Recensie: GROOT MEESTER
19 Apr 2023, 22:30
foto


Het kleurrijke leven van Gerard Spong

De auteurs Leistra en Jimmink hebben recentelijk een boekwerk uitgebracht over het leven van Gerard Spong. Spong werd in 1946 geboren te Paramaribo als zoon van de toen enige psychiater van Suriname. Hij studeerde rechten aan de Universiteit van Amsterdam en begon zijn carrière in 1973 op het advocatenkantoor Lim A Po te Paramaribo. Zijn belangstelling en talent voor het strafrecht vielen op. Hij werd ook deeltijds universitair docent. Het verblijf in zijn geboorteland was niet van lange duur. In 1976 vertrok hij naar Nederland. Hoewel hij veel waardering heeft voor zijn toenmalige patroon, eindigde de samenwerking op een minder prettige wijze.

Spong behoorde tot de weinigen in de zeventiger jaren die er openlijk voor uitkwamen gay te zijn. Volgens de auteurs was zijn werkgever daar niet blij mee. Ook hier gaat het Surinaamse gezegde wan ogri tya wan bun op, daar “de echtscheiding” geleid heeft tot zijn spectaculaire loopbaan in Nederland.

Opleiding en kantoor in Nederland
In Nederland trad hij in 1976 eerst in dienst van de Stichting Strafrechtspraktijk. Samen met Wladimiroff volgde hij de advocatenopleiding en na succesvolle afronding ervan begonnen zij een eigen kantoor onder de naam Wladimiroff & Spong. Het kantoor werd een begrip en de naam Spong een merk. Cliënten gingen er prat op dat hij hun advocaat was.
In 2000 vertrok Spong naar Amsterdam, waar hij met Oscar Hammerstein die grote bekendheid genoot, maar geen onbevlekt blazoen had, in zee ging.

Schijnexecutie
Op 25-2-1980 vond in Suriname de zgn. Sergeantencoup plaats. Volgens de auteurs werd nog in hetzelfde jaar een soort tegencoup gepleegd door de medecoupplegers Badresein Sital en Surindre Rambocus. Deze constatering is echter om twee redenen onjuist. Sital noch Rambocus behoorde tot de coupplegers in 1980. Verder waren het Sital, Joemman en Mijnals die gevangengezet werden op beschuldiging van het beramen van een linkse coup. Sital die als advocaat John Baboeram had, riep de bijstand in van Spong. Laatstgenoemde was bereid Sital bij te staan echter onder voorwaarde dat hij Wladimiroff aan zijn zijde zou hebben. Eind november 1980 vertrokken zij naar Suriname. Kort na zijn aankomst werd Spong om 12 uur ‘s nachts gearresteerd door militairen met uzi’s in aanslag en vervoerd naar Fort Zeelandia waar Marcel Zeeuw de scepter zwaaide.

Na een kort verhoor werd hij weggeleid door vier militairen met hun uzi’s bungelend over hun schouders. Hij moest naar een buitenruimte. Daar moest hij blijven staan, terwijl de wapens op hem gericht werden. Hij verwachtte dat de militairen op elk moment de trekker konden overhalen en nam toen geestelijk afstand van zijn dierbaren. Zijn enige angst was dat hij pijn zou lijden. Maar er werd hem geen haar gekrenkt. Marcel Zeeuw die erbij stond gaf het bevel hem weg te leiden. Hij werd vrijgelaten onder voorwaarde dat hij zich niet mocht bemoeien met het proces bij de Krijgsraad, maar steeds bereikbaar moest zijn. Spong verzon een list die hem in de gelegenheid stelde ongehinderd de luchthaven Zanderij te bereiken en slaagde erin naar Nederland te ontsnappen. Dit gedeelte van het boek heb ik als het meest indrukwekkende ervaren.

Decembermoorden en adviseurschap

Spong is in Suriname vooral bekend geworden om zijn constante strijd tegen Desi Bouterse cs inzake de executie van vijftien prominente Surinamers op 8-12-1982. Zeven jaar lang was hij adviseur van de Surinaamse regering en wel van 2000 tot 2008 tijdens president Venetiaan. Hij logeerde in Torarica onder zware beveiliging en bezocht o.a. Fort Zeelandia, het decor van de executies. In deze periode had hij veel contact met Fred Derby.

In een talkshow zei Spong dat de eis tegen Bouterse levenslang zou moeten zijn. Hij zegt daarop een pinnig briefje gekregen te hebben van de toenmalige minister van Justitie, waarna hij besloot zijn adviseursfunctie neer te leggen. Maar het deed hem goed te horen dat Bouterse in 2019 veroordeeld werd tot 20 jaar cel. Toch vraagt hij zich af of Bouterse ook maar één dag achter de tralies zal zitten.

Carrière in Nederland
Spong heeft zaken op verschillende rechtsgebieden gedaan, maar heeft vooral naam gemaakt als strafpleiter. Hij is door zijn eigen collega’s uitgeroepen tot de primus inter pares (eerste onder gelijken). Daarnaast geniet hij een goede reputatie bij de Hoge Raad en wordt door sommigen beschouwd als de beste cassatieadvocaat van Nederland aller tijden.

Waardering voor het boek
Het boek bevat enkele onjuistheden, maar is verder op heldere en pakkende journalistieke wijze geschreven. Los van zijn juridische kant wordt ook het persoonlijk leven van Spong belicht. De emotionele kanten met betrekking tot zijn enige zoon Xander (“Ik kan het ook met vrouwen”) worden op gevoelige wijze ter sprake gebracht. De relatie met zijn huidige levenspartner Taco van der Zwaag wordt in geuren en kleuren verteld. Vermeldenswaard is dat Spong na 50 jaar advocatuur nog steeds op volle toeren werkt.

Slot
De auteurs stellen de vraag of Spong wel als Surinamer beschouwd kan worden. Ik ga verder niet in op deze vraag, maar denk toch dat vele Surinamers er een beetje trots op zijn dat hij op onze bodem het levenslicht gezien heeft. Gekscherend kan gezegd worden dat hij geboren en getogen is in de omgeving van de LPI en als zodanig met veel gekken in aanraking is gekomen, maar het zelf lang niet zo gek gedaan heeft!

Gerla Leistra en Patricia Jimmink; GROOT MEESTER, Het kleurrijke leven van Gerard Spong, 269 pag., 2023. ISBN 978 94 638 2246 6.

Carlo Jadnanansing
Advertenties

Sunday 05 May
Saturday 04 May
Friday 03 May