Turkije: Oekraïne graanexportdeal bereikt met Rusland

Turkije zegt dat er een deal is bereikt met Rusland om Oekraïne toe te staan ​​de export van graan via de Zwarte Zee te hervatten. De deal wordt vandaag, vrijdag, in Istanbul ondertekend door Oekraïne, Rusland, Turkije en VN-secretaris-generaal Antonio Guterres.

Door het wereldwijde tekort aan Oekraïens graan sinds de Russische invasie van 24 februari lopen miljoenen mensen het risico honger te lijden. Door de invasie stegen de voedselprijzen, dus de deal om de havens van Oekraïne te deblokkeren is cruciaal. In Odessa zit zo'n 20 miljoen ton graan vast in silo's.

Het Oekraïense ministerie van Buitenlandse Zaken heeft bevestigd dat er vrijdag in Turkije opnieuw een door de VN geleide gespreksronde zal plaatsvinden om de graanexport te deblokkeren - en dat een document "kan worden ondertekend". President Volodymyr Zelensky zei in zijn nachtelijke toespraak dat Kiev wachtte op nieuws "over het deblokkeren van onze havens".

Maar een Oekraïens parlementslid dat dicht bij de besprekingen stond, uitte voorzichtigheid over de deal. "We hebben nog geen overeenkomst", vertelde Odesa-parlementslid Oleksiy Honcharenko aan BBC Radio 4's World Tonight-programma. "We vertrouwen de Russen helemaal niet. Dus laten we wachten tot morgen voor een definitieve beslissing en dat er geen enkele pushback van de Russen en last-minute veranderingen zullen zijn."

"Ik duim voor je dat we morgen een deal hebben en dat Rusland die echt zal respecteren."

Het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken verwelkomde de door de VN bemiddelde deal, maar zei dat het erop gericht was Rusland verantwoordelijk te houden voor de uitvoering ervan. "We hadden in de eerste plaats nooit in deze positie mogen zitten. Dit was een bewuste beslissing van de Russische Federatie om voedsel als wapen te gebruiken", zei Ned Price, de woordvoerder van de afdeling.

Diplomaten zeggen dat het plan het volgende omvat:
- Oekraïense schepen begeleiden graanschepen in en uit door havenwateren waar mijnen zijn geplaatst;
- Rusland stemt in met een wapenstilstand terwijl de verschepingen plaatsvinden;
- Turkije - gesteund door de Verenigde Naties - inspecteert schepen, om de Russische vrees voor wapensmokkel weg te nemen.
De deal is ook bedoeld om de Russische export van graan en kunstmest via de Zwarte Zee te vergemakkelijken.

De VN en Turkije werken al twee maanden aan een graandeal te midden van de wereldwijde bezorgdheid over de voedselcrisis.

Rusland ontkent het blokkeren van Oekraïense havens - het geeft Oekraïne de schuld voor het leggen van mijnen op zee en westerse sancties voor het vertragen van de eigen export van Rusland.

In een bericht bestemd voor kranten in Afrika, beschuldigde minister van Buitenlandse Zaken Sergei Lavrov het Westen en Oekraïne van "absoluut ongegronde" beschuldigingen dat Rusland honger exporteerde. Hij prees de "evenwichtige positie van de Afrikanen met betrekking tot wat er in Oekraïne en eromheen gebeurt".

Oekraïne zegt echter dat de Russische marine het transport van graan en andere export verhindert en beschuldigt de Russische bezettingstroepen van het stelen van graan van Oekraïense boerderijen.

Als de ondertekening doorgaat zoals gepland, zal het de eerste belangrijke deal zijn tussen Rusland en Oekraïne sinds de invasie begon. Er zijn enkele uitwisselingen van gevangenen geweest, maar een staakt-het-vuren lijkt nog ver weg.

"De graanexportovereenkomst, van cruciaal belang voor de wereldwijde voedselzekerheid, zal worden ondertekend in Istanbul onder auspiciën van president Recep Tayyip Erdogan en VN-secretaris-generaal Guterres, samen met Oekraïense en Russische delegaties", zei Erdogan's woordvoerder Ibrahim Kalin.

Sergiy Kyslytsya, de Oekraïense ambassadeur bij de VN, zei dat het gevaar in de details zou zitten van de deal, waaraan nog steeds door alle partijen wordt gewerkt.

Als de deal werd ondertekend en uitgevoerd, zou het "ervoor zorgen dat een aanzienlijk aantal schepen de Oekraïense havens kan naderen of verlaten en dat we ongeveer 20 miljoen ton graan kunnen exporteren, dat klaar is om te worden geëxporteerd", vertelde hij aan BBC World News. Kyslytsya voegde eraan toe dat Turkije een "zeer belangrijke rol zou spelen bij het waarborgen van de veiligheid" en het toezicht op het proces.