India: Rahul Gandhi veroordeeld wegens 'laster' Modi

De Indiase oppositieleider Rahul Gandhi is veroordeeld tot twee jaar gevangenisstraf in een smaadzaak. Gandhi werd door de rechtbank in de deelstaat Gujarat veroordeeld voor opmerkingen in 2019 over de achternaam van premier Narendra Modi tijdens een verkiezingsbijeenkomst.

Hij zal niet onmiddellijk naar de gevangenis gaan - hij kreeg een borgtocht van 30 dagen en zal tegen de veroordeling in beroep gaan.

Het parlementslid van de Congrespartij was aanwezig in de rechtbank voor de veroordeling, die een jaar voor de algemene verkiezingen komt.

Tijdens een verkiezingsbijeenkomst in de deelstaat Karnataka in april 2019, voorafgaand aan de laatste algemene verkiezingen, had Gandhi gezegd: "Waarom hebben al deze dieven Modi als achternaam? Nirav Modi, Lalit Modi, Narendra Modi."

Nirav Modi is een voortvluchtige Indiase diamantmagnaat, terwijl Lalit Modi een voormalig hoofd van de Indiase Premier League is die door het cricketbestuur van het land voor het leven is geschorst. Gandhi voerde aan dat hij de opmerking had gemaakt om corruptie onder de aandacht te brengen en dat deze niet tegen enige gemeenschap was gericht.

De zaak tegen hem was ingediend op basis van een klacht van Purnesh Modi, een wetgever van de regerende Bharatiya Janata-partij in India, die zei dat Gandhi's opmerkingen de hele Modi-gemeenschap hadden belasterd.

Maar sommigen hebben gezegd dat ze verbaasd zijn over het oordeel.

Rechtsgeleerde Gautam Bhatia tweette dat "verwijzingen naar een generieke klasse van personen" - achternamen in dit geval - niet "uitvoerbaar zijn tenzij een individu een directe verwijzing naar zichzelf kan laten zien".

"Als een man zegt 'alle advocaten zijn dieven', dan kan ik als advocaat geen zaak tegen hem indienen wegens laster, tenzij ik kan aantonen dat het tegen mij gericht is", zei Bhatia.

India's strafrechtelijke lasterwet is wetgeving uit het Britse tijdperk op grond waarvan een maximale gevangenisstraf van twee jaar, een boete of beide kan worden opgelegd.

Voorstanders van de vrijheid van meningsuiting hebben vaak betoogd dat de wet indruist tegen de principes van vrijheid en dat politici deze gebruiken om hun critici de mond te snoeren.

In 2016 dienden enkele Indiase toppolitici, waaronder Gandhi, juridische pleidooien in waarin ze pleitten voor decriminalisering van laster. Maar het Indiase Hooggerechtshof handhaafde de geldigheid van de wet en zei dat "het recht op vrije meningsuiting niet kan betekenen dat een burger de ander kan belasteren".

De congrespartij twitterde dat Gandhi in beroep zou gaan en zei "we zullen vechten en winnen".

Gandhi heeft nog niet publiekelijk gereageerd, maar heeft een citaat in het Hindi getweet van de Indiase onafhankelijkheidsleider Mahatma Gandhi: "Mijn religie is gebaseerd op waarheid en geweldloosheid. Waarheid is mijn God, en geweldloosheid is het middel om het te krijgen."

Zijn advocaat, Kirit Panwala, vertelde dat Gandhi de rechter na het bevel had verteld dat hij de toespraak had gehouden "voor democratie". Hij zei ook dat hun verdediging van Gandhi gebaseerd was op vier punten: "Ten eerste is Gandhi geen inwoner van Gujarat en daarom moet er vóór de klacht een onderzoek worden ingesteld. Ten tweede is er geen gemeenschap met de naam Modi. Ten derde, er is geen associatie van mensen met Modi als hun achternaam en tot slot, er was geen kwade bedoeling achter de toespraak van Gandhi."

Sommigen hebben vragen gesteld over Gandhi's status als parlementslid na de veroordeling.

Laster op zichzelf kan in India geen reden zijn voor diskwalificatie. Een parlementslid kan worden gediskwalificeerd voor het ambt voor misdrijven variërend van het bevorderen van vijandschap en verkiezingsfraude. Maar ze kunnen ook worden gediskwalificeerd als ze voor een misdrijf twee jaar of langer worden veroordeeld.

Gandhi is de telg van de politieke dynastie Nehru-Gandhi, die drie premiers aan India heeft geschonken. Zijn overgrootvader, Jawaharlal Nehru, was de eerste en langstzittende premier van India. Zijn grootmoeder, Indira Gandhi, was de eerste vrouwelijke premier van het land, en zijn vader, Rajiv Gandhi, was de jongste premier van India.

Hun partij, het Congres, regeerde India bijna continu - op een paar jaar na - van de onafhankelijkheid in 1947 tot 2014, toen de BJP van Narendra Modi door een verpletterende verkiezingswinst aan de macht kwam. Sindsdien is het congres een schaduw van zijn vroegere zelf geworden en werd het bij de algemene verkiezingen van 2019 opnieuw verslagen door de BJP.