India maakt zich met waanzin en angst klaar voor opening Ram-tempel

De aandelenmarkt is gesloten, filmzalen zullen de lancering live tonen. Maar terwijl het land tot stilstand komt voor de lancering van een tempel, blijven angst en pijn hangen bij degenen die zich het bloed herinneren dat ervoor werd vergoten.

Al een maand lang kronkelen minivrachtwagens over labyrintwegen die door dorpen in het Yavatmal-district in centraal India lopen. Yavatmal is zo diep in de greep van de agrarische nood dat meer dan 5.800 boeren hier de afgelopen twintig jaar zelfmoord hebben gepleegd, volgens gegevens van het plaatselijke divisiecollectoraat.

Maar deze vrachtwagens hebben geen enkele hulp vervoerd voor noodlijdende boeren. In plaats daarvan hebben de vrachtwagens, met een foto van de hindoegod Ram op posters op de zijkant, diep door het district gereden om boeren aan te sporen granen te doneren.

De granen gaan naar Ayodhya om honderdduizenden toegewijden te voeden die de stad bezoeken waar premier Narendra Modi op 22 januari een tempel aan Ram zal wijden, meer dan dertig jaar nadat een menigte onder leiding van hindoe-nationalisten een moskee had afgebroken die op die plek stond.

De vrachtwagens worden beheerd door de Vishwa Hindu Parishad (VHP), een onderdeel van het hindoe-nationalistische netwerk Sangh Parivar onder leiding van de Rashtriya Swayamsevak Sangh (RSS), waartoe Modi’s Bharatiya Janata Party (BJP) behoort.

Bij Samvidhan Chowk in Yavatmal laden arbeiders haastig een grote containerwagen met zakken graan. "We zijn erin geslaagd drie containerwagens te vullen met deze donaties, en dit is de vierde", zegt Raju Niwal, voorzitter van VHP Vidarbha Prant. Het idee, zo zeggen VHP-vrijwilligers ter plaatse, is om boeren te mobiliseren en hen "betrokken te laten voelen" bij de festiviteiten.

Het is een sentiment dat de regering-Modi en haar ideologische bondgenoten met succes in het hele land hebben weten op te roepen.

Ruim zeventig jaar lang was de beweging om de Ram-tempel in Ayodhya te bouwen, op de plek waar hij volgens de hindoegeschriften zou zijn geboren, gehuld in geweld en bittere strijd. Volgens een onderzoeksartikel van het Institute of Peace and Conflict Studies werden bijna 2.500 mensen gedood tijdens het geweld dat begin jaren negentig uitbrak rond de door de BJP geleide agitatie die een Ram-tempel eiste.

Maar nu Modi op het punt staat de Ram-tempel in te wijden, wordt het land overspoeld door populaire culturele handelingen en symbolen die dat onrustige verleden negeren, waardoor de Ram-tempelbeweging een goedaardig imago krijgt en een blijvende erfenis voor Modi onder de hindoes ontstaat, zeggen analisten.

Popliedjes en popcorn
Van tijdlijnen op sociale media tot scholen, de inauguratie van de tempel is overal. Muziekplatforms zijn gevuld met een overvloed aan nieuwe liedjes die burgers aansporen om de gelegenheid te vieren en erop aandringen dat Ram "terugkomt".

Er zijn nieuwe tv-programma's verschenen rond Rams leven. Reality-tv-shows hebben hele afleveringen gewijd aan liedjes die Ram begroeten, met een geïmproviseerde tempel gebouwd in de studio. De voertuigen van nieuwstelevisiezenders zijn voorzien van enorme Ram-stickers, terwijl nieuwsstudio's grote uitsneden van Ram hebben als achtergrond voor nieuwsdebatten. De grootste binnenlandse luchtvaartmaatschappij van India, Indigo, liet zijn cabinepersoneel zich verkleden als Ram, zijn vrouw Sita en broer Lakshman, tijdens zijn eerste vlucht naar Ayodhya vanuit Ahmedabad.

Vrijdag maakte PVR Cinemas, een van de grootste bioscoopketens van India, bekend dat ze, in samenwerking met een vooraanstaande Hindi-nieuwszender Aaj Tak, live beelden van de inauguratieceremonie van de tempel gingen uitzenden in bioscoopzalen door het hele land, met 'een gratis popcorncombo' voor aanwezigen.

Op WhatsApp en Instagram worden beelden en video's getoond ter ere van de inauguratie van de tempel met levendige beelden: één beeld, viraal op alle platforms, toont Modi, die boven Ram uittorent en hem de tempel binnenloopt.

Modi heeft het meeste hiervan goedgekeurd. Uit een analyse van zijn Twitter-tijdlijn blijkt dat hij deze maand minstens zestien nummers rond Ram heeft getweet. Hij creëerde zelfs een afspeellijst met 62 van dergelijke nummers die hij vrijdag tweette. Op zijn WhatsApp-kanaal gaan van de veertien berichten sinds 1 januari minstens vijf rond de inauguratie van de Ram-tempel.

Gesterkt hebben verschillende spraakmakende zangers de afgelopen weken liedjes rond het evenement uitgebracht – van Sonu Nigam, Jubin Nautiyal, Shaan, Udit Narayan, Alka Yagnik en Kailash Kher tot muziekcomponisten Amit Trivedi en Anu Malik. Veel van deze muziekvideo's bevatten beelden van Modi. Deze nummers zijn hergebruikt voor door het publiek gemaakte rollen en video's, waardoor hun bereik meerdere malen wordt vergroot.

Maar volgens velen ontbreekt er in de euforie een erkenning van het bloedige verleden van de beweging rond de tempel.

1947 helemaal opnieuw?
Auteur Nilanjan Mukhopadhyay, die berichtte over de onrust die leidde tot de sloop van de 16e-eeuwse Babri-moskee in Ayodhya, zegt dat de vieringen een echo in zich dragen van de gebeurtenissen van 15 augustus 1947. India vierde zijn onafhankelijkheid van de Britse koloniale overheersing op hetzelfde moment dat grote delen van het land verdronken in interreligieuze haat en het subcontinent in tweeën werd gedeeld.

"Er zijn opvallende parallellen die kunnen worden getrokken tussen 22 januari en 15 augustus 1947, niet met de vieringen rond de onafhankelijkheid van India, maar met de tragedies rond de opdeling ervan (in India en Pakistan)", zegt Mukhopadhyay, auteur van het boek uit 1994; De sloop: India op het kruispunt.

Mukhopadhyay herinnert zich een recent gesprek met een moslimvriend, die hem vertelde hoe moslims berichten met elkaar uitwisselden waarin ze elkaar waarschuwden niet met het openbaar vervoer te reizen op 22 januari, of hun moslimidentiteit die dag niet te laten zien.

"Aan de andere kant geniet de triomfantelijke hindoe van deze angst. Er heerst bij velen een gevoel van collectief triomfalisme", zegt hij.

Niets van deze angst en teleurstelling wordt echter weerspiegeld in het populaire discours rond de inauguratie.

De jonge identiteit
Wat wordt weerspiegeld is het triomfalisme waar Mukhopadhyay het over heeft: in sommige steden hebben zwangere vrouwen naar verluidt gevraagd om hun bevalling op het tijdstip van de inauguratie te laten vallen.

De Orde van Advocaten van India heeft de opperrechter van het Hooggerechtshof, DY Chandrachud, geschreven met het verzoek om alle rechtbanken in het hele land op 22 januari te sluiten, zodat advocaten en juridisch personeel kunnen deelnemen aan de festiviteiten rond de tempel. De aandelenmarkt blijft maandag gesloten en werkt in plaats daarvan op 20 januari, een zaterdag, om de handelsuren in te halen.

Velen geloven dat dergelijke vieringen bedoeld zijn voor de jonge bevolking van India – de helft van het land is jonger dan 25 jaar en werd bijna tien jaar na het geweld en de sterfgevallen rond de agitatie en de sloop van de Babri-moskee geboren.

"De jongeren van vandaag weten niets over de Babri-moskee. Ze kregen nooit te horen over de geschiedenis van deze kwestie, en daarom maakt de sloop helemaal geen deel uit van hun verbeelding", zegt socioloog Nandini Sardesai. Wijzend op de overvloed aan liedjes en televisiecontent rond het evenement, zegt Sardesai: "Religie is niet langer een instituut, het is een onderdeel geworden van de populaire cultuur. Daarom heeft alles – van muziek tot dans en films – nu een religieus element."

In Mumbai vroeg BJP-minister Mangal Prabhat Lodha leerlingen van openbare scholen om essays, poëzie, drama's en schetsschilderijen over Ram te schrijven, aldus een nieuwsbericht. De regering-Modi brengt via de staatsomroep Doordarshan een speciale reeks verhalen over Ram uit in de aanloop naar de inauguratie, naast andere programma's rond het evenement.

De regering-Modi heeft alle medewerkers van de centrale overheid zelfs een halve dag vakantie gegeven op de dag van de inauguratie. Vijf regionale regeringen, allemaal gecontroleerd door de BJP, hebben maandag een officiële feestdag uitgeroepen, waarbij sommigen zelfs de verkoop van sterke drank op die dag verbieden.

Een aanhoudende pijn
Voor de in Mumbai wonende Abdul Wahid Shaikh (44) is al deze viering schokkend en herinnert het aan de pijn die voortleeft.

Om hem heen in Mumbai zijn veel straten versierd met saffraanvlaggen en grote uitsneden van Ram. Op reclameborden staan nieuwjaarswensen met afbeeldingen van Ram.

Shaikh, een inwoner van Oost-Mumbai, was pas dertien toen hij getuige was van de vlammen van haat die zijn plaats overspoelden nadat de Babri-moskee was gesloopt. In de dagen erna vielen relschoppers van rechtse Hindoepartijen islamitische huizen in zijn buurt aan. "Moslims leefden in die tijd met zelfopgelegde uitgaansverboden', zei hij.

Het geweld lijkt, zo zei Shaikh, opzettelijk te zijn vergeten, zonder enige poging om een einde te maken aan de situatie. "Als de regering aan jouw kant staat, wordt zelfs een misdaad een feest', zei hij.

De angst die hij die dagen voelde, is niet verdwenen. "Nu 22 januari nadert, praten veel moslims met elkaar over het feit dat ze die dag thuis moeten blijven en weigeren zich te laten meeslepen in provocaties van hindoe-nationalisten", voegde hij eraan toe.

Voor veel moslims zoals Shaikh zal 22 januari opnieuw een zelfopgelegde avondklok zijn.