Eurozone verhoogt rente voor het eerst in 11 jaar

De Europese Centrale Bank (ECB) heeft voor het eerst in meer dan 11 jaar de rente verhoogd in een poging de stijgende inflatie in de eurozone onder controle te krijgen. De ECB verhoogde haar belangrijkste rentetarief met 0,5 procentpunt tot 0,0% en plant verdere verhogingen dit jaar.

Het percentage is sinds 2014 negatief om de economie van de regio te stimuleren na jaren van zwakke groei. Maar de consumentenprijzen stegen in de 12 maanden tot juni met een record van 8,6%, doordat de voedsel-, brandstof- en energiekosten stegen. Dat is ruim boven de doelstelling van 2% van de bank.

Het komt nadat de Bank of England en de Amerikaanse Federal Reserve ook hun tarieven hebben verhoogd om te proberen de stijgende prijzen in toom te houden.

Inflatie is het tempo waarmee de prijzen stijgen. Als een fles melk bijvoorbeeld € 1 kost en dat stijgt met 5 cent ten opzichte van een jaar eerder, dan is de melkinflatie 5%.

De oorlog in Oekraïne en problemen met de toeleveringsketen door Covid-19 hebben de dagelijkse kosten over de hele wereld opgedreven, waardoor huishoudens onder druk komen te staan.

De eurozone is kwetsbaar omdat ze voor haar olie en gas sterk afhankelijk is van Rusland. Deze week drong het er bij de lidstaten op aan om te beginnen met het rantsoeneren van de voorraden uit angst dat Moskou dit jaar de gasleveringen zal stopzetten, wat tot verdere prijspieken zal leiden.

Christine Lagarde, president van de ECB, verklaarde haar besluit om de rente te verhogen: "De economische activiteit in de eurozone vertraagt. Ruslands ongerechtvaardigde agressie jegens Oekraïne is een aanhoudende rem op de groei.

"We verwachten dat de inflatie geruime tijd ongewenst hoog zal blijven als gevolg van aanhoudende druk van energie- en voedselprijzen en pijplijndruk in de prijsketen", voegde ze eraan toe.

De bank zegt dat verdere renteverhogingen "gepast zullen zijn" en dat het een "meet-by-meeting"-benadering zal volgen om de tarieven te verhogen.

Er zijn echter zorgen over de gevolgen van hogere leenkosten voor Europese landen met een hoge schuldenlast, waaronder Italië en Griekenland.

Het idee is dat door het duurder te maken om geld te lenen, mensen minder zullen uitgeven, waardoor de vraag en dus de prijzen dalen. Er zijn echter ook zorgen dat hogere tarieven het blok in een recessie zouden kunnen duwen - wat wordt gedefinieerd als twee opeenvolgende kwartalen van economische neergang.

Deze angsten hielpen de euro de afgelopen weken naar een dieptepunt in 20 jaar ten opzichte van de dollar.

De ECB begon de rentetarieven na de financiële crisis van 2008 te verlagen om de groei te stimuleren, en bracht deze tijdens de pandemie tot -0,5%.

Het idee was om banken aan te moedigen geld te lenen in plaats van geld te storten bij de ECB. Eerder dit jaar gaf de bank te kennen van plan te zijn de rente weer te verhogen, al hadden economen in juli pas op een stijging van 0,25 procentpunt gerekend.

Sommige economen hebben kritiek geuit op de ECB omdat ze te langzaam handelde. Ze wezen erop dat het Verenigd Koninkrijk en de VS maanden geleden begonnen met het verhogen van de rente.

Carsten Brzeski, hoofdeconoom eurozone bij ING bank, zei: "Achteraf gezien is het zeer geleidelijke en voorzichtige normalisatieproces dat de ECB eind vorig jaar begon, gewoon te traag en te laat geweest."