Brazilië:1.500 gearresteerd voor rellen zondag in Brasilia

In Brazilië zijn ongeveer 1.500 mensen gearresteerd, nadat aanhangers van voormalig president Jair Bolsonaro het Congres, het presidentieel paleis en het Hooggerechtshof bestormden. De rellen kwamen een week, nadat president Luiz Inácio Lula da Silva was beëdigd.

Hij veroordeelde de "terroristische daden" en zwoer de daders te straffen.

Bolsonaro heeft zijn nederlaag niet toegegeven en is vóór de overdracht naar de VS gevlogen. Maandag werd hij met buikpijn opgenomen in het ziekenhuis in Florida.

De nieuwe president - algemeen bekend als Lula - en de hoofden van het Congres en het Hooggerechtshof "verwerpen de terroristische daden en het criminele, staatsgreepzaaiende vandalisme dat plaatsvond" tijdens de rellen.

De dramatische scènes lieten duizenden demonstranten zien, gekleed in gele Braziliaanse voetbalshirts en met vlaggen, de politie overrompelen en het hart van de Braziliaanse staat plunderen.

Lula werd gedwongen noodbevoegdheden af te kondigen.

Maandagochtend begonnen zwaarbewapende officieren met het ontmantelen van een kamp van Bolsonaro's aanhangers in Brasilia - een van de vele die sinds de verkiezingen in oktober buiten legerkazernes in het hele land zijn opgezet.

Autoriteiten arresteerden maandag 1.200 mensen - naast de 300 die een dag eerder waren vastgehouden.

Minister van Justitie Flavio Dino zei dat zo'n 40 bussen die waren gebruikt om demonstranten naar de hoofdstad te vervoeren, in beslag zijn genomen.

Bolsonaro veroordeelde de aanval en ontkende de verantwoordelijkheid voor het aanmoedigen van de relschoppers in een bericht op Twitter, ongeveer zes uur nadat het geweld uitbrak.

Ondertussen is de gouverneur van Brasília, Ibaneis Rocha, door het Hooggerechtshof voor 90 dagen uit zijn functie ontheven.

Videobeelden gedeeld door de Braziliaanse outlet O Globo toonden enkele officieren die lachten en samen foto's maakten terwijl demonstranten de congrescampus op de achtergrond bezetten. Sommige demonstranten sloegen ruiten in, terwijl anderen de Senaatskamer bereikten, waar ze op stoelen sprongen en banken als glijbanen gebruikten.

Demonstranten hadden zich sinds de ochtend verzameld op de grasvelden voor het parlement en langs de kilometer lange Esplanada Avenue, die vol staat met ministeries en nationale monumenten.

Ondanks de acties van de demonstranten leek de beveiliging in de uren voor de chaos krap, met de wegen ongeveer een blok rond het parlementsgebied afgesloten en gewapende politieparen die elke ingang van het gebied bewaakten.

Demonstranten waren er snel bij om hun acties te verdedigen toen ze werden benaderd door verslaggevers. Anderen in de hoofdstad uitten hun verontwaardiging over het geweld en zeiden dat de aanval een trieste dag was voor het land.

"Ik heb op Bolsonaro gestemd, maar ik ben het niet eens met wat ze doen", vertelde de 21-jarige Daniel Lacerda aan de BBC. "Als je het niet eens bent met de president, moet je dat gewoon zeggen en doorgaan, je moet geen protesten houden en al het geweld plegen zoals zij doen."

En velen trekken vergelijkingen met de bestorming van het Amerikaanse Capitool op 6 januari 2021 door aanhangers van Donald Trump, een bondgenoot van Bolsonaro.

Aanhangers van Bolsonaro richtten kampen op in steden in heel Brazilië, waarvan sommige buiten de militaire kazernes. Dat komt omdat zijn meest fervente aanhangers willen dat het leger tussenbeide komt en goede verkiezingen houdt waarvan ze zeggen dat ze zijn gestolen.

Het leek erop dat hun beweging was afgeremd door Lula's inauguratie - de kampen in Brasília waren ontmanteld en er was geen verstoring op de dag dat hij werd beëdigd.

Maar de scènes van zondag laten zien dat die voorspellingen voorbarig waren.

Sommige demonstranten zijn niet alleen boos dat Bolsonaro de verkiezingen heeft verloren, ze willen dat president Lula terugkeert naar de gevangenis.

Hij bracht 18 maanden door in de gevangenis nadat hij in 2017 schuldig was bevonden aan corruptie. Zijn veroordelingen werden later nietig verklaard, nadat hij aanvankelijk tot meer dan negen jaar was veroordeeld.

Staatshoofden over de hele wereld hebben ook het geweld aan de kaak gesteld, waarbij de leiders van de Verenigde Staten, Canada en Mexico maandag een gezamenlijke verklaring aflegden waarin ze "aanvallen op de Braziliaanse democratie en op de vreedzame machtsoverdracht" veroordeelden.

Colombia, Duitsland, het VK, China en Turkije zijn onder andere landen die de acties van de relschoppers ook hebben veroordeeld.