Knuddige aankoop EBS-leiding blijft onbestraft

Een strafrechtelijk onderzoek naar mogelijke onregelmatigheden binnen het financiële huishouden bij de Energie Bedrijven Suriname NV (EBS) heeft uitgewezen dat de raad van commissarissen (rvc) als toezichthouder op de directie, "zich onvoldoende heeft gekweten van zijn toezichthoudende taak" in de kwestie van de aankoop van SAX-kabels. Uit het onderzoek van het Openbaar Ministerie is gebleken dat de EBS incidenteel openbare aanbestedingen houdt.

Het OM concludeert dat het energiebedrijf door de lakse houding van de raad ongeveer US$ 50.000 meer heeft moeten betalen voor de SAX-kabels. De directie en de raad gaan echter vrijuit in het onderzoek voor wat de anti-corruptiewet en overige strafbepalingen betreft. "Uit het strafrechtelijk onderzoek is niet gebleken dat de directie en de rvc bij de EBS-gedragingen hebben gepleegd die vallen onder een strafrechtelijke noemer," zegt het OM.

De kwestie draait om de aankoop van SAX-kabels die de EBS bij drie verschillende bedrijven heeft aangeschaft. Een van de bedrijven waar een deel van de kabels is aangekocht is NV Velka Vak Group. Uit documentatie die de EBS heeft verstrekt blijkt dat dit bedrijf 32 projecten heeft uitgevoerd voor het energiebedrijf. Van al deze projecten zijn er echer maar zes offertes en facturen overgelegd door de EBS.

De EBS-directie heeft daarvoor als reden opgegeven dat door de aard van de opdrachten en de tijdspanne van de uitvoeringen van de projecten met NV Velka Vak Group, er geen schriftelijke overeenkomsten zijn opgemaakt. De projecten die NV Velka Vak Group heeft geleverd aan het energiebedrijf vallen binnen de procuratiebevoegdheid van de twee EBS-directieleden.

NV Velka Vak Group is bekend bij de EEBS voor snoeiwerkzaamheden van bomen bij elektriciteitsnetwerken in de binnenstad. In Marowijne moeten ook elektriciteits distributielijnen worden aangelegd en aangezien Velka Vak Group in het district gevestigd is, werd het meteen benaderd om de werkzaamheden te verrichten. Velka Vak Group gaf daarop aan dat het de opdracht kon uitvoeren, waarop het een offerte indiende bij de EBS.

Op 19 november 2021 werd een openbare aanbesteding gehouden voor de levering an 350 km aan SAX-kabels. EBS had aan drie bedrijven gevraagd om offertes voor deze levering uit te brengen. Uit het onderzoek blijkt dat er uiteindelijk offertes zijn uitgebracht voor de dubbele hoeveelheid, dus 700 km. Matrix, Kuldipsingh en Noble Eagle Group hebben offertes uitgebracht, waarbij Kuldipsingh met US$ 1,69 per kilometer het goedkoopst was.

Desondanks werd ervoor gekozen dat ook de andere bedrijven SAX-kabels mochten leveren. Kuldipsingh voor 300 km, Nobel Eagle voor 200 km en Matrix voor 200 km. In totaal betaalde de EBS voor deze leveringen US$ 1.233.500,=. Voor dit bedrag was schriftelijke toestemming vereist van de directieleden en de rvc. De directie moet voor elk bedrag dat hoger ligt dan US$ 100.000,= de goedkeuring hebben van de raad.

Voor de aankoop van de SAX-kabels verleende de rvc op 2 februari 2022 zijn goedkeuring. De raadsleden verklaarden in eerste instantie dat ze niets afwisten over de aanschaf van de kabels. Na confrontatie met het door hen zelf getekend raadsbesluit kwamen ze terug op hun eerder afgelegde verklaring. Uiteindelijk gaven de raadsleden aan "dat zij niet technisch aangelegd zijn en (zonder zich te doen adviseren) akkoord zijn gegaan met het voorstel gedaan door de directie."  en goedkeuring daaraan hebben verleend middels een raadsbesluit.
 
Volgens de drie kabelleveranciers is gebleken dat zij via een openbare aanbesteding aangetrokken zijn door de EBS voor het leveren van de SAX-. Met de EBS was afgesproken dat de aangegeven kilometers aan kabels bij de leveranciers opgeslagen blijven en dat de EBS deze kabels naar behoefte zou afnemen. Voorts dat de betaling slechts zou geschieden bij afname. Uit het onderzoek met betrekking tot de noodzaak (toen bij het aangaan van de overeenkomsten), blijkt dat er per juli 2023 nog aanzienlijke hoeveelheden aan SAX-kabels liggen opgeslagen in de magazijnen van de drie leveranciers: bij Matrix 120 kilometers, bij Kuldipsingh N.V. 182 kilometers en bij Noble Eagle Group 133.84 kilometers.