Architect moderne EU Jacques Delors overleden

Voormalig voorzitter van de Europese Commissie Jacques Delors – beschreven als de architect van de moderne EU – is op 98-jarige leeftijd overleden, zegt zijn dochter. Delors hielp bij het creëren van de interne markt die het vrije verkeer van mensen, goederen en diensten binnen het blok, mogelijk maakte.

Van 1985 tot 1995 legde Delors ook de basis voor de gemeenschappelijke Europese munt, de euro.

Maar voor degenen die sceptisch stonden tegenover integratie, vooral in Groot-Brittannië, werd hij gezien als een symbool van Brusselse inmenging.

Een kop van de Britse tabloid The Sun riep ooit: "Up Yours, Delors."

Delors' dochter Martine Aubry zei dat hij woensdagochtend in zijn slaap in zijn huis in Parijs was overleden.

De Franse president Emmanuel Macron prees Delors, die van 1981 tot 1984 ook de Franse minister van Financiën was, als een "staatsman met een Frans lot" en "onuitputtelijke vakman van ons Europa".

"Zijn inzet, zijn idealen en zijn gerechtigheid zullen ons altijd inspireren", zei hij. "Ik eer zijn werk en zijn nagedachtenis en deel de pijn van zijn dierbaren."

Hij was drie termijnen voorzitter van de Europese Commissie, langer dan wie dan ook.

Ursula von der Leyen, die momenteel de functie bekleedt, zei dat hij "een visionair was die ons Europa sterker heeft gemaakt".

Voorzitter van de Europese Raad, Charles Michel, omschreef hem als een "grote Fransman en een grote Europeaan" die "de geschiedenis was ingegaan als een van de bouwers van ons Europa".

Als Franse socialist geloofde hij sterk in de naoorlogse integratie.

Naast de interne markt en de euro zag zijn ambtstermijn aan de top van de EU, ook de creatie van het Schengen-akkoord voor reizen en het Erasmus-programma voor studentenuitwisselingen.

Maar voor de Britse Conservatieve Partij onder Margaret Thatcher werden stappen richting een federaal Europa, als een gruwel gezien.

Thatcher beschreef het Delors-rapport uit 1989 waarin werd opgeroepen tot een economische en monetaire unie als onaanvaardbaar, omdat het veel economisch beleid uit de handen van het Britse parlement zou ontworstelen.

Lord Clarke uit Nottingham, die als Kenneth Clarke in het kabinet van Thatcher diende, vertelde het PM-programma van BBC Radio 4 dat ze de visie van Delors op een interne markt deelde, maar ze hem ervan verdacht ook een politieke unie te willen, waar ze tegen was.

"De waarheid was dat Jacques Delors en Margaret Thatcher persoonlijk een grote hekel aan elkaar hadden, ze haatten elkaar om persoonlijke en politieke redenen", voegde hij eraan toe.

De voormalige Britse oppositieleider Neil Kinnock vertelde het programma dat hij een "zeer beleefde, kalme, zeer intelligente man, een probleemoplosser" was en niet een "fanatieke federalist" zoals Thatcher hem probeerde af te schilderen.

Toen Delors in 1995 zijn post verliet, weigerde hij zich kandidaat te stellen voor het Franse presidentschap, ondanks een enorme voorsprong in de peilingen.

Hij bleef trouw aan zijn federalistische idealen. Meer recentelijk waarschuwde hij voor de gevaren van het populisme in Europa en riep hij op tot gedurfde stappen in de nasleep van de Brexit.