De rechtsstaat Suriname staat verankerd in de grondwet, de constitutie van Suriname. Zo heeft de grondwetgever de inrichting van de staat Suriname bedoeld. De geldende doctrine leert ons dat een rechtsstaat 4 pijlers heeft waarop het steunt tw: scheiding der machten, grondrechten, legaliteitsbeginsel en democratie.

Met de uitspraken gedaan door de vicepresident van de Republiek Suriname, de heer Brunswijk, donderdag jl. ten aanzien van het Constitutioneel Hof (CH) en advocaat S. Muntslag-Essed, zijn alle bovengenoemde pijlers van een rechtsstaat, ernstig geschonden. Het instituut is gewaarschuwd, maar ook de advocaat is gewaarschuwd over toetsing van ons kiesstelsel.

De scheiding der machten
Wij stellen vast dat de vicepresident als onderdeel van de uitvoerende macht, iedere bevoegdheid mist zich in te mengen met verzoekschriften welke ter beoordeling zijn voorgelegd aan het CH als staatsorgaan. Het CH is een onafhankelijk toetsingsorgaan genoemd in de grondwet art 144 en ingesteld in 2020 op basis van de instellingswet (Wet Constitutioneel Hof van 4 oktober 2019, SB 2019 no.118). Onze huidige vp was toen zelf DNA-lid, en heeft zelf meegewerkt aan goedkeuring van deze wet.

Grondrechten, legaliteitsbeginsel en democratie
Als advocaat heeft mw. Muntslag-Essed het bijzondere recht een verzoekschrift in te mogen dienen bij het CH. Bovenal heeft zij ook als burger net zoals alle andere burgers van de staat Suriname, het onvervreemdbaar (grond)recht zich uit te spreken over in dit geval het democratische gehalte van het Kiesstelsel van Suriname.

Normbesef
Van de vp mogen we verwachten dat hij de inhoud van de grondwet, de Wet Constitutioneel Hof, dan wel de inhoud en de werking van een rechtsstaat, heel goed begrijpt. Dergelijke intimiderende uitspraken op een politiek podium doen, geeft delen van onze samenleving het idee dat straatacties gerechtvaardigd zijn bij een uitspraak van het CH die niet strookt met de denkwijze van de vp. Er is de afgelopen jaren in Suriname een ongekende kentering gekomen in norm- en waarden besef. Politici en andere mensen die een voorhoede rol innemen, moeten zich ervan bewust zijn dat zij een rol vervullen in het verheffen van de natie, in het tokkelen van de juiste snaar om erupties in de Surinaamse samenleving te voorkomen.

Wij hadden verwacht dat intussen vanuit de regering er een correctie zou zijn gekomen op deze uitspraken van de vp, waarmee hij ieder rechtsgevoel van burgers met de voeten betreedt en burgers onnodig angst aanjaagt. De SPA veroordeelt daarom deze aanval van de vp op onze constitutionele waarden en normen. Elke schijn van aanval op de rechtstaat moet onmiddellijk in de kiem worden gesmoord. Wij accepteren daarom geen enkele vorm van aantasting van de Democratie en de Rechtsstaat in Suriname. Wij stellen vertrouwen in de werking van de rechtsstaat en elke burger mag bij welke instantie dan ook, een zaak voor leggen. Bovendien is een algemene discussie over een rechtvaardig kiesstelsel in Suriname geen ondeugd.