat moet bereiken. Ze nemen ook concrete stappen. Er is een werkgroep gevormd die gaat werken aan het samenstellen van een populair geschiedenisboek voor de grote massa die geschreven is vanuit de gedachte van decolonizing the mind. Daarbij is het uitgangspunt slavernij en kolonialisme als een misdaad tegen de menselijkheid en de manier waarop dat in de geschiedenis tot uiting is gekomen.
Het boek moet met de herdenking van 150 jaar afschaffing van slavernij worden gepubliceerd.
Het zou mooi zijn als we voor Suriname net zo iets zouden kunnen doen met een gezelschap van Surinaamse historici als een alternatief voor de Eurocentrische visie die nu nog overheerst in de Surinamistiek.

Sandew Hira