Amerikaanse ambassade in Cuba hervat visumdiensten

De Verenigde Staten (VS) heeft de visumdiensten voor immigranten volledig hervat op hun ambassade in de hoofdstad van Cuba. De stap komt vijf jaar nadat Washington de consulaire diensten in Havana had gesloten vanwege een golf van onverklaarbare gezondheidsincidenten.

In een verklaring vorige week bevestigde de ambassade dat ze woensdag zou beginnen met het verwerken van immigrantenvisa, inclusief vergunningen voor Cubanen die zich herenigen met familie in de VS en anderen die zijn gekozen via de diversiteitsvisumloterij.

Sinds 2017 zijn veel Cubanen gedwongen naar derde landen te reizen – met name Guyana in Zuid-Amerika – om Amerikaanse visumaanvragen in te dienen.

"Alles ging heel snel", zei de 18-jarige Melissa Vazquez na het indienen van haar aanvraag op woensdag. Ze legde uit dat ze zeven jaar had gewacht om herenigd te worden met haar vader, die in de VS woont. "Ik moet terugkomen om mijn visum op te halen, en ik kan reizen", zei ze.

De hervatte diensten komen te midden van een recordmigratie van Cuba naar de VS, wat heeft geleid tot oproepen aan de regering van de Amerikaanse president Joe Biden om meer legale wegen te openen voor Cubanen en een dialoog aan te gaan met de Cubaanse regering, ondanks een historisch gespannen relatie.

In april vorig jaar voerden vertegenwoordigers van de twee landen de diplomatieke besprekingen op het hoogste niveau sinds de banden onder Bidens voorganger, Donald Trump, verslechterden, in een poging om de migratiekwestie aan te pakken.

Maar nu het Caribische eiland wordt geteisterd door economische en politieke crises, zijn Cubanen nu de op één na grootste nationaliteit na Mexicanen die aan de Amerikaanse grens verschijnen, volgens gegevens van de Amerikaanse douane en grensbescherming.

Eerder deze week zeiden de autoriteiten in de Florida Keys – een keten van eilanden voor de zuidkust van de VS – dat ze te maken hadden met een "humanitaire crisis" nadat ongeveer 500 migranten en vluchtelingen, van wie de meesten afkomstig waren uit Cuba, in een tijdsbestek van dagen per boot arriveerden.

De Amerikaanse ambassade in Havana zei vorige week dat haar besluit om de consulaire en visumdiensten uit te breiden tot doel had "een veilige, legale en ordelijke migratie van Cubanen te waarborgen." Toeristenvisa blijven voorlopig verboden terrein.

Consulaire en visumdiensten werden in 2017 gesloten, nadat ambassadepersoneel een reeks gezondheidsincidenten had gemeld, het Havana-syndroom, waarvan Amerikaanse inlichtingenexperts speculeren dat ze verband houden met sonische aanvallen.

De sluiting, in combinatie met de aanscherping van de Amerikaanse sancties tegen Cuba door de toenmalige president Trump, verhoogde de spanningen tussen de twee naties, die tijdens het ambtstermijn van Barack Obama in het Witte Huis waren afgenomen.

Onder Biden heeft Washington enkele beperkingen versoepeld, onder meer op het gebied van geldovermakingen en gezinsreizen van Miami naar Cuba. Maar zijn regering heeft tot nu toe niet voldaan aan de hoop van veel Cubanen dat Biden het eiland zou terugbrengen naar het 'Obama-tijdperk'.

Er blijven beperkingen op toeristenreizen van de VS naar Cuba, evenals op de in- en uitvoer van veel goederen. De VS heeft Cuba ook op de lijst van landen die als "sponsors van terrorisme" worden beschouwd, behouden en heeft het onlangs toegevoegd aan een andere lijst van landen die de godsdienstvrijheid ondermijnen.

Het harde optreden van de Cubaanse regering tegen protesten tegen de regering in 2021 lokte veroordeling uit van Biden en zijn topambtenaren, wat leidde tot nieuwe Amerikaanse sancties en reisverboden voor Cubaanse functionarissen.

Jorge Duany, een Cuba-specialist aan de Florida International University, vertelde het persbureau AFP dat Biden, door de visumdiensten te hervatten, "zijn beleid ten opzichte van Cuba probeert te herijken, op zoek naar een middenweg tussen Trumps 'maximale druk' en Obama's 'toenadering'."

"Maar voorlopig zijn de veranderingen in het Amerikaanse beleid ten aanzien van het eiland minimaal", voegde hij eraan toe.

Ondertussen hebben Cubaanse functionarissen herhaaldelijk hun optimisme uitgesproken over de gesprekken met de VS en de stappen om de visumdiensten te heropenen toegejuicht.

De Cubaanse onderminister van Buitenlandse Zaken, Carlos Fernandez de Cossio, zei in november dat het verzekeren van migratie via veilige en legale routes een "wederzijds doel" is van beide landen. Maar Cossio gaf ook de schuld aan de Amerikaanse sancties voor de vlucht van tienduizenden Cubanen, en zei dat "er geen twijfel over bestaat dat een beleid dat bedoeld is om de levensstandaard van een bevolking te drukken, een directe aanjager van migratie is".