Archieffoto wedstrijd natio tegen Nicaragua. Supporters op de tribune met de Surinaamse vlag. (Foto: Diederik Samwel)
Nu de excuses zijn aangeboden, is het tijd om stil te staan bij de komma uit de toespraak van Mark Rutte. En dan vooral bij wat zich achter die komma bevindt. Laten we aannemen dat de premier geen cijfers bedoelt. Die hebben we er natuurlijk liever vóór.
En inderdaad, er is geld vrijgemaakt door de Nederlandse overheid, zo heeft Mark ons verzekerd. Het bedrag loopt in de miljoenen. Die zijn niet gereserveerd voor herstelbetalingen, wel om een slavernij-museum in te richten, herdenkingsprogramma’s op te zetten en andere projecten op te tuigen. Veel meer is over de plannen nog niet bekend gemaakt, maar volgend jaar en zeker op 1 juli 2023 staat er van alles te gebeuren. Zo schijnt Willem-Alexander zijn opwachting te gaan maken tijdens de Keti Koti-viering. Vermoedelijk in het Amsterdamse Oosterpark in plaats van op het Onafhankelijkheidsplein, maar dat terzijde.
Wat hebben de bakra’s nog meer in petto voor Suriname? Ik heb wel een vermoeden. Dat maak ik op uit de dag waarop Mark zijn zorgvuldig geformuleerde rede heeft afgestoken: 19 december. Niet dat je zegt een historische datum. Geen punt, zoals Cynthia McLeod deze week verklaarde: de proclamatie van de afschaffing van de slavernij geschiedde immers ook maanden vóór de daadwerkelijke uitvoering ervan. Even afgezien van de tien jaar na 1863 waarin de plantages nog volop in bedrijf moesten blijven.
Waarom koos de Nederlandse regering dan wel voor 19 december? Simpel: omdat het WK voetbal net was afgelopen. De Argentijn Gonzalo Montiel had de laatste strafschop nog niet binnengeschoten in de penaltyserie van de finale of daar stak Mark al van wal in het Haagse Nationaal Archief.
Want voetbal valt niet alleen te beschouwen als oorlog, zoals Rinus Michels al zei en Messi en zijn mati’s de afgelopen weken lieten zien. Je kunt er prima handel mee bedrijven: zoals de FIFA en de oliesjeiks aantonen. Maar voetbal staat vooral ook voor politiek. Staat jouw land in de finale, dan stuur je daar je president op af. Alsof Kylian Mbappé zondag ook maar iets opschoot met de troostende woorden van Macron.
Tijdens het toernooi was Marokko de grote verrassing. Hakim Ziyech, Sofyan Amrabat en hun kornuiten wonnen van achtereenvolgens België, Spanje en Portugal en hadden ook de Fransen bijna te pakken. Dat lieten ze over aan Tunesië in de poulefase. Als we Canada voor het gemak ook meetellen, gaat het om een imposant rijtje van voormalig kolonisatoren die in Qatar werden overwonnen.
Dat heeft Mark en zijn adviseurs op een idee gebracht. Ze zien het al helemaal voor zich: in de kwartfinale van het WK in 2026 staan Nederland en Suriname tegenover elkaar. Het wordt een razend spannende wedstrijd en na 90 minuten staat het 2-2. Dan, in de tweede verlenging, is het Sheraldo Becker die op aangeven van Jamilhio Rigters de winnende goal in de kruising jaagt. Het is zo’n weergaloos doelpunt dat voetballiefhebbers overal ter wereld vanaf dat moment voorgoed weten dat de bal in de kraka vloog.
Dat zou pas echt erkenning en eerherstel betekenen. Zeker omdat Mark en co maar al te goed beseffen dat de successen van Oranje in 1988 en 1998 en ook daarna, ondenkbaar waren geweest zonder de inbreng van internationals met Surinaamse (groot)ouders. Hoog tijd om dat recht te zetten. Nu de excuses officieel zijn uitgesproken, biedt dat voor de Nederlandse overheid alle gelegenheid om een doelgericht traject voor het Surinaams voetbal te ondersteunen. Want om strakke plannen te bedenken en die vervolgens professioneel uit te voeren, hebben we allereerst geld nodig. Pas dan lukt het om natio op het hoogste platform te krijgen. Waar dat geld vandaan komt? Uit de middelen die Mark en de zijnen achter de komma beschikbaar hebben gesteld. Zo gaan we van een komma naar een uitroepteken.