Pionierswerk in Farmacogenetica: 1e DNA-test voor Surinaamse kankerpatiënt
15 Dec, 08:33
foto
Amar Levens en Nathalie Dawson.


Onlangs is er een bijzondere inspanning gepleegd in de richting van gepersonaliseerde geneeskunde. Het initiatief ontstond toen een kankermedicijn niet voorhanden was in Suriname.

Dit opmerkelijke initiatief is geleid door Amar Levens, poliklinisch apotheker en PhD-kandidaat bij de afdeling Klinische Farmacie & Toxicologie aan het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) en Nathalie Dawson, apotheker en afgestudeerd in de master farmacie aan hetzelfde instituut. Beiden, geboren en getogen in Suriname tot hun 18e, voordat ze naar Nederland gingen voor studie, blijken een pioniersrol te hebben vervuld door de eerste DNA-test (genotypering) van een kankerpatiënt in Suriname te realiseren. Hoewel een primeur betekent dit echter niet dat dergelijke testen routinematig beschikbaar zijn in en voor Suriname.

Dawson benaderde Levens voor een oplossing. Genotypering op DPYD, een gen dat belangrijk is bij het verwerken van bepaalde kankermedicijnen in het lichaam, voor de start van de behandeling met dit specifieke kankermedicijn is standaardzorg in Nederland en wordt geadviseerd door het Europees Medicijnen Agentschap. Levens verwoordt zijn persoonlijke betrokkenheid bij het project: "Gezien mijn promotieonderzoek dat zich richt op het individualiseren van de behandeling met geneesmiddelen door middel van farmacogenetica, maakte het realiseren van deze test voor de patiënt in Suriname nog specialer." Hij voegt toe dat de farmacogenetische test op DPYD nog niet in alle landen als standaardzorg wordt geïmplementeerd. Op Curaçao zijn de eerste stappen gezet en wordt deze test routinematig uitgevoerd, terwijl in andere gebieden zoals Aruba, deze praktijk nog niet geldt.

De snelle beschikbaarstelling van het medicijn in Suriname en de genotypering in Nederland, waren het resultaat van een goede samenwerking tussen alle betrokkenen en met name de persoonlijke betrokkenheid van minister Amar Ramadhin van Volksgezondheid en functionarissen van het Bureau Openbare Gezondheidszorg Suriname. Rakesh Gajadhar Sukul, de directeur van Volksgezondheid, reageert: "Ik stel het zeer op prijs dat er door actoren in de zorg, in samenwerking met relaties in het buitenland, gekeken wordt naar opties om de gemeenschap in Suriname meer mogelijkheden te bieden, mogelijkheden die vooralsnog niet beschikbaar zijn in Suriname." Het bloedmonster kon hierdoor naar Nederland worden opgestuurd voor analyse door het klinisch farmaceutisch laboratorium van het LUMC, terwijl het medicijn naar Suriname kon worden vervoerd.

Dawson merkt op: “Het is goed om te ervaren dat er een grote bereidheid is tot samenwerking, zowel in Suriname als in Nederland. Ik hoop dat dit de deur opent naar een structurele samenwerking.“ Verder speelden de collega's bij de afdeling Klinische Farmacie & Toxicologie van het LUMC een cruciale rol bij dit initiatief. Hun werk, gericht op het verbeteren van geneesmiddelenbehandelingen en het onderzoeken van genetische variaties in geneesmiddelrespons, draagt bij aan het ontwikkelen van gepersonaliseerde behandelmethoden, wat essentieel is voor vooruitgang in de medische wetenschap.

Hoewel de geavanceerde genotyperingstechnologie nog niet beschikbaar is in Suriname, heeft de unieke samenwerking tussen Nederland en Suriname de toepassing ervan ten behoeve van een Surinaamse patiënt, mogelijk gemaakt. Gezien de etnische diversiteit, zou Suriname een ideaal land zijn voor verder farmacogenetisch onderzoek. Levens benadrukt: "Het belang van inclusief en divers farmacogenetisch onderzoek wordt extra benadrukt wanneer we kijken naar de etnische samenstelling van Suriname. Wetenschappelijke studies die zich voornamelijk richten op Kaukasische populaties kunnen in een multiculturele context tot vals negatieve resultaten leiden." Dit werd duidelijk aangetoond in een geval in Canada, waar een familie van Indiase afkomst ernstige problemen ondervond door een genetische variant waarop niet standaard wordt getest, omdat deze in Canada in tegenstelling tot India maar weinig voorkomt. "Deze situatie onderstreept het belang van onderzoek dat rekening houdt met de diversiteit van een land als Suriname, iets wat van groot belang is in het veld van farmacogenetica waarin ik werkzaam ben."

De timing van dit initiatief viel samen met de 48e Onafhankelijkheidsdag van Suriname, wat een extra symbolische waarde gaf aan de inspanningen. Levens benadrukt zijn bijdrage als onderdeel van de Surinaamse diaspora: "Het is voor mij zowel een eer als een plicht om bij te dragen aan de ontwikkeling van de gezondheidszorg in Suriname. Dit initiatief toont aan hoe we gezamenlijk een positieve bijdrage kunnen helpen leveren aan de verdere ontwikkeling van ons thuisland.“ Dawson is het volledig eens met deze visie. Zij voegt toe: “De samenwerking en de resultaten van dit initiatief onderstrepen onze gedeelde toewijding aan de gezondheidszorg in Suriname, een doel dat we allebei zeer ter harte nemen.”
Advertenties

Sunday 05 May
Saturday 04 May
Friday 03 May