Iraanse hoogste leider bekritiseert VS over Oekraïne

De hoogste leider van Iran, ayatollah Ali Khamenei, heeft dinsdag gezegd dat de oorlog in Oekraïne moet worden gestopt. Hij beschuldigde het 'maffia-achtige regime' van de Verenigde Staten van het veroorzaken van het conflict.

Rusland, wiens troepen vorige week Oekraïne binnenvielen, is een strategische partner voor Iran, dat al jaren onder westerse sancties staat. Terwijl Teheran en Washington al tientallen jaren vijanden zijn, hebben Iran en Rusland de handelsbetrekkingen verdiept en zijn ze bondgenoten geweest in het Syrische conflict.

"Het Amerikaanse regime creëert crises, leeft van crises en voedt zich met verschillende crises in de wereld. Oekraïne is een ander slachtoffer van dit beleid", zei Khamenei in een televisietoespraak. "Naar mijn mening is Oekraïne het slachtoffer van de crises die door de Verenigde Staten zijn verzonnen", zei hij. "Er zijn hier twee lessen te leren. Staten die afhankelijk zijn van de steun van de VS en westerse mogendheden moeten weten dat ze dergelijke landen niet kunnen vertrouwen."

Khamenei bekritiseerde Washington en andere westerse landen toen de gesprekken in Wenen een kritieke fase bereikten tussen Iran en de wereldmachten over het nieuw leven inblazen van een nucleair akkoord uit 2015.

Ondanks vooruitgang in de besprekingen, is het belangrijkste knelpunt dat Teheran wil dat de kwestie van uraniumsporen die zijn gevonden op verschillende oude maar niet-aangegeven locaties in Iran, wordt stopgezet en voor altijd wordt gesloten, vertelde een Iraanse functionaris aan Reuters. Teheran maakt bezwaar tegen beweringen van de nucleaire waakhond van de VN, de International Atomic Energy Agency (IAEA), dat Iran de uraniumsporen niet volledig heeft verklaard.

De hoofdonderhandelaar van Groot-Brittannië bij de besprekingen, Stephanie Al-Qaq, verdedigde het IAEA en zei dat Groot-Brittannië, Frankrijk en Duitsland tegen inmenging in zijn werk waren. "We zullen altijd elke poging om de onafhankelijkheid van de IAEA in gevaar te brengen afwijzen", schreef ze op Twitter.

Iran zei maandag dat de inspanningen om het pact nieuw leven in te blazen, zouden kunnen slagen als de Verenigde Staten een politiek besluit zouden nemen om aan de resterende eisen van Teheran te voldoen, aangezien maanden van onderhandelingen ingaan op wat een Iraanse diplomaat een "nu of nooit"-fase noemde.

Er staat veel op het spel, omdat het mislukken van 10 maanden van onderhandelingen het risico met zich mee kan brengen van een nieuwe regionale oorlog, strengere sancties tegen Iran door het Westen en aanhoudende opwaartse druk op de wereldolieprijzen die al onder druk staan ​​door het conflict in Oekraïne.

De woordvoerder van het Iraanse ministerie van Buitenlandse Zaken heeft gezegd dat de resterende problemen onder meer waren in hoeverre de sancties zouden worden teruggedraaid en garanties bieden dat de Verenigde Staten het pact niet opnieuw zou opzeggen.

Alle partijen die bij de gesprekken betrokken zijn, zeggen dat er vooruitgang is geboekt in de richting van het herstel van het pact om het nucleaire programma van Teheran te beteugelen in ruil voor verlichting van de sancties, die de Verenigde Staten in 2018 heeft opgegeven. Maar zowel Teheran als Washington hebben gezegd dat er nog steeds enkele significante verschillen zijn te overwinnen.