Rusland stopt gasleveringen aan Polen en Bulgarije
27 Apr 2022, 14:58
foto
Rusland is grootste leverancier van gas aan Europa dat het gebruikt voor huisverwarming en voor het opwekken van elektriciteit. In 2020 ontving de EU zo'n 40% van haar gas uit Rusland.


Het Russische Gazprom heeft de gasleveringen aan Polen en Bulgarije opgeschort, daarbij verwijzend naar de weigering van de twee landen om in Russische roebel te betalen. Het besluit van Gazprom leidde tot beschuldigingen van "chantage" en noodbesprekingen op het hoofdkantoor van de Europese Unie in Brussel.

In een verklaring op woensdag zei de Russische energiegigant dat het de gasleveringen aan het Poolse PGNiG en het Bulgaarse Bulgargaz volledig heeft stopgezet "vanwege het uitblijven van betalingen in roebels".

Kremlin-woordvoerder Dmitry Peskov vertelde verslaggevers dat de stap het resultaat was van "ongekende onvriendelijke stappen in de economische sfeer en de financiële sector, die door onvriendelijke landen tegen ons werden genomen."

De opschorting van de gasleveringen zijn de eerste sinds de aankondiging van de Russische president Vladimir Putin vorige maand dat "onvriendelijke buitenlandse kopers" transacties met Gazprom zouden moeten afhandelen in roebels in plaats van in Amerikaanse dollars en euro’s. De eis was een reactie op internationale sancties vanwege de oorlog in Oekraïne.

Maar alleen Hongarije heeft ermee ingestemd, terwijl andere EU-landen de vraag afwijzen omdat ze contracten herschrijven die betaling in euro's opriepen.

Gazprom zei dat Polen en Bulgarije "tijdig" te horen hadden gekregen dat de betaling voor gas dat vanaf 1 april wordt geleverd, in roebels moet zijn. Het waarschuwde de twee landen ook dat als ze gas overhevelen dat bestemd is voor andere Europese klanten, de leveringen aan Europa tot die hoeveelheid zullen worden teruggebracht.

Polen ontvangt zijn Russisch gas via de Yamal-Europa-pijpleiding van de enorme gasvelden van Rusland in het verre noorden van de Noordpool, die doorgaat naar het westen om Duitsland en andere Europese landen te bevoorraden, terwijl Bulgarije wordt bevoorraad via pijpen boven Turkije.

De twee landen reageerden door Gazprom te beschuldigen van contractbreuk, terwijl het Poolse gasbedrijf dreigde juridische stappen te ondernemen.

"Ondanks de nakoming van alle verplichtingen onder het Yamal-contract door PGNiG, is Gazprom op 27 april van dit jaar gestopt met het leveren van aardgas", zei de Poolse groep in een verklaring. "De beperking van de aardgasvoorziening is een schending van het Yamal-contract. PGNiG behoudt zich het recht voor om claims in te dienen in verband met de opschorting van leveringen en zal gebruik maken van alle contractuele rechten die aan het bedrijf zijn toegekend en rechten onder de wet."

Polen, dat zo'n 50 procent van zijn gas uit Rusland importeert, heeft eerder gezegd klaar te zijn om eventuele verstoringen van de bevoorrading het hoofd te bieden. Premier Mateusz Morawiecki zei dinsdag dat de gasopslagfaciliteiten van het land voor 76 procent vol waren, terwijl minister van Klimaat Anna Moskwa heeft verklaard dat "er geen tekort aan gas in Poolse huizen zal zijn".

'Politiek instrument'

In Bulgarije noemde premier Kiril Petkov woensdag de Russische eis om het betalingsschema te wijzigen een ernstige schending van een lopend contract. Hij zei dat Bulgarije, dat voor bijna 90 procent van zijn gasbehoeften afhankelijk is van Rusland, momenteel al zijn contracten met Gazprom herziet, ook voor de doorvoer van Russisch gas naar Servië en Hongarije, omdat "eenzijdige chantage niet acceptabel was".

De Bulgaarse minister van Energie, Alexander Nikolov, vertelde verslaggevers dat zijn land gedurende ten minste een maand aan de behoeften van gebruikers kan voldoen, en dat er nog steeds gas stroomde terwijl hij sprak.

"Alternatieve voorraden zijn beschikbaar en Bulgarije hoopt dat alternatieve routes en voorraden ook op EU-niveau zullen worden verzekerd", zei Nikolov. "Het is duidelijk dat gas wordt gebruikt als politiek instrument", voegde hij eraan toe. "Zolang ik minister ben, zal Bulgarije niet onder druk onderhandelen, Bulgarije is niet te koop en bezwijkt niet voor handelspartners."

Voor de invasie van Oekraïne op 24 februari ontving Europa ongeveer 40 procent van zijn gas uit Rusland, voornamelijk voor de verwarming van woningen, de opwekking van elektriciteit en de brandstofindustrie, waarbij vooral Duitsland ervan afhankelijk was. Ondanks de oorlog is de invoer gewoon doorgegaan.

Ongeveer 60 procent van de invoer wordt in euro's betaald, de rest in dollars. De eis van Putin was blijkbaar bedoeld om de Russische munteenheid te helpen versterken tegen westerse sancties.

Als reactie op de Russische zet voert de EU noodbesprekingen, waarbij de voorzitter van de Europese Commissie, Ursula von der Leyen, de aankondiging van Gazprom "weer een nieuwe poging van Rusland om gas te gebruiken als chantagemiddel" noemde. Ze zei dat de 27 landen in de regio voorbereid waren om de Russische beperkingen te doorstaan.

"De lidstaten hebben noodplannen opgesteld voor een dergelijk scenario en we hebben met hen samengewerkt in coördinatie en solidariteit", zei ze. "We brengen onze gecoördineerde EU-reactie in kaart. We blijven ook samenwerken met internationale partners om alternatieve stromen veilig te stellen."

In Londen zei de Britse vicepremier Dominic Raab dat de stappen van Rusland alleen maar zullen bijdragen aan zijn status als economische en politieke paria. "Het stopzetten van de gastoevoer zal ook een zeer schadelijk effect hebben op Rusland, omdat het steeds meer en meer, niet alleen een politieke paria, maar een economische paria wordt", vertelde Raab aan Sky News.
Advertenties