Column: Politieke Borrelpraat (PBR) deel t 69

“Waar is Ron?”
“Hij zit vast in West-Suriname. Hij belde me gisteren tussen allerlei netwerkstoringen door.”
“Dan Blekberie val uit wereldwijd, dan a satelliet foe Diekiecel stoor.”
“Dan trekken ze weer eens een glasvezelkabel van Telezuur stuk, dan dat gedoe met die interconnectie.”
“Breaking news, a storing foe Diekiecel hef op k’ba.”
“Maar waarom zit Ron vast? Hebben bosopzichters hem gepakt met een pick up vol afgeschoten verboden dieren?”
“Ej, wij mensen zijn eigenlijk barbaren. Wat zouden we doen als pingo’s en pakira’s naar de stad zouden sluipen, vrouwen en kinderen zouden neerknallen en in een pakirakorjaal weg zouden varen naar West-Suriname om op te eten?””
“Dan zou de eerste Pakira-oorlog uitbreken.”
“Net zoals de eerste goudoorlog, met de uitbarsting te Maripaston.”
”Ej, ze hebben daar een gouddelver doodgeknald en een drietal verwond.”
“Maar die broer vanem zegt dat het geen mannen van Moosart zijn, maar van die Counter Army Gangster Attack Unit, of hoe dat griezelig ding ook heet, a sang foe Dienoow, en dat ’s avonds ding mang e kenki uniform.”
“En dat ze ‘naar boven’ gaan om XTC-tabletten te slikken en om dan terug te komen foe plei ekte mang.”
“Dat hele ding daar is niet pluis. Er moet iets zijn gebeurd.”
“Onder het mom van A worden er B-belangen behartigd.”
“Nu zijn alle activiteiten daar stopgezet, klarie, tot partijen tot orde en ordening bereid zijn.”
“Ja, maar intussen zitten we met een dode, een diepbedroefde familie, een stel wraakzuchtige heethoofden die de boel kort en klein hebben geslagen en flink geplunderd hebben en een stel getraumatiseerde winkeliers.”
“Zo een druk dorp, met winkels en alles, maar geen orde. Wapendragers stonden toe te kijken hoe de bende als beesten tekeerging.”
“Net als toen op Albina tijdens kerst.”
“Zelfs in de stad of omstreken zijn er niet genoeg politieposten, laat staan op de goudvelden.”
“En daar is natuurlijk geen geld voor.”
“Of moeten we de Hollandse politie Haaglanden of I am Cold bedelen om zo een post voor ons te komen neerzetten?”
“En als die er staat, gaan we de Nederlandse Politievakbond bedelen om die voor ons te komen onderhouden.”
“Je zeurt met dat bedelen; wat is daar zo fout aan? Dat hebben we dan toch mooi uitgespaard? En als die broeders overzee zo graag willen helpen, let they do it. Al dat hol nationalistisch gebrul kost ons alleen maar geld dat we niet eens kunnen ophoesten.”
“Dan moeten we het maar leren ophoesten. Dan hoeven we als 17e grondstoffenrijke land van de wereld niet links en rechts te zoeken naar hulp, zoals die Ronald-club van jou. Wij doen dat niet.”
“Ja, jullie maken links en rechts schulden en ons poti volk moet dat maar zien af te lossen.”
“Maar tenminste scoort Dickke Def goed met onze haven; misschien groeien we eens uit tot The Carib Port, de poort naar het Caribisch gebied.”
“Maar in afwachting van onze zeehaven, moet de vaargeul uitgebaggerd worden.”
“Maar waarom zat Ron vast in West-Suriname?”
“Een overbeladen houttruck heeft die brug bij Goliath gemold.”
“Het is goed dat ze de verantwoordelijke voor alle schade laten betalen.”
“Uit geldzucht houdt men zich niet aan de regels.”
“Dat is treef number one in ons land: regels navolgen.”
“Waarom geen post daar neerzetten, van die kleine container-achtige dingen, zoals die ene bij Tor.”
“Ai, inderdaad, handig zo een makkelijk neer te zetten en te verplaatsten politiestationnetje.”
“Ze zijn harder nodig te Ramgoe, Nieuw Weer, Sunny Point, Texas en dat soort buurten.”
“Wat bedoel je met: ‘en dat soort buurten’? Wat isser fout aan ‘dat soort buurten’? Ik kom ook uit een van ‘dat soort buurten’.
”Sjorrie, sjorrie brada, ik bedoelde er niets kwaad mee. La me zeggen ‘die buurten met veel kansarmen, werklozen en hangjongeren.”
“Okay, excuus geacccepteerd. Overigens ben ik het wel met je eens dat in die sociaal zwakkere buurten zulke mobiele politieposten heel hard nodig zijn. Het is wel tekenend dat er bij Torarica wel eentje kon komen.”
“Als ik me niet vergis heeft het bedrijfsleven daaraan meegewerkt.”
“Meer voor de veiligheid van de toeristen. Maar wattebout onze veiligheid?”
“Nou, dan moet het ook mogelijk zijn bij die Goliathbrug een aantal van die mobiele politiebureautjes neer te zetten; met twee dienstwagens, met telefoonverbinding, internet, stroom via zonnecellen, geschikt om een tiental militairen, politieagenten en boswachters daar detacheren, eventueel met partner.”
“Dan ga je horen: de personeelswet voorziet daar niet in, het kost teveel, de onderlinge gezagsverhoudingen zijn niet bij wet geregeld, dan geldt de overwerkvergoeding niet voor militairen, dan gaat niemand willen gaan en dat soort opschuif.”
“Volgens mij alleen maar om te voorkomen dat er orde en toezicht daar komt.”
“Er moet daar echt een post komen. En dan is er sneller eerste hulp bij wat dan ook op de weg.”
“Dan kan er ook tol worden geheven.”
“Ook zoiets waar we een treef voor hebben: tol betalen. Er zijn mooie tolhuisjes gebouwd bij de Bosjebrug, nooit gebruikt.”
“Politici vonden dat ‘hun’ mensen die aan de overkant wonen en elke dag op en neer moeten, teveel zouden betalen, eindstand: nu betaalt niemand, en er is zowat geen controle, vandaar dat al te vaak allerlei overbeladen houttrucks, astmatische auto’s die halverwege blijven steken, levensmoede mensen en criminelen vrijelijk de brug opgaan.”
“Die goedkope dorpspolitiek heeft dit land goed achtergehouden in z’n ontwikkeling.”
“Weer Breaking News, waw, dit is helemaal te gek, man door verdwaalde politiekogel geraakt, morsdood. Hij had een baby op de arm.”
“Hé, daar komt Sjaak aan, wat doet hij opgewonden.”
“Van die dode aan de Saramaccastraat. Ja, zonet gehoord, net vóór je binnenkwam.”
“Dus eerst wan winkelier kap wan mang.”
“Zeker dat bin foeroe ien’a winkri en a sneesie no mik grap: joe kapoe omoe datsee, omoe kapoe joe diessee.”
“Jij was er natuurlijk bij met je sopie-fantasieën.”
“Maar die winkelier en de politie die erbij was gekomen werden bedreigd en bekogeld.”
“Dat kan niet; hier is geen Maripaston. Hier in de stad heersen orde en tucht.”
“Ja, ja, eerder wanorde en ontucht, lees maar in de krant.”
“Ach, jij weer met je negatieve dingen. De krant vertelt natuurlijk breeduit over één geval van wanorde of ontucht, maar je leest niets over de honderden gevallen van orde en tucht, want dat is geen nieuws.”
“Maar die brada die dodelijk is geraakt, hoe zit dat?”
“Die is door een verdwaalde kogel geraakt, zo staat hier op m’n beeldscherm.”
“Ja, ja, we weten dat je een smartfoon hebt, geweldig!”
“Ie kan kaar’íng wan MGF oftewel een Meer-Gestoord-Foon.”
“Ik heb gehoord dat die agent gericht geschoten heeft.”
“Iedereen zegt wat anders. Het werd één broeja daar. Winkels sloten direct.”
“De les van Maripaston.”
“Maar een agent leert toch dat je niet moet schieten met een menigte in de buurt?”
“Ik had een collega die jaren les gaf op de politieopleiding; steeds merkte die op dat de jongens al die lessen over netjes praten enzo vergeten schenen te zijn als ze eenmaal hun uniform aanhadden.”
“Elk vogeltje zingt zoals het gebekt is; hoe je ook doet: je gaat een picolet niet als een twa twa leren fluiten.”
“Men heeft het op ons gemunt; men schiet onze mensen af als boes-meti.”
“Rustig, mijn baala-broeder, laat de alcohol je niet verhitten. Zie je hoe wij ons voelden toen jongens die op jou lijken achter elkaar burgers die op mij lijken beroofden, mishandelden, verkrachtten en zelfs vermoordden? Je voelt je het haasje, je loopt met wraakgedachten rond, je wil allemaal die op de rovers lijken kapotmaken, maar dan komt die vorming, die moraal, die opvoeding, die cultuur om de hoek kijken.”
“En dat ding etnisch bekijken maakt de problemen alleen maar groter.”
“En vooral in deze kwestie: Saamaka skoowtoe soet Saamaka-mang en Marron-rastaminister e aksi rust in de tent.”
“Hij is toch Aucaner?”
“Zie je dat dit etnisch gewroet ons alleen verder van huis brengt? De basisvraag is: Wordt aan politiemannen, dus geen rekruten meer, niet te snel een vuurwapen met scherp gegeven? Moeten ze niet eerst een tijd zonder wapen, daarna een tijdje met wapen maar met losse flodders, met een oudere agent erbij geleerd hebben de orde te handhaven? En pas als verschillende oudere agenten na zo een proeftijd positief advies uitbrengen, krijgt de politieman een dienstwapen met scherpe lai’s.”
“Maar je ziet die jongere agenten vaak lopen met oudere agenten.”
“Maar je ziet ze dan zelden mensen aanspreken, dat moet die oudere agent ze laten doen. Vele agenten weten niet eens te groeten als ze je aanspreken.”
“En ze slaan meteen een autoritaire toon aan.”
“En ze worden meteen boos, slaan krachttermen uit als je een tegenantwoord geeft, vooral als je gelijk hebt. Ze hebben geen geduld en ze hebben heel snel losse handjes. Ik praat over de rotte appels in de mand, maar die maken de goede agenten te schand.”
“Eigenlijk zouden ze agenten in opleiding vaker de orde moeten laten handhaven in klassen met veertig leerlingen, eerst op een lagere schol, dan een VOJ en dan een VOS, laat ze in burger een lesje politievoorlichting geven en dan geduldig allerlei vragen van de leerlingen beantwoorden, voor een cijfer. Dan ga je zien wie geschikt en ongeschikt is voor agent van politie.”
“Ze worden meer met allerlei theorie volgepropt.”
“Dat is die hebi van de meeste van onze opleidingen. Overdadig theorie, te weinig praktijkvorming. Daarom functioneren velen met allerlei diploma’s zo slecht in de praktijk.”
“Ja, mooi gepraat, mosterd na de maaltijd, als het kalf verdronken is,…. Intussen is er een dode gevallen door onverantwoordelijk gebruik van een dienstwapen.”
“Daar hebben we onze onderzoeksambtenaar weer, jongens, hij heeft al onderzoek verricht en uitspraak gedaan.”
“Echt, a kondre ab wan wasi fanowdoe, wan loh fout san e psa.”
“En hebben jullie gemerkt wie de waarnemend-waarnemend korpschef is? Een vrouw.”
“Dan wat zou dat? Als ze het goed doet, weten we dat we een goede vervanging hebben. La we kijken hoe ze deze case aanpakt.”
“In ieder geval wij drinken, maar houden het hoofd koel; proost op rust en een grondig onderzoek in beide schietgevallen.”
“Ik weet niet van jullie, maar na deze borrel ga ik me op z’n Surinaams lekker voleten voor het goede doel bij de Leeuwen.”

Rappa