Mensen, let op uw zaak

Het reçu’s-schandaal (vervalste betaalopdrachten aan de CBvS) is de zoveelste vonk die de antipolitieke woede heeft aangewakkerd. Het knettert en vonkt in veel hoofden en in sommige zijn de synapsen door kortsluiting doorgebrand. Er wordt veel geroddeld en gekletst, terwijl het onderzoek loopt. Het schandaal is een voorbeeld van criminele infiltratie in de publieke sector, die al jaren aan de gang is en het land miljarden heeft gekost. Het is ook voorbeeld van een netwerkcorruptie en witwassen.

Een oppositielid heeft de aangifte en het onderzoek in de schijnwerpers gezet. In zijn goedheid schuilt boosaardigheid. Hij heeft verkondigd dat er niet veertig miljoen maar tien of twintig keer meer is gestolen, zonder er verder open over te zijn. Andere partijen reageren zoals piranha’s die bloed zien; ze hebben hun messen uit de lade gehaald en geslepen en eisen kannibalistisch het hoofd van de uitstekende minister van Financiën, zonder de feiten kennen. Zorg in ieder geval voor betere beveiliging als er in je huis wordt ingebroken en als een huisgenoot schuldig wordt bevonden, zet hem dan onmiddellijk in het gevang.

Het is misschien een teken van vooruitgang dat dergelijke fraude en witwasserij nu aan het licht komt en wordt onderzocht en moeilijker te verbergen is dan voorheen. Toezicht en naleving zijn blijkbaar toegenomen. Vroeger zou het geld van de vervalste betaalopdrachten stilletjes zijn verdampt, net als zo veel miljarden. Nu worden rekeningen snel geblokkeerd zodat het geld kan worden teruggevorderd. Overigens heeft discretie bij zulke grote zaken geen zin. Het lekt sowieso. Het is dus beter om direct openheid te geven, anders doet de wakker geworden oppositie dat voor je.

Criminelen zullen deze president smakeloos vinden, omdat hij het Openbaar Ministerie niet dwarsboomt. Het is te verwachten dat ze hem de oorlog verklaren. Ze geven de voorkeur aan een leider met een crimineel karakter. Er is iets mis in een land dat nationale schandvlekken tot nationale helden maakt en zelfs tot president of vicepresident. Ergo, Suriname heeft de afgelopen jaren het vertrouwen van de wereld verloren en heeft een default (faillissement) status gekregen.

De SLM-directeur vertelde in een radioprogramma dat hij een bon van tienduizend US-dollar had gevonden voor een braadpan, die minder dan duizend dollar waard is. Het viel als een lijk uit een kast. Je vraagt je af hoeveel er de afgelopen jaren niet is geclaimd voor digitale radio's, camera’s, handdoeken, ijsblokbakjes, toiletborstels, etc. Een oud-president pikte zelfs een kist van de SLM om met familie en vrienden op reis te gaan. Tel alle voorbeelden bij elkaar op en je begrijpt waarom de Staat en zijn staatsbedrijven failliet zijn.

Met deze president keert het vertrouwen terug, maar net zo langzaam als het verlies ervan snel was. Het oplossen van het reçu’s-schandaal zal helpen om vertrouwen op te bouwen, terwijl het blauwblauw laten van het Sabaku-schandaal dat niet zal doen. Overigens kijkt de president te veel door zijn vingers naar zijn grootste coalitiepartner, die na elke domheid wegkomt met ‘zo was het niet bedoeld’. Dus de vp zit comfortabel op de olifant - 'chal chal chal mere saathi o mere haathi'.
 
Sommige mensen verliezen snel hun geduld. Is het IMF satan die Suriname aan het wurgen is of God die Suriname een paardenmiddel geeft om het te genezen van een inwendige kwaal, namelijk verspilling, luiheid en corruptie? Is een leider die met een mes het overtollige, nutteloze vlees van de ambtenarij durft weg te snijden om het land weer in topconditie te brengen, satan of God? Bestuurders die het volk in tien jaar tijd tot zinken hebben gebracht, hebben het staatsschip met meer geld of eigendom verlaten dan toen ze erin kwamen. Hoe noem je dat? De oppositie maakt veel stemming, maar komt helaas niet met een beter herstelplan.

Het reçu’s-schandaal toont de noodzaak aan voor controle en naleving van de regels. Door de minste onoplettendheid wordt publiek geld snel privé geld. Daarom moet het licht schijnen in alle donkere hoeken van overheid en bedrijfsleven. Je kunt zulke dingen nooit helemaal vermijden. Maar met diepgewortelde checks and balances kun je heel wat voorkomen. De criminelen achter het reçu’s-schandaal hebben mogelijk ook politieke partijen gesponsord in ruil voor bescherming. Maar daar kom je niet achter, want politieke partijen houden hun financiering geheim.

D. Balraadjsing