Opkomst verkiezingen in Iran bereikt historisch dieptepunt

De opkomst voor de parlementsverkiezingen in Iran, gezien als een test voor de legitimiteit van het geestelijk establishment, lijkt een historisch dieptepunt van ongeveer 41% te hebben bereikt, volgens onofficiële rapporten die zaterdag door de staatsmedia zijn geciteerd.

De verkiezingen volgden op anti-regeringsprotesten in 2022-2023 die uitmondden in een van de ergste politieke onrust in Iran sinds de islamitische revolutie van 1979 en die samenvielen met groeiende frustratie over de economische problemen van het door sancties getroffen land.

Gedeeltelijke resultaten leken aan te tonen dat hardliners hun greep op het parlement willen behouden, terwijl spraakmakende gematigden en conservatieven wegbleven bij de verkiezingen van vrijdag en reformisten deze noch vrij noch eerlijk noemden, omdat het vooral een strijd was tussen hardliners en ingehouden conservatieven die loyaal waren aan de islamistische revolutionaire idealen.

Mohammad Khatami, de eerste hervormingsgezinde president van Iran, behoorde tot de critici die vrijdag niet stemden.

De gevangengenomen Nobelprijswinnaar voor de vrede Narges Mohammadi, een voorvechter van de vrouwenrechten, noemde de verkiezingen in een verklaring die haar familie aan Reuters deelde, een 'schijnvertoning'.

Volgens staatspersbureau IRNA bedroeg de opkomst ruim 25 miljoen, of ongeveer 41% van de kiesgerechtigden.

De krant Hamshahri noemde de opkomst "een klap van 25 miljoen" voor de oproepen tot een verkiezingsboycot, in een kop op de voorpagina naast een afbeelding van een stembiljet dat de Amerikaanse president Joe Biden in het gezicht sloeg.

De Iraanse Opperste Leider, ayatollah Ali Khamenei, beschuldigde de Iraanse 'vijanden' – een term die hij normaal gesproken gebruikt voor de Verenigde Staten en Israël – ervan wanhoop te zaaien onder de Iraanse kiezers.

'De Stille Meerderheid' was de kop op de voorpagina van Ham Mihan, een hervormingsgezinde krant, die de opkomst op ongeveer 40% schatte.

Mogelijk maakt het ministerie van Binnenlandse Zaken later de officiële opkomst bekend. Als het opkomstcijfer wordt bevestigd, zou dit het laagste zijn sinds de islamitische revolutie in Iran in 1979.

De opkomst van Iran daalde van ongeveer 62% in 2016 naar 42,5% bij de parlementsverkiezingen van 2020.

Ruim 15.000 kandidaten hadden zich vrijdag kandidaat gesteld voor het parlement met 290 zetels. De peiling ging gepaard met een stemming voor de 88 zetels tellende Assembly of Experts, een invloedrijk orgaan dat tot taak heeft de opvolger van de 84-jarige Khamenei te kiezen.

Hardline-president Ebrahim Raisi werd met 82,5% van de stemmen herkozen in de Assembly of Experts, zo maakte het ministerie van Binnenlandse Zaken zaterdag bekend.

Hassan Rouhani, een pragmaticus die in 2013 en 2017 met verpletterende overwinningen tot president werd gekozen en beloofde het diplomatieke isolement van Iran te verminderen, mocht zich niet kandidaat stellen, wat kritiek kreeg van gematigden.