7 jaar na ruzie: Iran en Saudi-Arabië hernieuwen banden

De regionale rivalen Iran en Saoedi-Arabië in het Midden-Oosten zijn overeengekomen om de diplomatieke betrekkingen te herstellen, zeven jaar nadat ze in een bittere ruzie waren verwikkeld. De onverwachte aankondiging kwam na vier dagen van gesprekken tussen functionarissen van beide kanten in China.

Saudi-Arabië verbrak de banden in januari 2016, nadat demonstranten zijn ambassade in Teheran hadden bestormd na de executie van een prominente sjiitische islamitische geestelijke in Riyad.

Sindsdien zijn de spanningen tussen de door soennieten en sjiieten geleide buren vaak hoog geweest. Ze beschouwen elkaar als een bedreigende macht die regionale dominantie nastreeft. Ze steunen ook rivaliserende partijen in het Midden-Oosten, waaronder in Libanon, Syrië, Irak - en het meest openlijk in Jemen.

Iran heeft sjiitische Houthi-rebellen gesteund die de door Saudi-Arabië gesteunde regering in 2014 hebben verdreven, terwijl Saudi-Arabië sinds het volgende jaar een vernietigende luchtcampagne tegen de Houthi's heeft geleid.

Saudi-Arabië heeft Iran er ook van beschuldigd de Houthi's te helpen hem aan te vallen.

Bij het ernstigste incident in zijn soort raakten drones en raketten in 2019 grote Saudische oliefaciliteiten en veroorzaakten schade en verstoring van de productie. Saudi-Arabië en zijn Amerikaanse bondgenoot gaven Iran de schuld van de aanval - iets wat Iran ontkende.

Eerdere pogingen tot verzoening zijn mislukt, maar vrijdag zeiden de twee landen dat ze de ambassades binnen twee maanden zouden heropenen. Ze zullen ook de handels- en veiligheidsbetrekkingen herstellen.

De VS verwelkomde de aankondiging voorzichtig. De woordvoerder van de Nationale Veiligheidsraad van het Witte Huis, John Kirby, zei dat de regering "elke poging om de spanningen in de regio te verminderen" steunt. Maar hij voegde eraan toe: "Het valt echt nog te bezien of Iran aan zijn verplichtingen zal voldoen."

VN-chef Antonio Guterres bedankte China voor het bemiddelen bij de deal. De secretaris-generaal is bereid te helpen bij de inspanningen "om te zorgen voor duurzame vrede en veiligheid in de Golfregio", aldus zijn woordvoerder.

Israël, dat heeft opgeroepen tot maximale druk op Iran vanwege zijn nucleaire programma, heeft geen commentaar gegeven.