Pakistaanse ex-premier Imran Khan krijgt drie jaar celstraf

De voormalige premier van Pakistan, Imran Khan, heeft opgeroepen tot landelijke protesten nadat hem een gevangenisstraf van drie jaar was opgelegd wegens beschuldigingen van corruptie. Khan werd schuldig bevonden aan het niet aangeven van geld verdiend met de verkoop van geschenken die hij tijdens zijn ambtsperiode had ontvangen. Hij ontkent de beschuldigingen en zegt in beroep te gaan.

Na het vonnis werd Khan vanuit zijn huis in Lahore in hechtenis genomen.

In een vooraf opgenomen verklaring die na het vonnis werd geplaatst, drong hij er bij zijn aanhangers op aan om tegen de uitspraak te vechten. "Ik heb maar één oproep, blijf niet stil thuis zitten", zei hij in een videoadres op X, voorheen bekend als Twitter. "Ik vecht voor jou en het land en de toekomst van je kinderen", voegde hij eraan toe.

De voormalige cricketspeler die politicus werd, (70) werd in 2018 gekozen, maar werd vorig jaar bij een motie van wantrouwen afgezet na onenigheid met het machtige leger van Pakistan.

Khan wordt geconfronteerd met meer dan 100 zaken die tegen hem zijn aangespannen sinds zijn verwijdering - aanklachten die volgens hem politiek gemotiveerd zijn.

De regering heeft echter stellig ontkend dat er enige politieke motivatie was voor de arrestatie of diskwalificatie van Khan. Marriyum Aurangzeb, de Pakistaanse minister van informatie en omroep, zei tegen de BBC: "Je moet verantwoordelijk zijn voor je daden in de wet. Dit heeft niets met politiek te maken. Iemand die door de rechtbank schuldig is bevonden, moet worden gearresteerd."

Het vonnis van zaterdag concentreerde zich op beschuldigingen dat Khan onjuiste details had opgegeven over geschenken van buitenlandse hoogwaardigheidsbekleders en opbrengsten van hun vermeende verkoop.

De geschenken - naar verluidt meer dan 140 miljoen Pakistaanse roepies (US$ 635.000) waard - omvatten Rolex-horloges, een ring en een paar manchetknopen.

"Zijn oneerlijkheid is onomstotelijk vastgesteld", schreef rechter Humayun Dilawar in zijn uitspraak. Buiten het gerechtsgebouw scandeerden enkele pro-regeringsdemonstranten "uw show is voorbij Khan".

Rechter Dilawar zei dat de politie de opdracht had gekregen om Khan onmiddellijk te arresteren. Binnen 15 minuten na het vonnis begonnen er beelden te circuleren op sociale media waarop te zien was dat een rij politieauto's en vrachtwagens hem wegvoerden.

De advocaat van Imran Khan, Intazar Hussain Panjutha, vertelde de BBC dat het proces was gevoerd door "een kangoeroe-achtige rechtbank" waarin "de beschuldigde nooit de kans kreeg om zichzelf te verdedigen".

"Als gevolg van de veroordeling van vandaag is hij voor vijf jaar uitgesloten van deelname aan de politiek", zei Panjutha. "Maar als het vonnis en de veroordeling worden opgeschort, zoals we hopen door de hogere rechtbanken, kan hij terugkeren naar de politiek."

Khan is naar de gevangenis van Attock gestuurd, een kleine gevangenis in de provincie Punjab met historische banden met het leger, ongeveer 85 km van de hoofdstad Islamabad. Een aantal leden van de partij van Khan is eerder vastgehouden op de compound, meldden lokale media.

Maandenlang had hij arrestatie vermeden, waarbij zijn aanhangers soms veldslagen voerden met de politie om hem uit hechtenis te houden.

In mei werd Khan gearresteerd omdat hij niet zoals gevraagd voor de rechtbank was verschenen. Hij werd vervolgens vrijgelaten, waarbij de arrestatie onwettig werd verklaard.

Toen hij op 9 mei voor het laatst werd gearresteerd, waren er overal in Pakistan protesten. Duizenden van zijn gearresteerde aanhangers zouden betrokken zijn geweest bij de protesten.

Sindsdien hebben Khan en zijn politieke partij te maken gehad met dramatisch hardhandig optreden, waarbij veel van zijn senior leiders zijn gearresteerd, voordat ze aankondigden de partij te verlaten. Veel vocale aanhangers van  Khan - die voorheen regelmatig over hem postten op sociale media - voelen zich nu nerveus om hun mening te uiten of hebben zelfs stilletjes hun eerdere opmerkingen verwijderd.

Sommige gearresteerden die Khan steunen, zullen terechtstaan in militaire rechtbanken, ondanks de verontwaardiging van velen in mensenrechtenorganisaties.

Enkele uren na de arrestatie van Khan was er geen sprake van het soort massale politieke protesten zoals in mei. In Lahore werden enkele supporters die zich zingend en zwaaiend met vlaggen buiten zijn huis hadden verzameld,  door de politie opgepikt. Rond Islamabad is er geen bewijs van verhoogde veiligheid.

Op de vraag of hij een sfeer van vijandigheid jegens het leger had gecreëerd die tot geweld had geleid, zei Khan dat hij en zijn partij nooit het gebruik van geweld hadden bepleit en een record van vreedzaam protest hadden.

Khan zei dat het leger in Pakistan "verstijfd" was van verkiezingen die zijn partij "zonder twijfel" zou winnen en om die reden "ontmantelen ze een democratie".

Het Pakistaanse leger speelt een prominente rol in de politiek, waarbij het soms de macht grijpt in militaire staatsgrepen en, bij andere gelegenheden, achter de schermen aan de touwtjes trekt.

Veel analisten geloven dat de verkiezingsoverwinning van Khan in 2018 met de hulp van het leger tot stand is gekomen.

In de oppositie was hij een van de meest uitgesproken critici, en analisten zeggen dat de populariteit van het leger is gedaald.

Sinds zijn afzetting voert Khan campagne voor vervroegde verkiezingen, maar de uitspraak van zaterdag betekent dat hij zal worden gediskwalificeerd voor deelname aan de langverwachte peiling.

Aurangzeb hield vol dat er "geen correlatie" was tussen de uitspraak van zaterdag en zijn vooruitzicht op verkiezingen. "Alleen omdat er binnenkort verkiezingen zijn, wil nog niet zeggen dat je hem niet kunt arresteren", zei ze tegen de BBC. Ze beschuldigde Khan ervan de wet te omzeilen en te ontduiken.

Het Pakistaanse parlement wordt op 9 augustus ontbonden, waarna een regering in lopende zaken het roer zal overnemen in de aanloop naar de verkiezingen.

Er is geen verkiezingsdatum aangekondigd, hoewel ze grondwettelijk begin november zouden moeten plaatsvinden.

Zaterdag zei de wetsminister van het land echter dat de nieuwe verkiezingen zouden moeten plaatsvinden nadat de resultaten van een nieuwe volkstelling waren geïmplementeerd.

Het zou ongeveer vier maanden kunnen duren om nieuwe kiesdistrictgrenzen op te stellen op basis van de telling, waardoor de verkiezingen mogelijk met enkele maanden worden vertraagd.