De afgelopen dagen zijn de regeringsleiders van 7 grote democratische en industriële landen (de G7) bijeengekomen in Japan. Zij hebben veel besproken en er zijn ook allerlei andere vergaderingen geweest. Aan het eind is men met een uitgebreid communiqué van 40 bladzijden uitgekomen, In dit artikel zal op een aantal aspecten worden ingegaan.

De Groep van 7 is begonnen in 1975 als een groep van 6 en bestond uit: De Verenigde Staten, Frankrijk, Italië, Japan, Engeland en West-Duitsland. In 1976 trad Canada toe tot de groep en werd het de G7. Het was bedoeld als een informele groep van niet-communistische landen om van gedachten te wisselen over dringende economische issues. De directe aanleiding was de inflatie en recessie in die periode als gevolg van de hogere prijzen voor olie. De OPEC, de organisatie van olie-exporterende landen, had in 1973 een verbod op uitvoer van olie naar de Verenigde Staten ingesteld. Dit gebeurde onder druk van Saudi-Arabië, die Egypte ondersteunde tijdens de vierde Israëlisch-Arabische oorlog (ook wel de Yom Kippur oorlog genoemd). Door het embargo stegen de olieprijzen met bijna 300%. De Industriële landen hadden behoefte om hun beleid beter op elkaar af te stemmen.

De Groep van 7 komt elk jaar bijeen. De Europese Unie woont vanaf 1981 de vergaderingen bij. De G7 heeft geen eigen secretariaat, maar het gastland en de Europese Unie zorgen voor de logistiek en secretariële werkzaamheden. Elk jaar wordt een ander land voorzitter van de groep en tevens gastland. In 1997 werd ook Rusland uitgenodigd, waardoor het nu de G8 werd genoemd, maar vanwege het oorlogszuchtig gedrag van Rusland (in 2014 werd reeds een deel van Oekraïne (nl. het schiereiland Krim) bezet, werden ze niet meer uitgenodigd. Tijdens de jaarlijkse bijeenkomst worden tegenwoordig ook andere landen uitgenodigd voor aparte vergaderingen.

Dit jaar stond de oorlog in Oekraïne hoog op de agenda. Dat werd onderstreept door de komst van president Zelensky naar de vergadering. In het slotcommuniqué van de G7 van dit jaar is duidelijk aangegeven dat de regeringsleiders de invasie van Rusland nogmaals afkeuren en aangeven Oekraïne te zullen blijven ondersteunen. Het feit dat de vergadering in Hiroshima, de plaats waar de eerste atoombom op een stad is gegooid, is gehouden geeft aan dat men laat zien dat de wereld geen nieuw Hiroshima wil. Rusland heeft enkele keren gedreigd dat zij mogelijk nucleaire wapens zouden kunnen gebruiken en dat wordt dus duidelijk van de hand gewezen.

Al sinds 2005 worden er ook andere landen uitgenodigd voor vergaderingen met de G7 landen. Dit jaar zijn leiders van Australië, Brazilië, de Comoren (voorzitter Afrikaanse Unie), de Cook eilanden (voorzitter Pacific eilanden), India, Indonesië, Zuid Korea en Vietnam uitgenodigd. Hiermee proberen de G7 landen een betere band met andere grote landen op te bouwen en ook aan te geven dat zij oor hebben voor andere wereldissues. Er is gesproken over de transitie naar groene energie en voedselproductie, maar ook klimaatverandering, gezondheidszorg, en milieu. Ook hebben de landen, met een groot infrastructuur programma van US$ 600 miljard, het initiatief genomen voor een tegenhanger van de Chinese Belt and Road Initiative.

Er zijn tegenwoordig veel multilaterale organisaties in de wereld en ook veel regionale organisaties. Daarnaast zijn er verschillende groepen en blokken van landen. Ook zijn er grote financiële organisaties zoals de IMF en Wereldbank die wereldwijde vergaderingen beleggen en de wereldagenda mede bepalen. Het belang en de invloed van de G7 is verminderd, maar de landen zelf vinden het toch nog een relevante groep. Ze proberen door andere landen uit te nodigen ook hun invloed te vergroten.

Marten Schalkwijk

Politiek analist